افرادی که ارث نمی‌برند را بشناسید

موضوع ارث بری یک امر کاملاً غیر ارادی است و شخص لازم نیست تا به اراده خود کاری انجام دهد تا پس از او اموالش به وراث او منتقل گردد بلکه پس از فوت وی تمام اموال و حقوق و دیونش به وراث منتقل خواهد شد و این انتقال به‌صورت قهری است. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع شرایط ارث نبردن افراد می‌پردازیم.

شرایط ارث نبردن افراد

قتل

یکی از مواردی که مانع ارث تلقی می‌گردد قتل نامشروع است. یعنی اگر یکی از ورثه مورث خود را به قتل رسانده باشد از ارث محروم خواهد بود. در این خصوص باید به موارد زیر توجه داشت:

باید دانست که منظور از قتل مورد قتل عمدی مورث است. که اعم از قتل بالمباشره که شخص در آن به‌صورت مستقیم شخص دیگر را به قتل می‌رساند. قتل به تسبیب که در آن قتل به‌صورت غیرمستقیم رخ می‌دهد. بنابراین درصورتی‌که ورثه مورث خود را به‌صورت مستقیم یا غیر مستقیم مورد قتل عمد قرار دهد او از ارث محروم خواهد بود. این موردی است که در ماده ۸۸۰ قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته است. ” قتل از موانع ارث است بنابراین کسی که مورث خود را عمداً بکشد از ارث ممنوع می‌شود اعم از این که قتل بالمباشره باشد یا باتسبیب و منفرد نباشد یا به شرکت دیگری.

کفر

از نظر فقهی کافر کسی است که مسلمان نیست. خواه مذهبش الهی و مورد قبول اسلام باشد خواه مذهبی نداشته باشد یا مذهبش مورد قبول اسلام نباشد. در حقوق کسی را کافر می‌دانند که به وحدانیت خداوند یا نبوت و نبی اکرم و یا به یکی از ضروریات اسلام مثل معاد اعتقاد نداشته باشد. بر اساس ماده ۸۸۱ مکرر قانون مدنی کافر از مسلمان ارث نمی‌برد. درصورتی‌که وارث کافر باشد و متوفی مسلمان باشد و کافر از مسلمان ارث نخواهد برد ولی مسلمان از کافر ارث می‌برد. درصورتی‌که مسلمانی فوت کند و وراث همگی کافر باشند ارث بلاوارث تلقی شده و اداره آن در اختیار حاکم اسلامی قرار خواهد گرفت. اگر به مطالبی پیرامون حقوق خانواده علاقه دارید، به مطلب بایدها و نبایدهای مهم که در ازدواج موقت باید بدانید مراجعه کنید.

لعان

یکی دیگر از موانع ارث لعان نام دارد. لعان به این معنی است که مرد به همسر خود نسبت زنا دهد ولی بر این ادعای خود دلیلی نداشته باشد. برای لعان مرد باید چهار بار خداوند را بر زنای همسر خود شاهد گیرد و زن نیز چهار بار خداوند را بر دروغ بودن ادعای همسرش شاهد گیرد. به موجب لعان دو جانبه نه حکم زنا بر زن جاری می‌شود و نه حکم قذفی بر مرد جاری می‌گردد. بعد از لعان زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی‌برند همچنین فرزندی که برای انکار نسب او لعان شده است از پدر و خویشاوندان پدری ارث نمی‌برد. و پدر و خویشاوندان پدری هم از او ارث نخواهند برد. ولی او از مادر و خویشاوندان مادری ارث می‌برد. مادر و خویشاوندان مادری او نیز از وی ارث می‌برند. درصورتی‌که پدر از لعان رجوع کند فرزند مجدد از وی ارث می‌برد ولی پدر همچنان از فرزند ارث نخواهد برد. همچنین رجوع پدر سبب نمی‌گردد تا فرزند از خویشاوندان پدری ارث ببرد و خویشاوندان پدری نیز به واسطه رجوع پدر از فرزند ارث نخواهند برد.

نسب نامشروع

یکی دیگر از مواردی که به موجب آن شخص محروم از ارث است، زنا یا نسب نامشروع است. در ماده ۱۱۶۷ قانون مدنی بیان گردیده که طفل متولد از زنا ملحق به زانی نمی‌شود که منظور از زانی در این ماده هم مرد زناکار است و هم زن زناکار. بنابراین با این طفلی که از زنا متولد شده است با زن و مرد زناکار رابطه ارث بری ایجاد نمی‌گردد. یعنی نه فرزند متولد از زنا از از زن و مرد زناکار ارث خواهند برد و نه زن و مرد از فرزند ارث می‌برند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب آیا می‌توان از پدر شوهر مهریه را مطالبه کرد؟ را مطالعه کنید.