کلیسای وانک ، شاهکار معماری مسیحی در جلفای اصفهان است . مجله دلتا با تبریک میلاد خجسته حضرت عیسی مسیح و فرا رسیدن عید پاک، و همچنین شادباش آغاز سال نو میلادی به هموطنان مسیحی و ارمنی، نگاهی به معماری کلیسای وانک ، زیباترین کلیسای اصفهان داشته است.
کلیسای «وانک» یا «آمنا پرکیچ»، در محله جلفای (اصفهان) قرار دارد. وانک به زبان ارمنی به معنی “کلیسای بزرگ و اعظم” و آمنا پرکیچ به معنی “کلیسای نجات دهنده مقدس” است.
در زمان صفویه برخی از ارامنه به اصفهان مهاجرت کردند. در همان زمان ارامنه ۲۴ کلیسا ساختهاند که ۱۳ مورد آن همچنان پابرجا باقی مانده و معروفترین آنها کلیسای وانک است.
اسم این کلیسا از «سورپ آمنا پرکیچ وانک» جوغا در نخجوان گرفته شده است. این کلیسا از کلیساهای تاریخی ارمنی‌های اصفهان و در زمان شاه عباس دوم ساخته شده‌است.
معماری کلیسای وانک
معماران ارمنی، کلیسای وانک و دیگر کلیساهای اصفهان را ساختهاند. شاه عباس برای ساختن کلیسا در اصفهان، برای ارمنیها شرطی گذاشت و آن شرط این بود؛ کلیسایی که میسازند، شبیه دیگر کلیساهای ارامنه نباشد.
هنرمندان ارمنی هم دست به کار شدند و کلیسا را به شیوه معماران ایرانی تلفیق کردند. طوری که ظاهر بنا شبیه مسجد باشد، اما از میراث هنری سرزمین خودشان نیز بهره داشته باشد. معماران ارمنی اصفهان با تلفیق هوشمندانه و هنرمندانه سبک معماری ارمنی و ایرانی، توانستند شیوهای جدید و سبکی متفاوت در معماری ایجاد کنند.
البته شرایط دیگری همچون آب و هوا و نوع مصالح نیز در طراحی ساختمان کلیساهای اصفهان تاثیر داشته و چهره متفاوتی به آنها بخشیده است. همین شیوههای جدید ساخت، باعث شده تا کلیساهای اصفهان _ بهویژه کلیسای وانک_ تفاوتهای چشمگیری با دیگر کلیساها داشته باشند.
نکته دیگر در کلیساهای اصفهان، پنجرههای بزرگتر آن در مقایسه با کلیساهای همنسل خود در ارمنستان است. وجود این پنجرهها نور بیشتری به داخل کلیسا میآورد و منجر به بهتر دیده شدن نقاشیهای دیوارها میشود. نقاشیهای روی دیوارهای داخلی و تزئینات آن، چشمها را جادو میکند.
بخش های مختلف کلیسای وانک
وانک شامل: کلیسای اصلی و صحن آن، دیر، ناقوسخانه، کتابخانه، موزه، برج ساعت، اتاق مخصوص اسقف، تالارهای اجتماعات و چاپخانه است. همه مساحت این بناها بالغ بر ۸۷۳۱ متر مربع است.
گنبدهای کلیسای وانک
وانک، دو گنبد کوچک و بزرگ دارد. گنبد کوچک روی محل استقرار عامه مردم قرار گرفته و گنبد بزرگ روی قسمت مقدم محراب کلیسا.
گنبد بزرگ، دایرهای شکل و شبیه گنبد مسجد است. نمای بیرونی گنبد با آجر پخته مزین شده و نمای داخلی آن با تصاویر مذهبی و تزئینات گلبوته؛ طلاکاری شده است که رنگ لاجوردی دارد.
همچنین، دور تا دور این گنبد، هشت پنجره میبینیم که در فاصله بین آنها، تصاویری از آفرینش آدم و حوا، خوردن میوه ممنوعه، مرگ هابیل و … وجود دارد.
بیشتر کلیساهای کهن ارمنی از سنگ ساخته شده‌اند، اما بنای کلیسای وانک از خشت خام است. دیوار بیرونی این کلیسا با آجر پوشانده شده است و در آن کاشی های بسیاری که پر از نقش فرشته های بالدار است، به چشم میخورد.
کلیسای وانک، ۲ دَرِ ورودی دارد. مردم از دَرِ اصلی آن که چوبی و بزرگ است، رفت و آمد میکنند. سردر این ورودی تصویری می بینیم که نمای داخل دیر را نشان می دهد. این تصویر با کاشی های لاجوردی و خاکستری مزین شده که بالای آن این عبارت به زبان ارمنی نوشته شده است: «دیر ناجی همگان محلی برای راهبان»
برج ناقوس
برج ناقوس، نخستین بنایی است که با ورود به وانک و در سمت راست پلکان ورودی توجه شما را به خود جلب می کند که در سه طبقه بالای در ورودی دِیر ساخته شده است. در طبقه دوم برج، ساعتی بزرگ با وزن ۳۰۰ کیلوگرم وجود دارد که موجب شهرت آن به «برج ساعت» شده است و آواز زنگ آن تا چند کیلومتر به گوش می رسد. این برج و ساعت به هنرمندی ماردیرُس هُوْناتانیان در سال ۱۹۳۱میلادی برابر با ۱۳۱۰ خورشیدی ساخته شده است.
برای خواندن مطالب بیشتر در مورد معماری و دکوراسیون و معماری های خاص از مجله دلتا دیدن کنید.
