علت خستگی چشم و راه‌های پیشگیری از آن

احتمالا برای شما هم پیش آمده است که پس از یک روز کاری طولانی و نگاه‌کردن مداوم به صفحه نمایشگر رایانه و خواندن اسناد و مدارک مختلف، علائمی مثل سوزش، خارش یا خستگی چشم را داشته باشید. خوشبختانه این علائم بسیار رایج است و خبر از ناراحتی یا اختلال جدی‌تری نمی‌دهند. خبر خوب دیگر این است که با به‌کارگیری چند راهکار ساده و توصیه‌هایی می‌توانید حال چشمانتان را بهتر  و از شدت علائم یادشده کم کنید. در ادامه این مطلب از مجله دلتا، شما را با نکاتی کاربردی برای پیشگیری از خستگی چشم آشنا می‌کنیم.

علت خستگی چشم چیست؟

• مطالعه
• نوشتن
• رانندگی
• نگاه‌کردن به نورِ بیش از حد درخشان و صرف مدت‌زمانی در محیط تاریک

اگر برای مدت‌زمانی طولانی به صفحه نمایشگر رایانه، کنسول بازی یا موبایل هوشمند خود نگاه کنید، احتمال بروز خستگی چشم بسیار زیاد خواهد بود. «سندرم بینایی ناشی از رایانه (CVS)» یا «خستگی چشم دیجیتالی» نامی است که متخصصان بر این نوع خستگی چشم گذاشته‌اند. بیشتر کسانی که بنا به دلایل کاری یا شخصی مجبور به نگاه‌ کردن طولانی‌ مدت به صفحه نمایشگر دستگاه‌های دیجیتالی هستند، با این نوع خستگی چشم سروکار دارند.

علت دیگری که خستگی چشم را به استفاده از دستگاه‌های دیجیتالی مرتبط می‌کند، کاهش تعداد دفعات پلک‌زدن هنگام نگاه‌کردن به صفحه نمایشگر رایانه‌ها است. تعداد دفعات پلک‌زدن، در حالت معمول، چیزی حدود ۱۸ بار در دقیقه است. پلک‌زدن راهکار طبیعی بدن برای رفع خستگی و کاهش فشار وارد شده بر چشم‌ها است.

بر اساس نتایج برخی از مطالعات انجام‌شده، هنگام نگاه‌کردن به صفحه نمایشگر رایانه‌ها و دستگاه‌های دیجیتالی دیگر، تعداد دفعات پلک ‌زدن تقریبا تا ۹ بار در دقیقه کاهش پیدا می‌کند(نصف حالت طبیعی). این مسئله می‌تواند باعث خشکی چشم، خستگی، خارش و سوزش چشم‌ها شود.

علائم خستگی چشم

• درد و ناراحتی چشم‌ها؛
• مشکل در تمرکز؛
• خشکی یا آب‌ریزش چشم‌ها؛
• تاری دید یا دوبینی؛
• بیشترشدن حساسیت چشم‌ها به نور؛

این نشانه‌ها می‌توانند باعث تحت‌تأثیر قرارگرفتن فعالیت‌های کاری و کاهش بهره‌وری شوند. کارکردن و بیدارماندن برای ساعت‌های طولانی می‌تواند به شدیدترشدن نشانه‌ها دامن بزند. خوابیدن خستگی چشم‌ها را برطرف می‌کند و بدن در این حالت، مواد مغذی ضروری مورد نیاز برای کارکرد طبیعی چشم‌ها را به آن‌ها خواهد رساند.

کاهش ساعت‌های خواب، خستگی چشم و ناراحتی‌های دیگر را بدتر می‌کند.

راهکارها و نکات کاربردی برای پیشگیری از خستگی چشم

نکات مرتبط با صفحه نمایشگر رایانه

صفحه نمایشگر رایانه را در فاصله تقریبی ۵۰ تا ۶۵‌سانتی‌متری از چشمانتان قرار دهید. همچنین، بهتر است نمایشگر کمی پایین‌تر از ارتفاع چشم‌ها قرار گرفته باشد.

برای آنکه اثری از جای انگشت یا گرد و غبار روی نمایشگر نباشد، همیشه آن را تمیز نگه دارید. لکه‌های روی نمایشگر تابش و درخشندگی طبیعی نور آن را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند که این اتفاق برای چشم‌ها خوب نیست.

از نمایشگرهایی استفاده کنید که قابلیت چرخش به بالا و پایین و تنظیم شیب صفحه را داشته باشند. برای نمایشگرتان از فیلترهای مخصوص نور و روشنایی استفاده کنید.

نکات مرتبط با محیط کار برای پیشگیری از خستگی چشم

با تنظیم نور محیط کار، درخشندگی بیش از حد و انعکاس‌های شدید را به حداقل برسانید. از صندلی‌هایی استفاده کنید که قابلیت تنظیم ارتفاع را داشته باشند. یک نگهدارنده مدارک تهیه کنید و کنار نمایشگر رایانه بگذارید.

نکات مرتبط با عادت‌های کاری

برای پیشگیری از خستگی چشم از قانون ۲۰ ـ ۲۰ ـ ۲۰ استفاده کنید. هر ۲۰ دقیقه یک بار، ۲۰ ثانیه را صرف نگاه‌کردن به شیئی در فاصله ۲۰فوتی (۶متری) کنید.

برچسبی روی نمایشگر رایانه بزنید که روی آن عبارت «پلک‌زدن» نوشته شده باشد. از این برچسب به‌عنوان یادآور استفاده کنید تا تعداد دفعات پلک‌زدن را به‌حد طبیعی برسانید. گاهی نگاه‌کردن به نمایشگر رایانه را متوقف کنید و به چشمان‌تان استراحت دهید.

پیشنهاد مطالعه: مطلب علائم کمبود ویتامین A در بدن را بشناسید را بخوانید.