آیا برونشیت مزمن قابل درمان است؟

برونشیت به التهاب لوله‌های تنفسی گفته می‌شود. این التهاب باعث تولید بیش از حد مخاط و تغییرات دیگر می‌شود. مجاری هوایی که دچار التهاب هستند را برونش می‌نامند.

برونشیت مزمن به التهاب طولانی مدت برونش گفته می‌شود. این عارضه در بین افراد سیگاری رایج‌تر است. افراد مبتلا به برونشیت مزمن، راحت‌تر به عفونت ریه مبتلا می‌شوند.

آن‌ها همچنین دوره‌هایی از برونشیت حاد را تجربه می‌کنند که علائم بیماری در این دوره‌ها بدتر می‌شود. افراد با شرایط زیر به عنوان بیمار برونشیت مزمن طبقه بندی می‌شوند:

• فرد باید در اکثر روزها حداقل ۳ ماه در سال و برای ۲ سال متوالی سرفه و بلغم داشته باشد.
• سایر علل علائم، مانند سل یا سایر بیماری‌های ریوی، باید رد شوند.

در این قسمت به طور خلاصه با بیماری برونشیت مزمن آشنا شدیم. در ادامه همراه ما باشید تا با علت به وجود آمدن برونشیت، نحوه تشخیص و روند درمان و دکتر ریه برای درمان این بیماری بیشتر آشنا شویم.

علت ابتلا به برونشیت مزمن چیست؟

برونشیت مزمن زمانی رخ می‌دهد که پوشش لوله‌های برونش به طور مکرر تحریک و ملتهب می‌شوند.

تحریک و تورم مداوم می‌تواند به راه‌های هوایی آسیب برساند و باعث ایجاد موکوس چسبنده در ریه شود. موکوس باعث می‌شود هوا در ریه‌ها حرکت کند. این اتفاق منجر به مشکلات تنفسی می‌شود که می‌تواند وضعیت ریه را به تدریج بدتر کند.

التهاب لوله‌های برونش همچنین می‌تواند به مژک‌ها آسیب برساند. مژک‌ها، ساختارهای مو مانندی هستند که به پاکسازی میکروب‌ها از ریه کمک می‌کنند. هنگامی که مژک‌ها به درستی کار نمی‌کنند، مجاری تنفسی اغلب به محلی برای رشد عفونت‌های باکتریایی و ویروسی تبدیل می‌شوند.

دانستن موضوعات گفته شده از این نظر حائز اهمیت است که شما بدانید برونشیت مزمن، چقدر می‌تواند خطرناک باشد. برای پیشگیری از بروز این بیماری بهتر است شما اول علل به وجود آمدن این بیماری را بدانید. علل بروز برونشیت مزمن عبارتند از:

• عفونت‌ها: عفونت‌ها معمولا باعث تحریک و تورم اولیه می‌شوند و در نهایت منجر به برونشیت حاد می‌شوند.
• سیگار کشیدن: سیگار عامل خطر اصلی برای ایجاد برونشیت مزمن است. بیش از ۹۰ درصد از مبتلایان به این بیماری سابقه مصرف سیگار دارند. همچنین قرار گرفتن در معرض دود سیگار نیز می‌تواند خطر ابتلا به برونشیت مزمن را در فرد افزایش دهد.

• آلودگی هوا: قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا، دودهای شیمیایی یا صنعتی، گرد و غبار و گازهای سمی می‌تواند خطر ابتلا به برونشیت مزمن را افزایش دهد.

بیماری‌های زیر نیز می‌توانند در ایجاد برونشیت مزمن موثر باشند:

• آسم
• آمفیزم ریوی
• اسکار ریه (فیبروز ریوی)
• سینوزیت
• بیماری سل
• عفونت های تنفسی فوقانی

علائم برونشیت مزمن

پس از یک دوره طولانی التهاب و تحریک در لوله‌های برونش، برونشیت مزمن می‌تواند منجر به چندین علامت مشخص شود. علائم شایع برونشیت مزمن عبارتند از:

• سرفه مداوم (اغلب به عنوان سرفه سیگاری شناخته می‌شود)
• دفع مخاطی که ممکن است زرد، سبز یا سفید باشد
• خس خس سینه
• ناراحتی قفسه سینه

با گذشت زمان، به دلیل افزایش تولید مخاط در ریه‌ها، مقدار مخاط به تدریج افزایش می‌یابد. مخاط در نهایت در لوله‌های برونش جمع می‌شود و در نتیجه تنفس مشکل می‌شود، به خصوص در حین فعالیت بدنی. سایر علائم برونشیت مزمن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• تب
• عفونت‌های مکرر و شدید تنفسی
• صداهای خس خس هنگام تنفس
• آبی شدن ناخن‌ها، لب‌ها و پوست به دلیل سطح کم اکسیژن
• تورم در پاها و مچ پا ( اِدم محیطی )

