در معاملات ملکی مواظب فضول ها باشید

فضول بهترین لفظ برای نامیدن کسانی است که در زندگی دیگران سرک می‎کشند. شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید در قانون مدنی ایران به کسی که در دارایی دیگران بدون اجازه آن‌ها دخالت و تصرف می‎کند، فضول گفته می‎شود و عواقب سخت‎گیرانه‌ای هم برای این آدم فضول، در نظر گرفته شده است.

یه عنوان مثال، شخصی که بدون اطلاع و اجازه همسرش آپارتمان او را می‎فروشد، فضول محسوب می‎شود، همسر او مالک آپارتمان است و شوهرش به جای او در قرارداد دخالت کرده است. در این میان کسی که آپارتمان را خریده نباید فراموش کنیم، او همان طرف سوم است که در اصطلاح حقوقی اصیل نامیده می‎شود و قرارداد بیشتر از همه او را به دردسر می‎اندازد.

تکلیف معامله فضولی از لحاظ قانون:

در واقع قانون‎گذار معاملات فضولی را بین زمین و آسمان نگه داشته است. این معاملات نه باطل هستند و نه صحیح و تعیین تکلیف آن‌ها به اجازه صاحب مال وابسته است، اهالی حقوق اصطلاحاً این معاملات را غیرنافذ می‎دانند؛ یعنی این معامله ناقص و نیاز به تایید صاحب مال دارد.

پرسشی که ممکن است پیش آید، این است که این بلاتکلیفی تا چه زمانی قرار است ادامه داشته باشد؟

قانون در این خصوص هیچ مهلتی مشخص نکرده است. هیچ لزومی ندارد مالک مال، فوراً اجازه یا رد معامله را اعلام کند و فرصت کافی دارد. از آنجا که صلاح مملکت خویش خسروان دانند، قانون، این حق را به مالک می‎دهد که با سبک‎سنگین کردن اوضاع و احوال معامله، تصمیم نهایی را در مورد مال خود بگیرد.

پس مالک می‎تواند معامله انجام شده را بررسی کند و تمام جوانب آن را بسنجد و در نهایت اگر به این نتیجه رسید که انجام این معامله که بدون اجازه او انجام شده، به سودش است، آن را تأیید کند و اگر هم متوجه شد که معامله به ضررش خواهد بود، می‎تواند تن به این کار ندهد و معامله را رد کند.

اما اگر مالک، معامله فضولی را رد کند، در این صورت تکلیف معامله چه خواهد شد؟ ممکن است مالک، معامله فضولی را رد کند، در این صورت عقد برای همیشه از بین می‎رود و هیچ گونه اثری از آن باقی نمی‎ماند.

چطور معامله ای که فضول انجام داده را رد کنیم؟

طبق ماده ۲۵۱ قانون مدنی،  رد معامله فضولی حاصل می‎شود به هر لفظ یا فعلی که دلالت بر عدم رضای آن کند.

بنابراین، از چندین راه می‎توانید مال خود را از خریدار پس بگیرید؛ ممکن است شما به صورت کتبی به طرف خریدار اعلام کنید که قصد انجام معامله ندارید یا شفاهی بگویید که معامله را قبول ندارم، چون به ضررم تمام می‎شود، گاهی هم، مستقیم اراده و نیت درونی خود را بیان نمی‎کنید، بلکه کاری می‎کنید که مفهومش رد کردن معامله فضول است.

برای مثال، ملک تان را که یک بار به صورت فضولی به فردی فروخته شده، بعد از اطلاع از معامله فضولی به شخص دیگری می‎فروشید، در واقع شما با این کار خود، به طور ضمنی معامله‌ای که قبلاً فضول بر روی ملک شما انجام داده است را رد کرده‌اید.

منبع: تابناک