مجازات جعل امضا و استفاده از سند جعل شده چیست؟

جعل از جمله جرایمی است که از قدیم‌الایام و از زمان پیدایش خط و اسناد در بسیاری از جوامع وجود داشته و اخیرا هم به دلیل روش‌های جدید ارتکاب جرم، گسترش چشمگیری داشته است. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع مجازات جعل امضا می‌پردازیم.

جعل امضای متوفی

جعل امضای متوفی طبق ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی این‌گونه بیان شده است که : «ساختن نوشته یا سند یا ساختن مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیر رسمی، خراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن یا الحاق یا محو یا سیاه کردن یا تقدیم یا تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی یا الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر یا بکار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن و نظایر این‌ها به قصد تقلب.»

لازم به ذکر است جعل امضا بدون اجازه صاحب آن و به قصد تقلب جرم بوده و با توجه به اینکه آن شخص از افراد عادی یا دارای سمت باشد، مجازات متفاوتی برای جاعل تعیین می‌گردد.
در جعل امضا متوفی اگر فردی اعم از وراث یا فردی دیگر اقدام به جعل امضا متوفی نماید، به هدف به دست آوردن یا تصرف در اموال، ملک یا زمین و غیره که به ضرر دیگران یا باقی وراث شود، جرم جعل محقق می‌گردد.

جعل در قولنامه چگونه اتفاق می‌افتد؟

• ساختن و نوشتن قولنامه جعل
• خراشیدن یا تراشیدن بعضی از مواد قولنامه
• قلم بردن در قولنامه
• الحاق مبلغی به قولنامه
• محو یا سیاه کردن قولنامه
• تقدیم یا تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی آن
• الصاق یک نوشته به قولنامه طوری‌که یک نوشته واحد به حساب آید

جعل امضای چک

پایه و اساس جرم جعل چک این است که جاعل می‌خواهد فرد دیگری را به اشتباه بیندازد و او را فریب دهد.

تا با ارائه چک جعلی او را وادار کند، مالی را در اختیار او قرار دهد. بنابراین چک و امضا دیگری را جعل می‌کند تا از اعتبار او سوءاستفاده کند.
قانون، دست بردن در چک را جرم می‌داند. ممکن است حتی دست بردن در مبلغ چکی باشد که از قبل امضا شده است که این کار نیز جرم خواهد بود. همچنین جعل امضا دیگری نیز از مصادیق جرم جعل چک است.

مجازات جعل امضا

قانون‌گذار در ماده ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ پیش‌بینی کرده است که هرکس در اسناد و نوشته‌های غیر رسمی، جعل یا تزویر کند یا با علم به جعل و تزویر، آن‌ها را مورد استفاده قرار دهد. علاوه‌بر جبران خسارت وارده، به حبس از ۶ماه تا ۲ سال یا به ۳ تا ۱۲ میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.

این مجازات در خصوص جعل در اسناد عادی من‌الجمله چک و قولنامه و غیره است که در دفاتر اسناد و توسط مامورین رسمی به ثبت نرسیده‌اند.

مجازات جرم جعل در اسناد رسمی مطابق ماده ۵۳۳ عبارت است ازحبس از ۶ماه تا سه سال یا سه تا ۱۸ میلیون ریال جزای نقدی.

استفاده از سند مجعول

یکی از جرایم مرتبط با جعل، جرم استفاده از سند مجعول است. یعنی اینکه یک نفر از سندی که خود یا دیگری جعل کرده است، استفاده کره و آن را به‌نحوی به کار برد.

اگر سند جعلی و ساختگی مورد استفاده، سند رسمی باشد، مرتکب به ۶ ماه تا سه سال حبس یا سه تا هجده میلیون ریال جزای نقدی محکوم شده.

اگر سند غیررسمی باشد، به ۶ ماه تا دو سال حبس یا سه تا دوازده میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مجازات انتشار عکس‌های خصوصی دیگران مطالعه کنید.