وقتی دست‌ها به خواب می‌روند، بی‌حس یا سوزن‌سوزن می‌شوند. چنین حالتی در طول روز یا شب ممکن است روی دهد. اصطلاح علمی این احساس خواب‌رفتگی است. اگر این مورد بیشتر در طول شب روی می‌دهد، چند مسئله مهم در علت آن دخیل است. برای یافتن علت خواب رفتن دست در خواب و راه‌های پیشگیری و مقابله با آن، با مجله دلتا همراه باشید.
علت خواب رفتن دست در خواب
بیشتر آدم‌ها گاهی‌اوقات و به میزان مختلف، دچار خواب رفتگی می‌شوند. بیشتر اوقات، شکل قرار گرفتن فرد، علت خواب رفتن دست در خواب است. برای مثال، شاید علت خواب رفتن دست در خواب این است که فرد طوری دراز کشیده که روی اعصاب دست‌ها و پاهایش فشار می‌آید. علت‌های خواب‌رفتگی معمولا وقتی روی می‌دهند که عصبی تحت فشار ثابت است.
این شرایط پزشکی هم ممکن است علت خواب رفتن دست در خواب باشند:
سندرم تونل کارپ
سندرم تونل کارپ (Carpal Tunnel Syndrome) یا نشانگان مجرای مچ دستی بسیار شایع است. این سندرم زمانی رخ می‌دهد که فعالیت‌هایی مانند تایپ کردن یا نواختن پیانو، فشار زیادی به عصب میانی می‌آورند. این عصب در طول بازو است و از طریق مچ، به دست می‌رسد.
این سندرم ممکن است باعث درد و بی‌حسی در بازو و دست شود، اما یکی از نخستین عوارض آن، خواب‌رفتگی است که بیشتر در طول شب، در دست و مچ اتفاق می‌افتد، چون افراد اغلب با مچ خم به خواب می‌روند.
این افراد بیشتر از دیگران در معرض ریسک ابتلا به سندرم تونل کارپ هستند:
- کسانی که شغل‌شان حرکت‌های تکراری انگشت، مانند تایپ کردن یا کار با دستگاه دارد
- خانم‌هایی که حامله هستند
- کسانی که تعادل مایعات در بدن‌شان ندارند
دیابت
افراد مبتلا به دیابت، بیشتر در خطر آسیب عصبی هستند، و اصطلاح پزشکی برای این عارضه، نوروپاتی دیابتی (Diabetic Neuropathy) است. این عارضه زمانی روی می‌دهد که سطح بالای شکر و چربی در خون، با گذشت زمان به پایانه‌های عصبی آسیب می‌رساند. نوروپاتی دیابتی معمولا باعث بی‌حسی و مورمور شدن پا می‌شود؛ البته ممکن است روی بازو و دست هم اثر بگذارد.
کمبود ویتامین B
کمبود ویتامین B ممکن است باعث مشکلات مختلفی شود؛ ازجمله کم خونی، و مورمورشدن اندام‌ها. این احساس مورمور، شبیه خواب‌رفتگی دست است و شاید با هم اشتباه شوند.
این افراد در معرض کمبود ویتامین B هستند:
- گیاه‌خواران؛
- افراد بالای ۵۰ سال؛
- کسانی که دچار اختلال‌های گوارشی خاصی، همچون بیماری سلیاک یا بیماری رودهٔ التهابی (IBD) هستند.
ام‌اس
بی‌حسی و مورمور شدن، ممکن است از نخستین نشانه‌های ام اس (Multiple Sclerosis) یا تصلب بافت چندگانه باشد. این نشانه‌ها معمولا روی صورت تأثیر می‌گذارند. اما بسته به محل ضایعات نخاعی که با ام‌اس رخ می‌دهد، ممکن است فرد دچار بی‌حسی و مورمور شدن دست‌ها و پاها هم بشود.
سکته
سکته‌ها و حمله‌های ایسکمی گذرا (Transient Ischemic Attack) هم ممکن است باعث بی‌حسی و مورمورشدن در دست‌ها بشوند.
حملهٔ ایسکمی گذرا زمانی روی می‌دهد که چیزی، جلوی جریان خون به مغز را به‌صورت موقتی بگیرد. متخصصان، این حمله‌ها را هشداری برای سکته می‌دانند.
سکته‌ها و حمله‌های اسکمی گذرا ممکن است بر عملکرد اعصاب اثر بگذارند، و می‌توانند باعث تغییراتی هم بشوند، از جمله خواب‌رفتگی در دست و پا، و همین‌طور تشدید احساس بی‌حسی یا درد.
پیشگیری از خواب رفتن دست در خواب
علت خواب رفتن دست در خواب هر چه باشد، شاید بتوان از آن پیشگیری کرد. برای مثال، خوابیدن در وضعیت آزادتر می‌تواند مفید باشد. اگر فرد دچار سندرم تونل کارپ است، استفاده از آتل یا ورزش کردن، می‌تواند مؤثر واقع بشود.
اگر کمبود ویتامین B علت خواب رفتن دست در خواب است، پزشک می‌تواند مکمل‌های مناسب یا تغییراتی در رژیم غذایی تجویز کند.
جمع‌بندی
خواب‌رفتگی دست‌ها مسئله شایعی است، به‌ویژه شب‌ها، چون احتمالا فرد در وضعیتی می‌خوابد که روی یکی از اعصابش فشار وارد می‌شود. اما اگر فرد موردنظر مدام دچار این احساس شود، باید به پزشک مراجعه کند، به‌ویژه اگر دچار موارد زیر هم باشد:
- اختلال‌های بینایی؛
- بی‌حسی یا مورمورشدن صورت؛
- مشکل در گفتار؛
- مشکل در حفظ تعادل، به‌طور مثال موقع راه رفتن؛
- ضعف یا درد بی‌دلیل.
اگر فکر می‌کنید خواب‌رفتگی دست‌تان به سبب مشکل پزشکی، دارویی یا مصرف مشروبات الکلی است، حتما به پزشک مراجعه کنید.
