علت عزت نفس پایین افراد چیست؟

وقتی صحبت از عزت نفس می‎شود، برخی افراد آن را با موضوع اعتمادبه‎نفس یکسان دانسته و تفاوت این دو  موضوع را نمی‎دانند. در این مطلب، به تعریف علمی و دقیق عزت نفس پرداخته و به بررسی این‎ موضوع که چرا برخی افراد دارای عزت نفس پایین هستند؛ خواهیم پرداخت.

تعریف حرمت نفس:

دو تعریف مختلف از عزت نفس وجود دارد:

1. ارزیابی‌های من از خودم (وقتی می‌کوشم با سیستم تحلیلی ذهن خودم، در مورد خودم قضاوت کنم)
2. احساس من نسبت به خودم (وقتی قصد ندارم آن را دقیق بفهمم یا تحلیل کنم یا برای دیگران توضیح دهم)

دلایل عزت نفس پایین افراد:

• سخت‌گیری نسبت به خود

چگونگی حرف زدن شما با خودتان در طول روز از عادات رفتاری مهمی است که بر عزت نفس تأثیر می‌گذارد و مثبت و منفی بودن این صحبت‌ها، در نهایت عامل تعیین‌کننده موفقیت یا شکست‌تان خواهد شد. پس بهتر است از این به بعد، درباره هر حرف و قضاوتی که نسبت به خودتان دارید و بیش از حد سخت‌گیرانه به نظر می‌رسد، تجدید نظر کنید.

اگر جملاتی مثل: «احمق، باز هم یادت رفت» یا «هیچ کاری را نمی‌توانی درست انجام بدهی» را خطاب به خودمان به کار ببریم، در واقع عزت نفس‌ خود را تحت‌تأثیر قرار می‎دهیم. کلمات تأثیر زیادی بر حالات و احساسات‌مان دارند و اگر تنها به این خاطر که انسان هستیم، مدام خودمان را به باد انتقاد بگیریم، عزت نفس کمتر و کمتر خواهد شد. اگر به کار بردن این عبارات منفی تبدیل به عادت رفتاری شما شده باشد، تغییر دادنش کمی دشوار خواهد بود، اما نکتهٔ کلیدی این است که سعی کنید گاهی به خودتان مجال بدهید و به‌مرور زمان، عبارات مثبت را جایگزین آن‌ها کنید.

• راه رفتن با حالت بدنی نامناسب

حقیقت این است که حالت بدنی و فیزیکی شما بر ذهنیت‌تان تأثیرگذار خواهد بود، بنابراین بهتر است به این مسئله توجه بیشتری نشان دهید و تا حد امکان از حالت‌هایی نظیر قوز کردن، پرهیز کنید.

روان‎شناسان مجرب در این‎باره گفته‎اند: «زمانی که بدن‌تان حالت خمیده پیدا می‌کند، مغز تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد و در نتیجه هورمون کورتیزول (هورمونی است که در واکنش بدن به استرس ترشح می‌شود) ترشح می‌شود.

قوز کردن، ریشه در عادت انسان‌های اولیه دارد؛ آن‌ها برای مخفی ماندن از دید جانوران درنده به‌قدری خم می‌شدند که شکلی توپ‌مانند پیدا می‌کردند و این کار، استرس زیادی در پی داشته است. از سوی دیگر، اگر کاملاً صاف بایستید و کمی شانه‌ها را به عقب بدهید، اعتمادبه‎نفس و قدرت بیشتری پیدا خواهید کرد.»

• معاشرت با کسانی که شخصیت چندان جالبی ندارند

یکی دیگر از مسائلی که تأثیر عمده‌ای بر احساس شما نسبت به خودتان خواهد داشت، انتخاب افرادی است که بیشتر وقت‌تان را در کنار آن‌ها سپری می‌کنید.

شاید این جمله را قبلاً شنیده باشید که شخصیت شما، میانگینی است از شخصیت پنج نفری که بیشترین معاشرت را با آن‌ها دارید. اگر دوستان و همکاران‌تان شخصیت جالبی نداشته باشند (منظور کسانی است که صداقت ندارند، مهربان نیستند، وفادار نیستند و دیگر صفات خوب را ندارند)، به‌مرور عزت نفس شما تحت‌تأثیر قرار خواهد گرفت.

روان‎شناسان در این باره می‎گویند: «این افراد خون‌آشام‌های انرژی هستند. معاشرت با آن‌ها باعث تحلیل رفتن انرژی می‌شود و توان و ذهنیت سالم شما را بیش از آنچه فکر می‎کنید، تحت تأثیر قرار می‌دهند. شما سعی می‌کنید شخصیت و رفتار این افراد را تحلیل کنید، یا به‌خاطر ناتوانی در درک‌شان، خودتان را سرزنش خواهید کرد و به همین دلایل است که انرژی‌تان تحلیل می‌رود. بهتر است ارتباط‌تان را با این افراد قطع کنید؛ به این شکل، انرژی و زمان بیشتری برای خودتان، رؤیاهای‎تان و سپری کردن وقت در کنار افرادی بهتر خواهید داشت.»

در مطلب بعدی دلایل مهم دیگری که باعث پایین آمدن عزت نفس افراد می‎شوند را بر خواهیم شمرد.

برای خواندن مطالب بیشتر درباره‌ی سلامت روان از مجله دلتا بازدید کنید.