روف گاردن یا فضای سبز در پشت بام چند سالی است که به یکی از علاقه مندی های مردم تبدیل شده است.فضایی که با ایجاد آن می توان به یک محیط سرسبز و شاداب در منزل دسترسی پیدا کرد و از مواهب آن بهره مند شد. مجله دلتا در همین ارتباط، گفتگویی با مهندس «مسعود حاج محمد حسینی»، مدیر و سرپرست گروه طراحان فضای سبز (f3groups) ترتیب داده و نظر او را درباره کم و کیف این شیوه طراحی جویا شده است.
گروه طراحان فضای سبز ، کار خود را از سال ۱۳۹۰ آغاز کرده و پس از مدتی با استفاده از شیوه های کاری ویژه، استفاده از روش های علمی و بهره گیری از نیروهای متخصص در دو رشته معماری و مهندسی کشاورزی توانسته است به یکی از شرکت های موفق در این زمینه تبدیل شود.
مهندس حسینی درباره پیشینه «روف گاردن» یا همان پشت بام سبز در ایران گفت: «استفاده از روف گاردن قدمت زیادی ندارد و شاید حدود ۱۵ سال است که در ایران رایج شده و به خاطر پایه گذاری ایده های جدید در این حوزه و هم چنین دست یافتن به شیوه های مدرن اجرا و عایق بندی های اصولی که باعث از بین رفتن نگرانی در خصوص نشت آب از پشت بام و تخریب سقف خانه ها می شود، استفاده از این شیوه جدید در بین مردم با استقبال خوبی روبه رو شده است».
وی درباره گروه هدف مشتریان روف گاردن نیز افزود:« اغلب مشتریان ما بیشتر از مناطق بالای شهر هستند. به خاطر هزینه های موجود این هنر – صنعت، اغلب افرادی سفارش کار می دهند که مشکلی از بابت سرمایه گذاری در آن را نداشته باشند. این تفاوت حتی هنگام فروش خانه هایی که از این سیستم بهره مند هستند هم دیده می شود. استفاده از این شیوه در ساخت و سازهای مناطق بالای شهر بیشتر از مناطق پایین شهر توجیه اقتصادی دارد. اما درمجموع، بخش بزرگی از مشتریان ما را سازندگان شهری تشکیل می دهند و اغلب مجتمع های شخصی ساز، جامعه هدف ما هستند».
مزیت های روف گاردن
سرپرست گروه طراحان فضای سبز ، درباره مزیت های زیست محیطی این شیوه تصریح کرد:«چون تهران جز مناطق گرم است به هنگام انجام پروژه های روف گاردن علاوه بر ایجاد زیبایی و طراوت در محیط و پشت بام خانه، با ایجاد این باغچه ها به عواملی مانند جذب انرژی و گرمای خورشید و خنک کردن محیط پیرامونی کمک بسیاری می شود. همچنین با رعایت اصول ایزولاسیونی یا همان زیر سازی که برای ایجاد این طرح ها انجام می گیرد، روف گاردن ها مانند یک عایق، از ورود گرمای بیش ازاندازه به داخل خانه از طریق سقف و خروج هوای سرد و خنک در فصل تابستان از درون خانه جلوگیری می کنند و محیطی مناسب را برای این خانه ها به وجود می آورند».
وی در پاسخ به سوالی درباره شیوه های زیرسازی این پروژه ها نیز گفت:«در وهله اول اگر طرح پیشنهادی از سمت صاحب ملک ومعمار وجود داشته باشد که بخشی از کار آماده است و ما با پرداخت به طرح پیشنهادی، کار خودمان را آغاز می کنیم. اما در برخی موارد به علت نبود این طرح اولیه یا مناسب نبودن گیاهان پیشنهادی، برای انتخاب بهترین گزینه، با سفارش دهنده گفتگو و تبادل نظر می کنیم. سپس براساس ابعاد فضای موجود، شرایط و موقعیت جغرافیایی خانه و مواردی از این دست،کار شروع می شود. البته متاسفانه برخی از شرکت ها هستند که تنها به ابعاد معماری و طراحی این جریان می پردازند و هیچ اطلاعی از نوع گیاهان و شرایط نگهداری آنها ندارند. به همین دلیل پس از مدتی کوتاه، فضای به وجود آمده دچار آسیب های زیادی شده یا به کلی از بین می رود.»
حسینی در پاسخ به این سوال که«چه نوع زیر سازی برای کاشت گیاهان صورت می گیرد؟» گفت:«اصلی ترین عامل در داشتن پشت بامی سبز و زیبا، توجه به سلامت گیاهان آن است. برای این کار باید امور مربوط به زیر سازی این شیوه به خوبی انجام شده باشد. در این مرحله اصلی ترین کار، تعبیه مجاری تخلیه آب اضافی به وجود آمده بعد از آبیاری گیاهان است. چنانچه این کار به درستی انجام نشود باعث پوسیدگی ریشه گیاهان و سطح زیرین باغچه که همان سقف است خواهد شد و سرانجام با از بین رفتن گیاهان موجود کل پروژه نابود می شود.»
