نور خورشید ممکن است به نظر ما زرد بیاید اما بهتر است بدانیم که رنگ خورشید زرد نیست. هنگامیکه خورشید را از زمین مشاهده میکنیم، به ویژه در هنگام طلوع یا غروب خورشید، به دلیل پراکندگی طول موجهای کوتاهتر نور (آبی و سبز) از جو زمین، بیشتر از طول موجهای بلندتر (قرمز و زرد)، خورشید برای ما زرد به نظر میرسد. با ما در دلتامگ همراه باشید.
خورشید چیست؟
بر اساس تعریف ناسا، خورشید یک ستاره ۴.۵ میلیارد ساله است، یک توپ درخشان از هیدروژن و هلیوم در مرکز منظومه شمسی. خورشید حدود ۹۳ میلیون مایل (۱۵۰ میلیون کیلومتر) از زمین فاصله دارد و بدون انرژی آن، حیات به شکلی که میشناسیم وجود نداشت. خورشید بزرگترین جرم منظومه شمسی ماست. حجم خورشید چیزی معادل ۱.۳ میلیون برابر کره زمین است.
گرانش خورشید منظومه شمسی را از بزرگترین سیارات تا کوچکترین ذرات آن در مدار اطراف خود نگه داشته است. داغترین قسمت خورشید هسته آن است که دمای آن به ۲۷ میلیون درجه فارنهایت (۱۵ میلیون درجه سانتیگراد) میرسد. فعالیت خورشید، بر ماهیت فضا در سراسر منظومه شمسی تأثیر میگذارد و نور خورشید به ما حیاتی زمینی ارزانی میدارد.
خورشید چگونه میسوزد
سوختن خورشید احتراقی شیمیایی نیست و آن بالا آتشی به معنای زمینی آن در کار نیست. فرآیند سوختن خورشید از همجوشی هستهای آن ناشی میشود ،شبیه یک بمب هیدروژنی غول پیکر. بیشتر آتشهایی که در زندگی روزمره مشاهده میکنیم، احتراق کربن هستند: آتشهای کمپ، کورههای کبابپزی، آتشسوزیهای جنگل، کورههای گاز، سوختن بنزین در موتورها و غیره. نکته کلیدی که باید به خاطر داشت این است که احتراق کربن به اکسیژن نیاز دارد و به محض اینکه اکسیژنی باقی نماند، احتراق کربن متوقف میشود و این با سوختن خورشید کاملأ متفاوت است.
نور خورشید چه رنگی است
خورشید در واقع یک گلوله گازی سفید داغ است که عمدتاً از هیدروژن و هلیوم تشکیل شده است و رنگ آن به سفید نزدیکتر یا کمی مایل به سفید است. اما در حقیقت رنگ خورشید، رنگ طیف نورهای آن است.
چرا ما خورشید را زرد میبینیم؟
ما خورشید را به دلیل پدیدهای به نام پراکندگی جوی زرد میبینیم. در طلوع یا غروب خورشید، زمانی که خورشید در افق پایینتر است، نور خورشید باید از بخش بزرگتری از جو زمین عبور کند. این اتفاق منجر به پراکندگی بیشتر طول موجهای کوتاهتر نور میشود و باعث میشود خورشید قرمز یا نارنجیتر به نظر برسد. با این حال، طول موجهای بلندتر، به ویژه زرد و قرمز، کمتر تحت تأثیر پراکندگی قرار میگیرند و میتوانند به چشم ما برسند و به خورشید ظاهری زرد میدهند.
توجه به این نکته مهم است که رنگ واقعی خورشید نزدیک به سفید یا کمی مایل به سفید است، اما درک ما از آن بسته به شرایط جوی و موقعیت خورشید در آسمان میتواند متفاوت باشد.
طول موج چیست؟
نور خورشید از طیف گستردهای از طول موجها، از اشعه ماوراء بنفش (UV) تا نور مرئی و اشعه مادون قرمز (IR) تشکیل شده است. در طیف نور مرئی، نور خورشید به صورت ترکیبی از رنگهای مختلف ظاهر میشود که در مجموع نور سفید را ایجاد میکنند. هنگام عبور از یک منشور، نور خورشید را میتوان به رنگهای جداگانه تقسیم کرد و یک طیف پیوسته از رنگها به نام رنگین کمان را تشکیل داد. این پدیده نشان میدهد که نور خورشید شامل تمام رنگهای طیف مرئی از جمله قرمز، نارنجی، زرد، سبز، آبی، نیلی و بنفش است. بنابراین، نور خورشید یک رنگ خالص نیست، بلکه ترکیبی از همه رنگها است.
