بیماری گواتر ؛ علائم و راهکار های درمان آن

بیماری گواتر را جدی بگیرید! وقتی غده تیروئید بزرگ می‌شود؛ گلوی همه را می‌گیرد البته این غده دردسر ساز بیشتر از همه خانم ها را درگیر می‌کند. درباره بیماری گواتر و علائم آن چه می‌دانید؟ آیا بزرگ شدن غده تیروئید کشنده است؟ مجله دلتا پزشک خانواده شما است؛ با ما همراه باشید.

گواتر چیست

بعد از تیروئید ( غده زیر گلو که کارش تنظیم و تعادل هورمون ها است) انواع آن ( تیروئید کم کار و پرکار ) و سرطان تیروئید، حالا نوبت به گواتر می‌رسد. بیماری گواتر چیست؟ بزرگ شدن غده تیروئید را که باعث تورم گردن می‌شود، گواتر می‌گویند.

تیروئید غده‌ ای کوچک در ناحیه گردن است و مسئول ترشح دو هورمون مهم T3 و T4 است. هورمون‌ های ترشح شده توسط تیروئید همراه جریان خون در سراسر بدن حرکت می‌کنند و وظایف مهمی مثل سوخت و ساز بدن را بر عهده دارند.

انواع گواتر 

این بیماری هم مثل تیروئید کم کار و پر کار، انواع مختلفی دارد که البته نوع خطرناک آن می‌تواند سمی باشد؛ بیایید تا با انواع بیماری گواتر بیشتر آشنا شویم:

گواتر کلوئیدی (اندمیک)

گواتر کلوئیدی از کمبود ید که یک ماده معدنی ضروری برای تولید هورمون های تیروئید است، ایجاد می‎شود که البته قابل کنترل و درمان است.

گواتر غیر سمی (Sporadic)

علت گواتر غیر سمی معمولا ناشناخته است، گرچه ممکن است این بیماری ناشی از دارو هایی مانند لیتیوم باشد. لیتیوم برای درمان اختلالات خلقی مانند اختلال دوقطبی استفاده می‌شود. گواتر غیر سمی بر تولید هورمون تیروئید تأثیر نمی‌گذارد؛ درواقع این بیماری خطر خاصی ندارد.

گواتر سمی گره دار ( ندولر یا گواتر مولتی ندولر)

امان از وقتی که گواتر شما سمی شود! این نوع از گواتر هنگامی که بزرگ می‌شود، یک یا چند گره کوچک را تشکیل می‌دهد. گره ها هورمون تیروئید تولید می‌کنند و باعث پرکاری تیروئید می‌شوند؛ معمولا زمانی که اوضاع گلوی شما وخیم باشد و تورم آن بیش از حد شود؛ گواتر سمی به سراغ شما می‌آید.

علت بیماری گواتر

چه عواملی باعث بیماری گواتر می‌شوند؟ شاید شایع ترین علت بیماری گواتر، کمبود ید باشد. معمولا غده تیروئید برای تولید هورمون های تیروئیدی به ید نیازمند است؛ وقتی بدن شما به میزان کافی ید دریافت نکند، غده تیروئید به سختی کار می‌کند تا هورمون تیروئید تولید شود و همین امر باعث می‌شود غده تیروئید بزرگتر شود؛ با ما همچنان همراه باشید تا علت های مختلف این بیماری را بررسی کنیم:

بیماری گریوز

بیماری گریوز زمانی اتفاق می‌افتد که تیروئید شما هورمون تیروئیدی بیشتر از حد طبیعی تولید می‌کند که به عنوان پرکاری تیروئید شناخته می‌شود. تولید بیش از حد این هورمون ها باعث افزایش اندازه غده تیروئید و در نتیجه ابتلا به گواتر می‌شود.

التهاب

همانطور که گفتیم، این بیماری با تورم گلو همراه است؛ بعضی افراد مبتلا به تیروئیدیت، التهاب غده تیروئید را یکی از علت های شایع ابتلا به این بیماری می‌دانند.

گره های تیروئیدی ( ندول)

گره یا ندول کیست های حاوی مواد جامد یا مایع هستند که روی تیروئید ظاهر شوند و گلو را با ظاهری متورم نشان می‌دهند. این گره ها اغلب غیر قابل تشخیص هستند.

سرطان تیروئید

سرطان تیروئید روی غده تیروئید تأثیر گذار است و باعث می‌شود تا یک طرف این غده متورم شود. البته این سرطان هم دو نوع خوش خیم و بد خیم دارد.

