ویروس کرونا با بدن ما چه می‌کند؟

پدیده کرونا به یکی از داغ‌ترین اخبار روز تبدیل شده است. تعدادی از سؤالات مهم و رایج درمورد ویروس جدیداین است که اصلا ویروس کرونا با بدن ما چه می‌کند؟ کدام بخش از بدن ما را هدف قرار می‌دهد؟ در مجله دلتا به این پرسش پاسخ داده ایم.

اثر ویروس کرونا روی ریه‌ها

براساس گزارش منابع معتبر، این آسیب شبیه موارد ابتلا به ویروس سارس و مرس است. این بیماری می‌تواند موجب ذات‌الریه (پر شدن کیسه‌های هوایی ریه از آب) و در نهایت نارسایی ریه شود.شدت اثر بیماری کرونا می‌تواند ضعیف یا بدون نشانه تا شدید باشد و گاهی منجر به مرگ شود. نحوه اثر ویروس بر ریه‌ها هم متنوع است:

• بعضی از افراد، علائم خفیف تنفسی دارند؛
• برخی دچار ذات‌الریه می‌شوند، اما زندگی‌شان تهدید نمی‌شود؛
• اما بعضی از افراد دچار آسیب‌های شدید ریوی می‌شوند.

بیمارانی که به سندرم زجر تنفسی حاد مبتلا هستند عوارض ویروس کرونا در آنها شدید تر است . این سندرم نه‌ فقط با پدیده کرونا بلکه با عفونت، تروما و سپسیس (نوعی عفونت، معمولا عفونت خونی) بیشتر می‌شود. در این بیماری، مایعات از عروق خونی کوچک وارد ریه‌ها می‌شوند و به آنها آسیب می‌زند. مایع در کیسه‌های هوایی ریه تجمع می‌کند. درنتیجه، انتقال اکسیژن از کیسه‌های هوایی به ریه و سایر اندام‌های بدن به‌سختی انجام می‌شود.

بر اساس یک مطالعه جدید، ۱۳۸ مورد از افرادی که به‌دلیل ویروس کرونا در بیمارستان بستری شده بودند بعد از حدود ۵ روز از بروز نشانه‌ها، به‌سختی نفس می‌کشیدند و ۸ روز بعد از بروز نشانه‌ها، بیماری آنها به میزان زیادی گسترش یافته بود.در این مورد درمان خاصی  وجود ندارد. فقط تا زمانی که بدن بیمار شروع به ترمیم و سیستم ایمنی او با این بیماری مقابله کند، باید به بهترین شکل از بیمار حمایت کرد. در چنین شرایطی، استفاده از اکسیژن مکمل و دستگاه تنفسی به منظور رساندن اکسیژن بیشتر به خون انجام می‌شود.

مراحل تأثیر ویروس کرونا بر ریه

سازمان بهداشت جهانی بیماری را به سه مرحله تقسیم می‌کند:

تکثیر ویروس، واکنش بیش از حد ایمنی و تخریب ریوی. همه بیماران هر سه مرحله را تجربه نمی‌کنند.

در مرحله اول، در روزهای ابتدای ابتلا، ویروس به‌سرعت به سلول‌های ریه حمله می‌کند. سلول‌های ریه به دو گروه تقسیم می‌شوند،یکی گروهی که مخاط تولید می‌کنند و دیگری گروه سلول‌های مژه‌دار، مخاط از بافت ریه در برابر عوامل بیماری‌زا حفاظت می‌کند و سبب می‌شود که ریه هنگام تنفس خشک نشود. سلول‌های مژه‌دار در اطراف سلول‌های مخاطی، ریه را از وجود مواد آلوده و ویروس پاک می‌کنند.به نظرمی رسد که ویروس کرونا مانند ویروس سارس سلول‌های مژه‌دار ریه را از بین می‌برد و باعث می‌شود که مسیر هوایی بیمار از ذرات آلوده و مایعات پر و فرد دچار خفگی شود.

در مرحله دوم، بدن برای مقابله با بیماری، انبوهی از سلول‌های ایمنی را وارد ریه می‌کند تا ویروس را از بین ببرد و بافت ریه ترمیم شود. هدف از این موضوع، ازبین‌بردن عفونت است؛ اما گاهی سیستم ایمنی در حین کار به هر چیزی که در مسیر باشد حمله می‌کند و به بخش‌های سالم بافت هم آسیب می‌زند. در نهایت مواد بیشتری مسیر هوایی را می‌بندند و ذات‌الریه بدتر می‌شود.