در پاسخ به سوال نور خورشید چه رنگی است؟ باید اشاره کرد که رنگ خورشید ناشی از طول موجهای مختلف آن است و هر رنگ مربوط به محدوده خاصی از طول موج در طیف الکترومغناطیسی است. در اینجا چند نکته کلیدی در مورد رنگهای نور خورشید وجود دارد:
- نور قرمز: دارای طولانیترین طول موج در بین رنگهای قابل مشاهده است که از حدود ۶۲۰ تا ۷۵۰ نانومتر متغیر است. این نور اغلب با گرما همراه است و در انتهای پایین طیف نور مرئی قرار دارد.
- نور نارنجی و زرد: این رنگها دارای طول موج کمی کوتاهتر از نور قرمز هستند که نارنجی بین ۵۹۰ تا ۶۲۰ نانومتر و زرد بین ۵۷۰ تا ۵۹۰ نانومتر است.
- نور سبز: در وسط طیف نور مرئی قرار میگیرد، با طول موجهای حدود ۴۹۵ تا ۵۷۰ نانومتر. نور سبز با طبیعت مرتبط است تسکین دهنده چشم انسان است.
- نور آبی و نیلی: این رنگها طول موجهای کوتاهتری نسبت به نور سبز دارند که آبی از حدود ۴۵۰ تا ۴۹۵ نانومتر و نیلی از حدود ۴۳۵ تا ۴۵۰ نانومتر است. نور آبی به دلیل اثر انرژی بخش خود شناخته شده است و توسط دستگاههای الکترونیکی ساطع میشود.
- نور بنفش: کوتاهترین طول موج را در بین رنگهای مرئی دارد که از ۳۸۰ تا ۴۳۵ نانومتر متغیر است. نور بنفش اغلب با مفهوم خلاقیت همراه است و در انتهای بالاتر طیف نور مرئی قرار دارد.
چرا آسمان آبی است؟
وقتی نور خورشید از جو زمین میگذرد، طول موجهای کوتاهتر نور مانند آبی و سبز بیشتر از طول موجهای بلندتر مانند قرمز و زرد پراکنده میشوند. این پراکندگی باعث میشود نور آبی و سبز در جهات مختلف پراکنده شود و آسمان آبی به نظر برسد.
نور خورشید که به تازگی از خورشید خارج شده است حاوی ترکیبی مساوی از همه رنگهای طیفی است و بنابراین سفید است. هنگامیکه نور خورشید از هوا در جو زمین عبور میکند، مقداری از نور توسط مولکولهای هوا به طرفین پراکنده میشود. مولکولهای هوا کمی از همه رنگها را از پرتوی نور خورشید پراکنده میکنند، اما رنگهای آبی و بنفش بیشترین پراکندگی را دارند و ظاهری آبی مایل به سفید به آسمان میدهند.
از آنجایی که نور آبی و بنفش بیشتری نسبت به سایر رنگها از پرتو حرکت رو به جلو حذف شده است، نور مستقیم خورشیدی که به سطح زمین میرسد در مقایسه با نور خورشیدی که از سطح خورشید میتابد کمی متمایل به قرمز مایل به نارنجی است. اما این رنگ نارنجی-قرمز آنقدر کم است (چون کل نور پراکنده شده توسط جو در مقایسه با نور خورشید که همچنان میتابد کم است) که نور مستقیم خورشید که به سطح زمین میرسد هنوز سفید است.
نتیجه گیری
نور سفید شامل همه رنگهاست و به همین دلیل این نور تمام رنگهای ذاتی اشیاء در جهان را نمایان میکند و ما میتوانیم چمن را سبز، گلها را قرمز و چوب را قهوهای ببینیم. اگر یکی از طول موجها از دیگری پیشی میگرفت آسمان آبی به چشم نمیرسید و درختان سبز رنگ نبودند.
توجه به این نکته مهم است که درک رنگ میتواند بسته به عوامل فردی مانند شرایط نور، شرایط جوی و حساسیت چشم ما متفاوت باشد. علاوه بر این، نور خورشید بسته به زمان روز، مکان و شرایط جوی ممکن است کمی متفاوت به نظر برسد، که بر شدت و توزیع رنگها در طول روز اثرگذار خواهد بود.
پیشنهاد مطالعه: ازدواج با هوش مصنوعی از تخیل تا واقعیت را بخوانید.