با پیشرفت برونشیت مزمن، علائم می‌توانند از نظر شدت و فرکانس متفاوت باشند. به عنوان مثال، سرفه ممکن است به طور موقت ناپدید شود و پس از آن یک دوره سرفه‌های شدیدتر رخ دهد. حالت‌های شدیدتر برونشیت مزمن ممکن است توسط عوامل مختلفی ایجاد شوند، از جمله:

• عفونت‌های دستگاه تنفسی، مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا
• عفونت در سایر نقاط بدن
• قرار گرفتن در معرض محرک‌های محیطی، مانند آلودگی هوا یا گرد و غبار
• شرایط قلبی

برونشیت مزمن چگونه تشخیص داده می‌شود؟

برای تشخیص برونشیت مزمن، متخصص ریه با بررسی سابقه پزشکی شما، از جمله علائم و سایر شرایطی که ممکن است داشته باشید، و یک معاینه فیزیکی شروع می‌کند. دکتر ریه همچنین ممکن است انجام آزمایش‌های زیر را پیشنهاد دهد:

اشعه ایکس قفسه سینه: عکس‌برداری با اشعه ایکس قفسه سینه می‌تواند به رد سایر بیماری‌های ریوی، مانند ذات‌الریه، که ممکن است باعث سرفه شود، کمک کند.

آزمایش خون‌: ممکن است از آزمایش خون برای بررسی علائم عفونت استفاده شود.

اسپیرومتری: این آزمایش یک تست عملکرد ریوی است که شامل دمیدن در دستگاهی به نام اسپیرومتر برای اندازه‌گیری جریان هوا در داخل و خارج از ریه‌ها است.

گاز خون شریانی: این آزمایش که آزمایش گاز خون نیز نامیده می‌شود، میزان اکسیژن و دی اکسید کربن خون را اندازه گیری می‌کند. نتیجه به متخصص ریه شما اجازه می‌دهد تا بداند ریه‌های شما تا چه اندازه می‌توانند اکسیژن را به خون شما منتقل کرده و دی اکسید کربن را خارج کنند.

پالس اکسیمتری: این آزمایش میزان اشباع اکسیژن خون شما را اندازه گیری می‌کند. این یک آزمایش ساده است که شامل بستن یک دستگاه کوچک به قسمتی از بدن، معمولاً نوک انگشت است.

سی تی اسکن: سی تی اسکن با استفاده از مجموعه‌ای از اشعه ایکس می‌تواند از قسمت‌های مختلف بدن تصاویر سه بعدی تهیه نماید. این نوع اسکن ممکن است در صورتی تجویز شود که پزشک نیاز به دید دقیق‌تری از ریه‌های شما نسبت به اشعه ایکس داشته باشد.

مراجعه به دکتر ریه برای درمان برونشیت مزمن

بسته به شدت بیماری شما، متخصص ریه شیراز ممکن است برنامه‌های درمانی زیر را به شما پیشنهاد دهد:

• برونکودیلاتور: برونکودیلاتور نوعی دارو است که راه‌های هوایی را در ریه‌ها باز می‌کند و تنفس را آسان‌تر می‌کند. این ماده معمولاً از طریق وسیله‌ای به نام “استنشاقی” که دارو را به ریه‌ها پمپ می‌کند، تنفس می‌شود. پزشک ریه یا سایر متخصصان ریه به شما آموزش خواهند داد که چگونه از اسپری خود به درستی استفاده کنید تا بیشترین بهره را از گشاد کننده برونش ببرید.
• تئوفیلین: تئوفیلین یک داروی خوراکی است که ماهیچه‌های راه‌های هوایی را شل می‌کند تا بیشتر باز شوند. این دارو با این کار به رفع مشکلات تنفسی کمک می‌کند. در صورت تنگی نفس شدید، پزشک ریه یا سایر HCP (متخصصین ریه) ممکن است تئوفیلین را تجویز کنند.
• استروئیدها: اگر علائم شما با برونکودیلاتور یا تئوفیلین بهبود نیافت، پزشک ممکن است استروئیدها را تجویز کند. این داروها را می‌توان به صورت استنشاقی یا به شکل قرص مصرف کرد.
• توانبخشی ریوی: توانبخشی ریوی برنامه‌ای است که به منظور بهبود تنفس و بهزیستی کلی شما انجام می‌شود. این سبک درمان اغلب شامل ورزش، مشاوره تغذیه و راهبردهای تنفسی است. برخی از برنامه‌ها شامل مشاوره نیز می‌شود. همچنین ممکن است به یک برنامه توانبخشی ریوی در بیمارستانی در منطقه خود ارجاع داده شوید.