در مرحله سوم، آسیب ریوی ادامه دارد که می‌تواند موجب نارسایی ریوی شود. در این‌حالت حتی اگر فرد زنده بماند، ممکن است دچار آسیب موقت ریوی شده و ویروس می‌تواند مانند بیماری سارس، به ریه‌ها حالت لانه‌زنبوری بدهد.

اثر ویروس کرونا روی معده و روده‌ها

بعضی از افراد مبتلا به ویروس کرونا علائم معده ـ روده‌ای مثل حالت تهوع یا اسهال را نشان می‌دهند، هرچند این علائم نسبت به مشکلات ریوی شیوع کمتری دارند. بااینکه ویروس از ریه‌ها راحت‌تر وارد بدن می‌شود، اما روده‌ها هم دور از دسترس این ویروس نیستند. بعضی از گزارش‌ها نشان می‌دهد که تست مدفوع بعضی از بیماران برای ویروس کرونا مثبت است؛ اما هنوز محققان نمی‌دانند که آیا ویروس از طریق مدفوع منتقل می‌شود یا خیر.

چرا یک ویروس تنفسی باید به مناطق دیگر بدن حمله کند؟

زمانی که یک ویروس به بدن حمله می‌کند، در سلول‌های بدن درپی گیرنده یا رسپتور (receptor) برای نشستن می‌گردد و زمانی که این گیرنده را پیدا کند، به آن حمله می‌کند. بعضی از ویروس‌ها به‌راحتی به هر نوع سلولی نفوذ می‌کنند.

اثر ویروس کرونا روی قلب و رگ‌های خونی

بر اساس گزارش‌ها، ویروس کرونا می‌تواند روی قلب و رگ‌های خونی هم اثر بگذارد. از علائم آن بی‌نظمی در ضربان قلب، نرسیدن خون کافی به بافت‌ها و پایین‌آمدن فشار خون است تا جایی که بیمار را به دارو نیازمند می‌کند.اما هیچ منبع معتبری آسیب مستقیم ویروس به قلب را تأیید نکرده است.

اثر ویروس کرونا روی کبد

سلول‌های کبدی، وقتی ملتهب‌ می‌شوند یا آسیب می‌بینند، آنزیم‌های بیشتری نسبت به حالت طبیعی وارد جریان خون می‌کنند.این آنزیم‌ها در افراد مبتلا به سارس و مرس بالا می‌رود. به‌گزارش منابع معتبر، علائمی از آسیب کبدی در افراد مبتلا به پدیده کرونا گزارش شده است اما هنوز معلوم نیست که این آسیب به‌ دلیل ابتلا به ویروس است یا در نتیجۀ استفاده از دارو برای درمان ویروس ایجاد می‌شود.معمولا درگیری کبد در این بیماری خفیف است اما در موارد شدید موجب آسیب یا حتی نارسایی کبدی می‌شود.
ویروس بعد از ورود به جریان خون، می‌تواند خودش را به هر نقطه‌ای از بدن بیمار برساند. کبد یکی از اعضای پرعروق بدن است؛ به همین دلیل، ویروس به‌راحتی می‌تواند به این منطقه دست پیدا کند.

اثر ویروس کرونا روی کلیه

کلیه‌ها هم مثل کبد، خون شما را تصفیه می‌کنند. کلیه‌ها از واحدهایی به نام «نفرون» تشکیل می‌شوند.بعضی از افرادی که به‌دلیل ابتلا به پدیده کرونا در بیمارستان بستری‌اند، دچار آسیب حاد کلیوی شده‌اند و حتی به پیوند کلیه احتیاج دارند.زمانی که فرد دچار ذات‌الریه می‌شود، جریان اکسیژن بدنش کاهش پیدا می‌کند و همین موضوع می‌تواند سبب آسیب به کلیه‌ها شود.علاوه بر کاهش جریان خون، سپسیس، مصرف داروها و اختلال متابولیکی از جمله عواملی هستند که می‌تواند نارسایی کلیوی به همراه داشته باشد.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی بیشتر با این بیماری،”ویروس کرونا برای ادامه حیات به چه چیزی نیازمند است؟“را مطالعه کنید.