سوسن چلچراغ ، پیشکش فصل بهار به ایران

گلی ‎است بسیار کمیاب، تنها در دو نقطه از جهان که در رشته کوه البرز از فلات ایران قرار دارند، به صورت طبیعی می‎روید و پرتراکم‎ترین رویشگاه آن در یک ناحیه‎ی کوچک از جنگل‌های داماش و حدود ۲۰۰۰ نمونه است، در منطقه‎ای حفاظت شده. گل سوسن چلچراغ، هدیه‎ای است از فصل زیبای بهار که در آخرین ماه رفتنش، به ایران پیشکش می‎کند. این گل را با نام سوسن سفید نیز می‎شناسند.

کجا پیدایش کنیم؟

• داماش – بخش عمارلو – استان گیلان – ایران

باید به جاده قزوین – لوشان بروید و وارد جاده فرعی جیرنده شوید، ناهموار و پیچ‎درپیچ است اما پس از حدود ۴۲ کیلومتر به جیرنده می‎رسید و از آن‎جا تا روستای داماش برانید. بهتر است یک راهنمای محلی با خود همراه کنید یا با پرسش از رهگذران و ماشین‌های عبوری محل رویش گل‎های سوسن چلچراغ را بیابید.

تنها رویشگاه سوسن چلچراغ

زیستگاه حفاظت شده‎ی نزدیک روستای داماش، تنها رویشگاه سوسن چلچراغ، در بخش عمارلو از توابع شهرستان رودبار است. منطقه‎ای نیمه‎مرطوب و معتدل که البته گیاهان دیگری همچون اقطی، گرنه، بنفشه، انواع سرخس، گل قاصد، شبدر وحشی نیز در آن می‎رویند. اما رویشگاه سوسن چلچراغ، به‎طور کامل توسط سازمان حفاظت محیط زیست گیلان نگهداری و حفاظت و با حصاری از سایر قسمت‎ها جدا شده، هرگونه بهره‎برداری از آن تنها با مجوز رسمی از دفتر وزارت و بازرسی سازمان محیط زیست امکان‎پذیر است؛ چراکه اصطلاحاً تکثیرگریز بوده و علاقه‎ای به تولید مثل ندارد؛ همین امر باعث شده، هر روز بیشتر در معرض انقراض باشد.

وجه تسمیه

سوسن چلچراغ واژگون، گلی به رنگ روشن است که گلبرگ‎های آن به سمت بیرون برگشته و به همین سبب پرچم های آن کاملاً دیده می‎شود. روی گلبرگ‎های این گل، دانه‎های برجسته به رنگ بنفش وجود دارد که عطر خاصی را در هوا پراکنده می‎کنند. برگشتگی گلبرگ‎ها و بیرون‎زدگی پرچم‎ها و همچنین متمایل بودن آن به سمت زمین، تصویری همانند چلچراغ در ذهن تداعی می‎کند؛ احتمالاً دلیل استفاده از نام سوسن چلچراغ نیز همین باشد.

از سوی دیگر، مردم محلی از نورافشانی این گل در شب سخن می‎گویند و معتقدند که نام گل را به سبب وجود همین نورها، سوسن چلچراغ گذاشته‎اند. علت ساطع شدن نور از این گل، پرچم آن است که قابلیت بازتابش نور را دارد.

جشنواره سوسن چلچراغ

در داماش با شروع فصل گل‎دهی سوسن چلچراغ، مراسمی با عنوان «جشنواره سوسن چلچراغ» برگزار می‎شود. در این مراسم، رویش این گل‎های زیبا را جشن می‎گیرند و با اجرای موسیقی محلی، رقص محلی و سنت‎های بومی از گردشگران استقبال می‎کنند.