بارداری

 باردار شدن و در نتیجه تیروئید بارداری بعضی اوقات باعث می‌شود که غده تیروئید بزرگتر شود و مشکل گواتر در گلو ایجاد شود.

علاوه بر تمام این موارد، سابقه خانوادگی و مشکلات ژنتیک، مصرف دخانیات و سیگار، تغییرات هورمونی ( یائسگی ) و قرار گرفتن در معرض اشعه های خاص هم می‌تواند باعث ابتلا به بیماری گواتر شود.

علائم بیماری گواتر

همانطور که گفته شد، نشانه اولیه گواتر تورم در ناحیه گلو و گردن است. اگر دچار ندول و گره تیروئید باشید، معمولا این علائم و نشانه ها در بدن شما وجود دارند:

• بلع یا تنفس دشوار
• سرفه های مکرر
• دورگه شدن صدا
• سرگیجه ناگهانی

تشخیص گواتر

با بروز اولین نشانه های بیماری تیروئید و گواتر، پزشک گردن شما را معاینه خواهد کرد و قطعا از شما یک آزمایش خون ساده خواهد گرفت تا سطح تغییرات هورمون های شما مشخص شود؛ در مراحل بعدی، اسکن تیروئید، سونوگرافی از گردن یا روش بیوپسی ( گرفتن نمونه های کوچک از بافت تیروئید ) انجام خواهد شد.

درمان گواتر ؛ از جراحی گواتر تا درمان خانگی 

دارو، جراحی، ید رادیو اکتیو یا درمان های خانگی؛ شما کدام یک را انتخاب می‌کنید؟ همه چیز بستگی به میزان پیشرفت بیماری دارد؛ بیایید تا با هم درمان های خانگی بیماری تیروئید را مرور کنیم:

درمان تیروئید و گواتر با دارو

 اگر کم کاری یا پرکاری تیروئید داشته باشید، دارو هایی برای درمان این بیماری ها وجود دارند که می‌توانند برای کوچک تر شدن گواتر کمک کنند؛ مثلا برای کنترل و درمان تیروئیدیت می‌توانید از دارو هایی مثل (کورتیکواستروئیدها) به عنوان یک داروی ضد التهاب استفاده کنید.

جراحی گواتر

 جراحی برداشتن تیروئید، موسوم به تیروئیدکتومی گزینه‌ای است که اگر غده تیروئید شما بیش از حد بزرگ شده باشد یا به درمان دارویی پاسخ مثبت ندهد، انجام می‌شود؛ درواقع در موارد حاد، مثل سرطان تیروئید و گواتر جراحی پیشنهاد می‌شود.

ید رادیو اکتیو

این روش درمانی، معمولا در افراد مبتلا به گواتر چند گرهی (مولتی ندولر) انجام می‌شود. RAI به صورت خوراکی مصرف می‌شود و سپس به خون شما انتقال پیدا می‌کند؛ به این ترتیب، بافت اضافی از بین می‌رود.

درمان خانگی گواتر 

شاید اولین اقدام خانگی استفاده از یک رژیم غذایی ید دار باشد تا کمبود ید را در شما جبران کند. البته اگر اندازه گواتر شما کوچک باشد، این درمان های خانگی می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشند؛ در غیر این صورت، بهترین گزینه جراحی یا مصرف دارو است.

• رژیم غذایی ید دار 

برای داشتن یک رژیم غذایی مناسب تیروئید شاید اولین گزینه جایگزین کردن پودر جلبک دریایی به جای نمک باشد. این ماده غذایی پتاسیم، کلسیم، منیزیم و آهن فراوان دارد؛ قدم دوم این است که برای تأمین ید مورد نیاز بدن، مواد غذایی غنی از ید مانند نمک ید دار، کلم پیچ، غذا های دریایی، ماهی کاد، ماهی تن، تخم مرغ، میگو، بوقلمون، ماست طبیعی، شیر گاو، لوبیا، سیب زمینی پخته و زغال اخته را در رژیم غذایی خود بگنجانید.

به طور کلی، مصرف سرکه سیب با عسل، آب تره، برگ قاصدک و زردچوبه با خاصیت ضد التهابی اش در کنار روغن های طبیعی و گیاهی مثل روغن کرچک و روغن نارگیل می‌تواند به کنترل و درمان بیماری گواتر کمک کند.

به پایان یک مطلب پزشکی دیگر رسیدیم، نظر شما درباره بیماری تیروئید و گواتر چیست؟ امیدوار هستیم که در این مطلب اطلاعات پزشکی شما کامل شده باشد؛ همیشه این نکته را به خاطر داشته باشید که مجله دلتا به فکر سلامتی شما است.