علائم کمبود ویتامین K در بدن

ویتامین K در حقیقت، گروهی از ویتامین‌های محلول در چربی است. مهمترین ترکیبات ویتامین K هم کا ۱ و کا ۲ هستند. ویتامین K۱ در سبزیجات سبز برگ‌دار و برخی دیگر از سبزیجات وجود دارد. ویتامین K ۲ نیز عمدتا در گوشت، انواع پنیر و تخم‌مرغ وجود دارد و توسط باکتری‌های روده سنتز می‌شود. در این مطلب از مجله دلتا درباره علائم کمبود ویتامین k صحبت خواهیم کرد.

علائم کمبود ویتامین K

علامت اصلی کمبود ویتامین K، خونریزی شدید است. دقت داشته باشید که خونریزی ممکن است در نواحی از بدن به غیر از محل بریدگی یا زخم به وجود بیاید. خونریزی همچنین ممکن است در صورتی مشخص شود که فرد:

• به راحتی دچار کبودی شود
• در زیر ناخن لخته‌های کوچک خون به وجود بیاید
• خونریزی در غشاهای مخاطی که در امتداد پوست قرار دارند
• مدفوع تیره و قیر مانند و حاوی مقادیری خون

علل و دلایل کمبود ویتامین K در بدن

اگرچه کمبود ویتامین K در بزرگسالان غیرمعمول است، اما افراد خاصی در صورت دارا بودن یکی از شرایط زیر در معرض خطر بیشتری قرار دارند که عبارتند از:

• مصرف داروهای ضد انعقاد خون، کومارین مانند وارفارین که خون را رقیق می‌کند
• مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک
• ابتلا به بیماری که موجب اختلال در جذب چربی می‌شود (بیماری سوء جذب چربی)
• رژیم غذایی با مقادیر بسیار پایین ویتامین K

داروهای ضد انعقاد خون و مشتقات کومارین با تولید پروتئین‌هایی که در لخته شدن خون نقش داشته تداخل دارند

برخی داروهای آنتی‌بیوتیک نیز موجب می‌شوند که تولید ویتامین K در بدن کاهش پیدا کند. سایر داروهای آنتی‌بیوتیک نیز ممکن است موجب کاهش اثر ویتامین K در بدن شوند.

تشخیص کمبود ویتامین K

در ابتدا پزشک باید سوابق پزشکی فرد را بداند تا تشخیص دهد که فرد در معرض کمبود ویتامین K قرار دارد. معمولا افرادی در معرض خطر قرار دارند که:

• داروهای ضد انعقاد خون مصرف می‌کنند
• داروهای آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند
• مبتلا به بیماری که موجب اختلال در جذب چربی شده هستند

به احتمال زیاد پزشک آزمایش انعقادی به نام «آزمایش زمان پروترومبین (PT)» را انجام می‌دهد تا تشخیص دهد کمبود ویتامین K باعث بروز علائم شده است. در این آزمایش خون مدت زمان انعقاد خون محاسبه می‌شود. در این آزمایش، نمونه خون از طریق یک سرنگ از فرد گرفته می‌شود. سپس با افزوده شدن مواد شیمیایی به خون، واکنش‌های نمونه خون بررسی می‌شود.

درمان کمبود ویتامین K

درمان کمبود ویتامین K داروی فیتونادیون بوده که همان ویتامین K ۱ است. بیشتر اوقات پزشکان این دارو را به صورت خوراکی تجویز می‌کنند. پزشک همچنین ممکن است این دارو را به بیمار تزریق کند. دوز مصرف این دارو برای بزرگسالان بین ۱ تا ۲۵ میلی‌گرم است.

پزشکان برای کسانی که داروی ضد انعقادی مصرف می‌کنند، دوز فیتونادیون کمتری تجویز می‌کنند. به طور معمول این دوز در حدود ۱ تا ۱۰ میلی‌گرم است. این امر برای جلوگیری از عوارض ناشی از تداخل داروهای ضد انعقاد خون در تولید ویتامین K در بدن است. بنا به توصیه آکادمی پزشکی اطفال آمریکا (AAP)، باید به نوزادان تازه متولد شده ۰،۵ تا ۱ میلی‌گرم ویتامین K تزریق شود. اگر مادر داروهای ضد انعقاد یا ضد تشنج مصرف کرده باشد، ممکن است دوز بیشتری لازم باشد.

پیشگیری از کمبود ویتامین K

مقدار مصرف روزانه مشخصی برای ویتامین K در نظر گرفته نشده است. اما متخصصان تغذیه مصرف متوسط روزانه ۱۲۰ میکروگرم را برای مردان و ۹۰ میکروگرم را برای زنان کافی می‌دانند. برخی از مواد غذایی از جمله سبزیجات سبز برگ‌دار حاوی مقدار بسیاری بالایی ویتامین K هستند و تمام میزان ویتامین K مورد نیاز بدن را در یک وعده تأمین می‌کنند.

یک بار تزریق ویتامین K در بدو تولد می‌تواند از بروز مشکل در نوزادان پیشگیری کند.

افرادی که مبتلا به سوء جذب چربی هستند باید برای مصرف مکمل‌های ویتامین K و کنترل سطح آن با پزشک خود مشورت کنند. افرادی که وارفارین و داروهای ضد انعقاد مشابه آن را مصرف می‌کنند نیز به همین ترتیب باید با پزشک خود مشورت کنند.