در همین ارتباط بخوانید:
۳گام مهم برای داشتن فضای سبز در پشت بام
او در ادامه افزود:«ژئودرین ها» و «ژئو تکستایل ها» جز منابع اصلی برای زیر سازی روف گاردن ها محسوب می شوند. ژئودرین ها شبیه شانه تخم مرغ پلاستیکی یا مکعب های پشت سر هم هستند که با ایجاد فضای متخلخل، آب خارج شده از خاک را به سرعت از فضا دورمی کنند تا از پوسیدگی ریشه گیاهان جلوگیری شود. اما به خاطر هزینه بالایی که «ژئو درین ها» نسبت به سایر مواد قابل استفاده دارند، کمتر مورد استفاده قرار می گیرند. در برخی از موارد دیگرهم برای صرفه جویی در هزینه ها از شیوه پوکه ریزی استفاده می شود، به این شکل که بعد از این مرحله از ژئو تکستایل ها که به عنوان یک فیلتر خارج کننده آب به کار گرفته می شود، استفاده می کنند . ژئو تکستال ها فقط آب را خارج می کنند و هیچ آسیبی به کودها یا املاح موجود دیگر در خاک وارد نکرده و از تجمع آب در این فضا جلوگیری می کنند».
انتخاب نوع گیاه در اجرای روف گاردن، اهمیت زیادی دارد. مهندس حسینی در این باره معتقد است که برای انتخاب نوع گیاهان در قدم نخست باید به نظر و خواست کارفرما توجه کرد اما به شرطی که با استانداردهای اصلی کار همخوانی داشته باشد. در قدم دوم باید از گیاهانی استفاده کرد که چهارفصل باشند و در فصل سرما نیز زیبایی خود را ازدست ندهند.
قدم سوم توجه به نوع ریشه گیاه است. برخی از این گیاهان ریشه های بسیار قوی دارند و ممکن است که در کار زیرسازی خلل بوجود بیاورند.
قدم چهارم؛ عنصر«نور» است که باید دقت کرد که چه گیاهی را با چه شرایط نوری، بسته به موقعیت ساختمان می توان به کار گرفت. برخی از گیاهان در شرایط نور کامل، برخی در نیم سایه و برخی در سایه رشد کافی دارند اما به طور مثال گیاهانی مثل یاس هلندی جز بهترین انتخاب ها محسوب می شوند زیرا در تمامی شرایط، ماندگاری خوبی دارند».
برای داشتن پشت بامی سبز و زیبا باید به هزینه های آن هم توجه داشت. آن گونه که مهندس حسینی می گوید، یکسری از هزینه ها ثابت هستند، مانند هزینه هایی که باید بابت زیر سازی ها و ایزولاسیون ها صرف شود، اما بخش اصلی هزینه ها به انتخاب نوع گیاه باز می گردد. گروه طراحان فضای سبز با توجه به توان مالی مشتریان، پروژه را طراحی و اجرا می کند و برای سهولت فرایند انتخاب مشتری، قبل از شروع هر کاری به آنها پیش فاکتور ارائه می شود.
سرپرست گروه طراحان فضای سبز درباره تفاوت نمونه های داخلی و خارجی در این شیوه از محوطه سازی نیز گفت:« در داخل ایران فضاهای پر پوشش بیشتر از فضاهای خالی مورد پسند است. حتی در برخی از موارد اصلا توجهی به نوع گیاه و رشد آن در آینده نمی شود،اما در کشور های خارجی، موارد یاد شده به صورت علمی و دقیق رعایت شده و استفاده از عناصری مثل چوب، سنگ و.. زیاد است. از این رو انتخاب ها و ساخت و سازهای آنها اصولی تر است».
وی درباره این ابهام که روف گاردن ها بار اضافه ای را بر دوش ساختمان ها می گذارند نیز افزود:«اگر انتخاب خاک و محل قرارگیری باکس ها درست باشد هر ساختمانی با هر سنی می تواند از داشتن روف گاردن بهره مند باشد. برای موفقیت در این خصوص مرحله زیر سازی و رشد گیاهان نیز بایستی اصولی و علمی باشد. و بسیار مهم است که تمامی موارد ایمنی قبل از ایجاد این فضا محاسبه شود. گروه ما نیز برای رفع این مشکل با انتخاب موادی متفاوت تر مانند انتخاب خاک های سبک همچون خاک برگ و مواد نگه دارنده وجاذب رطوبت به راحتی این طرح را برای هرنوع ساختمانی ایجاد می کند».
همچنین گروه طراحان فضای سبز برای رضایت بیشتر مشتری و پشتیبانی اصولی از پروژه های انجام شده پیشنهاد ۶ ماهه ای را برای مشتریان در نظر گرفته، که در طول این بازه زمانی تمامی مشکلات احتمالی پروژه، کود دهی و هرس گل ها و گیاهان به عهده شرکت خواهد بود.
برای دیدن مطالب بیشتر در مورد معماری های خاص ، دکوراسیون داخلی و محوطه سازی از مجله دلتا دیدن کنید.
