نصب رایگان اپلیکیشن مجله دلتا
در پانزده سال آینده آمار مبتلایان دیابت در ایران از ۴ میلیون به ۹ میلیون خواهد رسید و ایران از نظر شمار دیابتی‌ها دومین کشور خاورمیانه می‌شود. این خبر زنگ خطری است برای همه‌ی افراد جامعه تا در صدد کسب اطلاعات پیرامون علت و راه پیشگیری از بروز چنین وضعیتی باشند. سارا صداقت _پزشک عمومی و مدیر واحد علمی و آموزش دیابت در انجمن گابریک_ اطلاعات لازم را دراین‌باره ارائه می‌کند.
دیابت چیست؟
دیابت را عموما” به اسم بیماری قند خون می‌شناسند؛ هورمون انسولین از لوزالمعده ترشح می‌شود و وظیفه‌ی اصلیش، پایین آوردن قند خون است. وقتی عملکرد این هورمون یا ترشح آن دچار اختلال شود، بیماری دیابت به‌وجود می‌آید. در بیماری دیابت بدن یا دچار کمبود انسولین است یا انسولینی که ترشح می‌کند، کارایی لازم را ندارد. در اصطلاح می‌گویند بدن نسبت به عملکرد انسولین، مقاومت دارد.
عوامل ابتلا به دیابت کدامند؟
علت‌های ابتلا به دیابت مشخص هستند و شناخت آن‌ها می‌تواند زمینه‌ی ابتلا را از بین ببرد. چراکه اغلب افراد به دلیل ناآگاهی از کنار عوامل خطرساز بی‌اعتنا عبور می‌کنند و در آینده دچار مشکل می‌شوند.
عوامل خطرساز در ابتلا به دیابت نوع دو عبارتند از: چاقی و اضافه وزن؛ به ویژه چاقی شکمی، سن بالای ۴۵ سال، کم‌تحرکی، تغذیه‌ی ناسالم، فشار خون بالا، چربی خون بالا، سابقه‌ی دیابت در بستگان درجه یک، سابقه‌ی دیابت بارداری، سابقه‌ی دیابت پنهان.
دیابت چه نشانه‌‌هایی دارد؟
شناسایی اولیه‌ی دیابت به‌سادگی و از روی علایم شایع مرتبط با آن امکان‌پذیر است. این علایم عبارتند از تشنگی مفرط، پرادراری و پرنوشی، گرسنگی، کاهش وزن و خستگی مفرط. البته فراموش نکنید که دیابت می‌تواند هیچ علامتی هم نداشته باشد؛ بنابراین بهترین راه تشخیص دیابت، آزمایش استاندارد قند خون است. طبق آمار، در کشور ما از هر چهار نفر فرد مبتلا به دیابت، یک نفر از ابتلای خود به دیابت بی‌اطلاع است. این افراد هیچ‌یک از علائم دیابت را ندارند و تا چندین سال از وجود دیابت خود آگاه نیستند و فقط پس از بروز عوارض بلندمدت دیابت مثل مشکلات چشمی یا کلیوی، به وجود دیابت پی می‌برند.
دیابت چند نوع دارد و با یکدیگر چه تفاوت‌هایی دارند؟
به‌طور کلی چهار نوع دیابت هست که هر کدام با دیگری تفاوت دارد و شرایطی خاص را برای فرد مبتلا ایجاد می‌کند. از این میان بیشترین آمار به دیابت نوع دو مربوط می‌شود.
دیابت نوع یک: این نوع دیابت که بیشتر در کودکان و نوجوانان بروز می‌کند، یک بیماری خودایمنی است که در نتیجه‌ی آن سلول‌های تولیدکننده‌ی انسولین در لوزالمعده تخریب می‌شوند و تولید انسولین در بدن به‌طور کامل متوقف می‌گردد. افراد مبتلا به دیابت نوع یک باید همیشه از انسولین استفاده کنند. دیابت نوع یک حدود ۵ تا ۱۰ درصد کل مبتلایان به دیابت را تشکیل می‌دهد.
دیابت نوع دو: در دیابت نوع دو (که قبلاً به آن «دیابت غیروابسته به انسولین» یا «دیابت بزرگسالان» گفته می‌شد) بدن نسبت به انسولین مقاوم می‌شود؛ به این معنا که انسولین ترشح‌شده تاثیری ناچیز بر جذب قند دارد یا ترشح آن به اندازه‌ی کافی صورت نمی‌گیرد. دیابت نوع دو بیشتر در سنین بالا خود را نشان می‌دهد و اغلب در افراد چاق بروز می‌کند؛ مخصوصا” افرادی که از چاقی شکمی رنج می‌برند. دیابت نوع دو، شایع‌ترین شکل دیابت است و حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد مبتلایان به دیابت را تشکیل می‌دهد.
دیابت بارداری: حدود ۴ درصد از کل مادران در طول بارداری به این نوع دیابت مبتلا می‌شوند. در بیشتر موارد این نوع دیابت بعد از تولد نوزاد برطرف می‌شود؛ البته باید توجه داشت مادرانی که به دیابت بارداری مبتلا می‌شوند در آینده بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع دو قرار میگیرند.
پیش‌دیابت یا دیابت پنهان: قند خون افرادی که در مرحله‌ی پیش‌دیابت هستند، بالاتر از حد معمول است؛ ولی نه تا حدی که بتوان آن را در گروه مبتلایان به دیابت نوع دو قرار داد. بعضی از عوارض بلندمدت به‌ویژه عوارض قلبی و عروقی ممکن است در مرحله‌ی پیش‌دیابت اتفاق افتاده باشد. همچنین مشخص شده است که کاهش وزن و افزایش فعالیت‌های جسمانی در افرادی که قند پنهان دارند، می‌تواند بروز دیابت نوع دو را به تاخیر بیندازد یا از آن پیشگیری کند.
