خورشت ؛ محبوب ترین غذای ایرانی

خورشت غذای صد در صد ایرانی است که انواع گوناگونی دارد و به شیوه های مختلف طبخ می‌شود. هر کجا نام آشپزی ایرانی باشد، یکی از غذاهایی که در ذهن متبادر می‌شود، خورشت است. خورشت به گروهی از غذاها گفته می‌شود که ترکیبی آب‌دار از سبزی های سرخ شده یا حبوبات آب‌پز هستند که معمولاً با انواع گوشت سفید و قرمز پخته و با مقدار کمی آب‌ سرو می‌شوند.

در ایران قدیم قوت اصلی مردم نان بوده‌ و برای قابل خوردن کردن آن، چیزی با آن همراه بوده که به آن «نان خورش» می‌گفتند. اما به تدریج با تغییر ذائقه و عادات غذایی، واژه خورشت به مفهومی جدا از نان گفته شد.

طرز تهیه خورشت و معرفی انواع آن را در مجله دلتا بخوانید.

طرز تهیه و سرو خورشت:

خورشت در آشپزی ایرانی کاربرد زیادی دارد و معمولاً با برنج ساده که ممکن است به صورت پلو یا کته درست شده باشد، مصرف می‌شود. برخی خورشت را با نان هم می‌خورند. خورشت های ایرانی ترکیبی از گوشت، سبزیجات خشک یا تازه و حبوباتی چون عدس و لوبیا هستند. ایرانیان از چلوخورشت در غذاهای روزانه، میهمانی‌ ها و مراسم رسمی استفاده می‌کنند.

نکته ای که در طرز تهیه انواع خورشت وجود دارد، آن است که برای طبخ خورشت چندین ساعت زمان لازم است و خورشتی خوشمزه است که به اصطلاح جا بیفتد. خورشت غذای پیچیده ای نیست، فقط باید با حوصله آن را درست و در حد امکان از مواد تازه در تهیه آن استفاده کرد.

انواع خورشت:

از معروف ترین و محبوب ترین خورشت های ایرانی می‌توان به انواع خورشت قیمه، خورشت قورمه سبزی، خورشت فسنجان، خورشت بادمجان و … اشاره کرد.

قورمه سبزی شاید بهترین خورشت ایرانی است و کمتر کسی پیدا می‌شود که این غذای خوشمزه را دوست نداشته باشد. عطر قورمه سبزی بسیار خوب است و وقتی پخته می‌شود، بوی آن فضای خانه را پر می‌کند.

خورشت قیمه بادمجان یکی از خورشت‌ های اصیل و خوشمزه ایرانی است که به رو‌ش‌ های مختلفی طبخ می‌شود. این خورشت تقریباً شبیه خورشت قیمه سیب‌زمینی است. با این تفاوت که به‌ جای سیب‌ زمینی در آن از بادمجان استفاده می‌شود.

تقریباً تمام خانم‌ های ایرانی طرز پخت خورشت قیمه را بلد هستند. دانستن نکات طلایی و استفاده از ادویه‌های مخصوص و مناسب، این خورشت ایرانی را لذیذتر و خوشمزه‌ تر می‌کند.

خورشت فسنجان یک خورشت شیک و مجلسی ایرانی است که در بیشتر مجالس و عروسی ها سرو می‌شود. این خورشت با رب انار و گردو طبخ شده و بسیار مفید و مغذی است. طبخ این خورشت در ظاهر ساده است، اما یک فسنجان عالی فوت و فن هایی دارد که به کار بردن آن ها در طعم و جا افتادن خورشت تأثیر گذار است.

خورشت آلو مسما خورشت خوش طعم و ملسی است که با مرغ درست می‌شود. در تهیه این خورشت هم از قیسی و هم از آلو سیاه استفاده می‌شود و به همین دلیل این غذا طعم بی نظیری دارد.

خورشت سیب و آلو یکی از انواع خورشت و از غذاهای ایرانی است که طعم خوب و ملسی دارد. این خورشت را می‌توان با انواع آلو درست کرد، ولی اگر با آلو قیسی تهیه شود، بهتر است.

