با زخم زبان دیگران چگونه برخورد کنیم؟

در این مطلب از مجله دلتا قصد داریم به نحوه مواجهه با زخم زبان دیگران و پیام‌های منفی آن‌ها را بررسی کرده و در انتها به یک روش مشخص و راهبردی در این زمینه برسیم.

چهار گزینه در نحوه مواجهه با زخم زبان دیگران

معمولا واکنش افراد به سرزنش و پیام های منفی دیگران یکی از چهار حالت زیر است:

 سرزنش خود

در این حالت ما با شنیدن زخم زبان و انتقاد فرد مقابل، آن را پذیرفته و درست می‌دانیم. مثلا شخصی از دست ما عصبانی است و می‌گوید: “تو خودخواه‌ترین آدمی هستی که تا به حال دیده‌ام.” با انتخاب گزینه سرزنش خود عکس‌العمل احتمالی ما این است: “وای، من چقدر آدم بدی هستم. باید بیشتر ملاحظه حال دیگران را بکنم.”

این نوع برخورد یعنی قبول قضاوت منفی فرد دیگر در مورد ما و سرزنش خودمان عزت نفس ما را کم کرده و ما را به سمت احساس گناه و افسردگی سوق می‌دهد.

سرزنش دیگران

روش دوم مواجهه با زخم زبان این است که گوینده را سرزنش کنیم. مثلا در جواب “تو خودخواه‌ترین آدمی هستی که تا به حال دیده‌ام” این طور واکنش نشان داده و اعتراض کنیم که “تو حق زدن چنین حرفی را نداری. من همیشه خواسته‌های تو را در نظر گرفته‌ام. خودخواه واقعی تو هستی” این نوع واکنش معمولا در اثر احساس خشمی که در آن لحظه به ما دست داده اتفاق می‌افتد. برای اینکه روابط بهتری با دیگران داشته باشید به مطلب چگونه می‌توانیم فردی صبور باشیم؟ سر بزنید.

درک احساسات و نیازهای خودمان

در این حالت بر خلاف دو حالت قبل که ما به شکلی ناخودآگاهانه تحت تاثیر زخم زبان فرد مقابل قرار گرفته و بلافاصله واکنش نشان می‌دهیم، کمی در مورد موقعیت پیش آمده تامل کرده و به احساسات خودمان توجه می‌کنیم. سپس احساسمان را به فرد مقابل می‌گوییم.

این کار معمولا باعث می‌شود طرف مقابل از نظر عاطفی با ما همراه شده و کمی دقیق‌تر و ملایم‌تر خواسته و نیاز برآورده نشده‌اش را که باعث ناراحتی و زخم زبان زدن او به ما شده مطرح می‌کند.

هر چند این حالت هم ایده‌آل ترین روش ممکن نیست اما قطعا بسیار بهتر از دو گزینه قبلی است. در این روش واکنش ما مثلا در پاسخ به انتقادی که در دو حالت قبل مطرح کردیم به این صورت است:

“وقتی می‌گویی که من خودخواه‌ترین فردی هستم که تا به حال دیده‌ای ناراحت می‌شوم. چراکه دوست دارم کارهایی که تا به حال برایت انجام داده‌ام مورد توجه‌ات قرار گیرد.”

 درک احساسات و نیازهای دیگران

در این حالت که می‌توان گفت بهترین حالت ممکن است، ما به این توجه می‌کنیم که دلیل زخم زبان و شکایت فرد مقابل چیست و به کدام نیاز و احساسش ممکن است از سمت ما بی‌توجهی شده باشد.

در این حالت واکنش ما به انتقاد فرد مقابل که در بالا مثال زدیم ممکن است به این شکل باشد:

“آیا رنجش تو به خاطر بی‌توجهی من به یکی از نیازها و اولویت‌هایت است؟”

به این دلیل این حالت بهترین گزینه ممکن است که ما در آن:

• فرد مقابل را مسئول احساس بدی که ممکن است در اثر زخم زبان او به ما دست داده باشد، نمی‌دانیم.
• منبع اصلی ناراحتی و سرزنش فرد مقابل را هدف قرار می‌دهیم. یعنی به یکی از خواسته‌ها و اولویت‌های او بی‌توجهی می‌کنیم. با این کار ما می‌توانیم عامل اصلی را پیدا کرده و در حد ممکن بهترین کار را برای برطرف شدنش انجام دهیم.

عامل احساس بد ما زخم زبان دیگران نیست

بر اساس نظریه ارتباط بدون خشونت رفتار و حرف‌های دیگران ممکن است تحریک کننده باشد ولی به هیچ وجه علت احساسات ما نیست. درواقع احساسات ما از یک سو به خاطر زاویه نگرش ما به رفتارهای دیگران است و از سوی دیگر نتیجه نیازها و انتظاراتی که در آن لحظه خاص داریم.

پیشنهاد مطالعه: مطلب دلیل خیانت زنان متاهل چیست؟ را بخوانید.