مواد معدنی گروهی از مواد مغذی است که بدن برای عملکرد بهتر به آن نیاز دارد. زمانی‌که بدن مقدار کافی از این مواد را دریافت و یا جذب نمی‌کند، عارضه کمبود مواد معدنی در بدن رخ خواهد داد. برای دانستن نکات بیشتر در این مورد با مجله دلتا همراه شوید.
انسان مواد معدنی مورد نیاز خود را از طریق مواد غذایی، مکمل‌های دارویی و فراورده‌های غذایی غنی‌شده با مواد معدنی تامین خواهد کرد.
کمبود آنها به آهستگی و با گذشت زمان به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. افزایش نیاز به یک ماده معدنی خاص، کمبود مواد معدنی در رژیم غذایی یا مشکل عدم جذب مواد معدنی از طریق غذاها از جمله مهم‌ترین دلایل ایجاد این مشکل شمرده می شوند.
کمبود مواد معدنی به مشکلات دیگری مانند ضعف استخوانی، خستگی یا تضعیف سیستم ایمنی بدن نیز منجر خواهد شد.
چه عواملی باعث کمبود مواد معدنی می‌شود؟
عمده‌ترین دلیل کمبود مواد معدنی دریافت ناکافی آنها از طریق مواد غذایی و مکمل‌هااست. گروه زیادی از رژیم‌های غذایی باعث این کمبود می‌شوند.
یک رژیم غذایی غیر مقوی که پایه و اساس آن غذاهای فست فودی و مضر است یا یک رژیم غذایی که مقدار کافی میوه و سبزی در آن وجود ندارد، ممکن است این مشکل را ایجاد کند.
از سوی دیگر، یک رژیم غذایی کم کالری هم می‌تواند باعث کمبود مواد معدنی شود. افراد دچار اضافه وزن که یک رژیم غذایی خاص را دنبال می‌کنند و افرادی که دچار اختلالات تغذیه‌ای هستند، به این مشکل دچار می‌شوند.
افراد مسن که اشتهای زیادی ندارند نیز ممکن است کالری و مواد مغذی مورد نیاز خود را به مقدار کافی دریافت نکنند.
برخی از رژیم‌های غذایی خاص که در آنها گروهی از مواد غذایی حذف شده است، می‌توانند باعث کمبود مواد معدنی شوند. افراد گیاهخوار و کسانی که به آلرژی غذایی دچارند و افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز اگر رژیم غذایی خود را به شکلی مناسب مدیریت نکنند، به کمبود مواد معدنی دچار خواهند شد.
مشکلات گوارشی که منجر به عدم هضم یا جذب مواد مغذی می‌شود هم می‌تواند به کمبود مواد معدنی در بدن دامن بزند. دلایل عمده بروز این مشکلات عبارتست از:
- بیماری‌های کبدی، کیسه صفرا، روده، پانکرانس یا کلیه
- جراحی لوله گوارش
- اعتیاد به الکل مزمن
- داروهایی مثل آنتی بیوتیک‌ها، ملین‌ها، ادرار آورها و ضد اسیدها
گاهی به دلیل نیاز بیش از حد بدن به یک ماده معدنی خاص، فرد دچار این کمبود می‌شود. برای مثال زنان در طول بارداری، عادات ماهانه شدید و پیش یائسگی ممکن است دچار این مشکل شوند.
نشانه‌های کمبود مواد معدنی در بدن
علایم کمبود مواد معدنی بسته به نوع آن ماده متفاوت است، علایم و نشانه‌های معمول عبارتست از:
- یبوست، نفخ و درد شکمی
- کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن
- اسهال
- ضربان قلب نامنظم
- بی‌اشتهایی
- گرفتگی عضلات
- حالت تهوع و استفراغ
- بی‌حسی و خواب رفتن و گزگزشدن دست و پا
- عدم تمرکز
- رشد اجتماعی و ذهنی کند در کودکان
- ضعف و خستگی
فرد ممکن است یک یا چند مورد از این علائم را نشان دهد، شدت این علائم در افراد مختلف متفاوت است. برخیاز آنها ممکن است شدید نبوده و بنابراین تشخیص داده نشوند.
اگر مدت طولانی احساس ضعف و خستگی می‌کنید یا از تمرکز کافی برخوردار نیستید حتماً با پزشک خود مشورت کنید. این علائم ممکن است نشانه کمبود مواد معدنی در بدن یا دیگر بیماری‌ها باشد.
کمبود مواد معدنی تشخیص داده می‌شود؟
پزشک برای تشخیص دقیق این مشکل چند روش را انجام خواهد داد:
- گرفتن سابقه پزشکی بیمار، شامل علائم و سابقه خانوادگی بیماری
- معاینه بالینی
- بررسی رژیم غذایی و عادت‌های تغذیه‌ای فرد
- آزمایش خون، مانند آزمایش خون کامل و اندازه‌گیری الکترولیت‌ها یا مواد معدنی خون
- دیگر آزمایش‌ها برای شناخت مشکلات زمینه‌ای و نهفته
کمبود مواد معدنی چگونه درمان می‌شود؟
درمان کمبود مواد غذایی در بدن به نوع و شدت کمبود بستگی دارد. عوامل نهفته هم به عنوان یک فاکتور تعیین کننده و مهم به شمار می‌روند.
پزشک قبل از تصمیم‌گیری در مورد روش درمان، برای تشخیص؛ میزان آسیب؛ آزمایش‌های مورد نیاز را انجام خواهد داد. این اقدامات شامل درمان دیگر بیماری‌ها و تغییر داروهای مصرفی است.
