آیا می‌توان هدایای نامزدی را پس گرفت؟

اولین مرحله در نکاح، دوران نامزدی و در واقع آشنایی زوجین است. با اینکه این دوران تشریفاتی و عرفی است، قانون ایران پیرامون هدایای نامزدی قوانینی را وضع کرده و در مورد آن سخن گفته است. همراه مجله اینترنتی دلتا باشید.

تفاوت دوران عقد و نامزدی

دوران نامزدی یک دوران متفاوت از عقد است؛ بنابراین هرگز این دوران را با عقد اشتباه نگیرید. دوران نامزدی دوره‌‎ای است که مراسم خواستگاری انجام شده، ولی هنوز منجر به عقد نکاح نشده است. قانون نیز فقط در مورد هدایای این دوران تعیین تکلیف کرده است.

استرداد هدایای نامزدی

یک نکته‌ای که واضح بوده آن است که آنچه بین نامزدها ردوبدل می‌شود مشروط به ازدواج آن‌ها بوده و اگر قرار به ازدواج نباشد، دلیلی برای تعلق هدایای نامزدی نیز وجود نخواهد داشت.

طبق ماده ۱۰۳۷ قانون مدنی: (هریک از نامزدها در صورت به‌هم‌خوردن وصلت موردنظر، هدایایی را که خود یا والدین (پدر و مادر) او برای این وصلت به‌طرف دیگر اهدا کرده است می‌تواند مطالبه کند. اگر عین هدایای نامزدی موجود نباشد، مستحق گرفتن قیمت هدایایی خواهد بود که به طور معمول نگه داشته می‌شود مگر این‎که آن هدایا بدون تقصیر طرف دیگر تلف شده باشد.)

طبق قانون این هدایا در تمام موارد قابل مطالبه نیست؛ بلکه کسی که هدیه را داده است در شرایط زیر می‌تواند هدایای نامزدی را پس بگیرد:

• این هدایا به دلیل وصلت با فرد مورد نظر و نه به انگیزه دیگری تقدیم شده باشد.
• وصلت به‌هم‌خورده باشد و دیگر بنا نباشد که ازدواجی بین نامزدها صورت گیرد.
• فوت یکی از طرفین علت برهم‌خوردن نامزدی نباشد.
• چنانچه عین هدایا موجود باشد، قابل مطالبه و استرداد است؛ اما چنانچه عین هدایا موجود نیست، صرفاً قیمت هدایایی قابل مطالبه است که به طور معمول نگه داشته می‌شود. به این معنی که مصرف‌شدنی نیست. به طور مثال، عطر و دسته‌گل و… مصرف‌شدنی هستند، بنابراین قابل مطالبه نیستند.
• قیمت هدایای نگه‌داشتنی که تلف شده‌‎اند، در صورتی قابل مطالبه است که در اثر تقصیر هدیه‎ گیرنده تلف شده باشد.

شایان‌ذکر است در مورد عکس‌های دوران نامزدی، می‌توان آن‎ها را در صورت باقی‌ماندن عکس‌ها مطالبه کرد. در مورد خسارت چنانچه عکس‌‎ها در عرف ارزش مالی داشته و با تقصیر دریافت‌‎کننده تلف شده باشد، قابل مطالبه است.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب وصیت بیش از یک سوم اموال امکان دارد؟ را مطالعه کنید.