برخی خورشت ها هم غذای محلی شهرهای گوناگون هستند که البته امروزه در تمام کشور طبخ می‌شوند. از معروف ترین خورشت های محلی می‎توان به قلیه ماهی جنوبی، مرغ ترش شمالی، خورشت ماست اصفهان، خورشت هویج تبریز و … اشاره کرد.

اناربیج یکی از غذاهای شمالی است که شباهت زیادی به فسنجان دارد. اناربیج که در واقع نوعی خورشت است، با برنج سرو می‌شود و طعم آن ترش است.

خورشت شیرین قاتوق از انواع خورشت های محلی گیلان و به خورشت آلو و قیسی هم معروف است. این خورشت طعم ملسی دارد و بسیار خوشمزه است. پیشنهاد می‌شود این خورشت ساده و لذیذ گیلانی را درست کرده و از آن لذت ببرید.

خورشت لوبیا سفید یکی از غذاهای محلی ارومیه است که در بیشتر مهمانی ها و مراسم های رسمی سرو می‌شود. اصل این خورشت با گوشت قرمز است، ولی می‌توان آن را با مرغ هم طبخ کرد. خورشت لوبیا سفید مانند دیگر خورشت های ایرانی باید خوب پخته شود تا جا بیفتد.

در استان‌های غربی به‌خصوص استان کردستان و کرمانشاه، با توجه به در دسترس بودن گیاهان و سبزیجات مختلف، غذاهای متنوع و خوش‌مزه ای با آن‌ها تهیه می‌شود که معمولاً طبخ ساده‌ای دارند. خورشت تره‌کردی یکی از این غذاها است.

برخی خورشت ها هم جدید هستند و آشپزهای حرفه ای بر اساس سلیقه و ذائقه روز جامعه آن ها را تهیه می کنند. البته همین خورشت های جدید هم بر پایه پخت خورشت اصیل ایرانی تهیه و درست می‌شوند.

اگر طرفدار غذاهای جدید و خاص هستید و دوست دارید تنوعی به برنامۀ غذایی خود بدهید، حتماً خورشت زرشک را امتحان کنید. این خورشت مواد اولیه ساده‌ ای دارد، ولی بسیار خوشمزه است و راحت هم درست می‌شود. همچنین خورشت زرشک غذای مطلوبی برای طرفداران غذا های ترش است.

برخی خورشت های ایرانی فصلی هستند. یعنی در آن ها از موادی استفاده می‌شود که فقط در زمان خاصی هست و در دیگر فصول نیست. از خورشت های فصلی می‌توان به خورشت به، خورشت بامیه، خورشت کنگر و … اشاره کرد.

خورشت کدو حلوایی خورشتی خوشمزه و ملس است که خواص زیادی دارد. کدو حلوایی مخصوص فصل پاییز و زمستان است و از این رو خورشت کدو حلوایی یا کدو تنبل در نیمه دوم سال طبخ می‌شود. با کدو حلوایی می‌توان غذا ها و دسر های گوناگونی درست کرد. کدو حلوایی گرم است و به همین دلیل غذاهایی که با آن درست می‌شوند، بدن را گرم نگه می‌دارند و برای درمان سرماخوردگی مفید هستند.

خورشت کنگر علاوه بر طعم و عطر خوبی که دارد، برای بدن هم مفید است. کنگر خواص ارزشمندی مانند تقویت قلب، اشتهاآوری، تقویت دستگاه گوارش و کمک به هضم آسان غذا دارد. خورشت کنگر به صورت متداول با گوشت قرمز طبخ می‌شود. ولی می‌توان آن را با گوشت مرغ یا بوقلمون هم تهیه کرد. البته  این خورشت خوش‌مزه را می‌توان بدون گوشت و به‌صورت کاملاً گیاهی هم درست کرد.

البته مردم امروزه با روش های مختلف این مواد را نگهداری کرده و برخی از این خورشت ها را خارج از فصل نیز درست می‌کنند. اما بهتر است در تهیه خورشت ایرانی از مواد تازه استفاده شود تا غذا طعم اصیل و واقعی خود را حفظ کند.

برای دیدن مطالب بیشتر آشپزی مجله دلتا را بخوانید.