آیا برای بار دوم می‌توان مهریه را به اجرا گذاشت؟

مهریه مالی است که قابلیت تملک داشته باشد. در عقد نکاح، مرد متعهد می‌شود که مهریه را به زن بپردازد. سوالی که پیش می‌آید آن است که آیا زنی که مهر خود را به همسرش بخشیده است می‌‌تواند از بخشش خود رجوع و مهر خود را به‌صورت مجدد مطالبه کند یا خیر؟ در این مطلب از مجله دلتا به موضوع اجرا گذاشتن مهریه برای بار دوم می‌پردازیم.

پاسخی که می‌توان به این سوال داد به‌صورت زیر است:

• حالت اول: زمانی است که زن مهریه‌ای که بر گردن شوهر است را ابراء می‌کند (می‌بخشد). به این بیان که می‌‌گوید از نظر من تو دیگر تکلیفی برای پرداخت مهریه نخواهی داشت. (تو را از پرداخت مهریه بری می‌کنم) این بیان باعث می‌‌شود تا تکلیف شوهر در ادای مهر به طور کلی ساقط شود. پس در این حالت زن حق رجوع (پشیمانی) ندارد.
• حالت دوم: زمانی است که زن در قبال طلاق، مهریه خود را به شوهر می‌بخشد. بذل مهر در طلاق‌‌های خلع و مبارات انجام می‌‌شود. خُلع و مُبارات دو نوع طلاق توافقی در فقه و حقوق اسلامی است که در آن زن با واگذاری مالی به شوهر از وی طلاق می‌‌گیرد. این طلاق مربوط به زمانی است که زن از شوهر به قدری تنفر پیدا کرده باشد که حاضر شود با پرداخت پول از قید همسری وی رها شود. این مال ممکن است مهریه زن یا معادل آن باشد. به همین جهت در فرهنگ عامه از عبارت «مهرم حلال و جانم آزاد» در اشاره به این نوع طلاق استفاده می‌‌کنند. بنابراین زن با پرداخت مالی به شوهر، از او می‌‌خواهد که طلاقش دهد. اگر زن در ایام عده طلاق از بخشش خود پشیمان شود، طلاق لغو می‌شود. یعنی همچنان زن و شوهر محسوب می‌شوند. مثل این است که اصلا طلاقی صورت نگرفته است. پس در این حالت زن حق رجوع از مهریه را تا پایان مدت عده دارد.
• حالت سوم: زمانی است که زن مهریه خود را به شوهر هبه می‌‌کند (هدیه می‌دهد). به این بیان که می‌‌گوید من مهر خود را به تو بخشیدم. در این حالت است که همانند سایر اشکال هبه، تکلیف شوهر در پرداخت مهریه به‌طور کلی از بین نمی‌‌رود. چرا که زن می‌‌تواند تحت شرایطی از هبه مزبور رجوع و مهر خود را مطالبه کند. خواه طلاق گرفته باشد یا نگرفته باشد.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب آیا مهریه زن اول بر زن دوم ارجحیت دارد؟  را مطالعه کنید.