در قرارداد‌ها گاهی اتفاق می‌افتد که یکی از طرفین معامله اعمال فریبنده و نیرنگ‌آمیز انجام دهد تا آن معامله سر بگیرد.
تدلیس در معنای حقوقی و در ماده ۴۳۸ قانون مدنی این‌گونه تعریف شده است: « عبارت است از عملیاتی که موجب فریب طرف معامله شود» در این نوشتار از مجله دلتا به موضوع آثار فریب دادن طرف مقابل می‌پردازیم.
باید توجه داشت که جهت اثربخش بودن تدلیس این شرط لازم است که عملیات فریب‌دهنده باید پیش از انجام معامله باشد تا طرف دیگر را اغوا و رغبت به انجام معامله را ایجاد کند؛ در واقع به‌جهت این رغبت طرف معامله به سرگرفتن آن رضا دهد.
اثر تدلیس در معاملات
وقوع تدلیس باعث ایجاد حق فسخ برای شخص فریب‌خورده در قرارداد می‌گردد. به‌منظور بررسی بیشتر اثر تدلیس در معاملات، دو نوع از عقود را از هم تفکیک می‌کنیم: عقد نکاح و معاملات تجاری.
تدلیس در عقد نکاح
مواد ۱۱۲۱، ۱۱۲۲و ۱۱۲۳ قانون مدنی، موارد متعددی از موجباتی را که سبب ایجاد حق فسخ برای زوج و زوجه می‌شود، نام برده است.
فسخ ازدواج تشریفات خاص طلاق را ندارد و فریب‌خورده می‌تواند آسان‌تر از طلاق، نکاح را فسخ کند. این موارد به شرح زیر است.
مواردی در مرد که موجب حق فسخ برای زن می‌گردد
- جنون
- عَنَن به‌معنای بیماری جنسی برای مرد است.
- خصاء به‌معنای اَخته بودن مرد و ناتوانی از باروَری در وی است.
مواردی در زن که موجب حق فسخ برای مرد می‌گردد
- جنون
- قَرَن: استخوانی در فرج و مانع جماع
- جُذام
- بَرَص: گونه‌ای بیماری پوستی است که به‌صورت لکه‌های سفید و نرم بر بدن ظاهر می‌شود
- زمین‌گیری
- نابینایی از هر دو چشم
تدلیس در معاملات تجاری
انجام هر گونه عملیاتی که سبب فریب طرف دیگر در مورد ویژگی‌های مورد معامله شود، چه از طرف بایع (فروشنده) و چه از طرف خریدار باشد، سبب تحقق تدلیس و ایجاد خیار فسخ برای معامله آن می‌گردد که اثر فوری دارد و باید فورا اعمال گردد.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر آشنایی با این نکات حقوقی برای همه افراد ضروریست مطالعه کنید.
ناشناس
۸ آبان ۱۴۰۰ در ۵:۳۵ ب٫ظ