آمبولی ریه (وارد شدن لخته خون به ریه) چیست؟

آمبولی ریه وقتی رخ می دهد که لخته خون وارد یکی از سرخرگ‌های ریه و یا بافت شش‌ها شود. اگر لخته‌خون یا حتی گاهی چربی به ریه‌ها نفوذ کند، در صورت عدم رسیدگی ممکن است باعث مرگ شود. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره بیماری آمبولی ریه صحبت خواهیم کرد.

بیماری آمبولی ریه چیست؟

آمبولی ریه (Pulmonary embolism) به وجود لخته خون یا گاهی چربی در یکی از سرخرگ‌های ریوی ویا بافت شش‌ها گفته می‌شود. این لخته خون نخست در یکی از سیاهرگ‌های عمقی اندام تحتانی یا لگن شکل می‌گیرد. آمبولی چربی بیشتر از ناحیه یک شکستگی استخوانی پایه‌ریزی می‌شود.

لخته خون یا آمبولی چربی از راه جریان خون و با گذشتن از قلب به یکی از سرخرگ‌های خونرسان بافت شُش راه یافته و در آنجا مستقر می‌گردد. این پدیده سبب بسته شدن سرخرگ شده و بنابراین توانایی تنفسی کاهش می‌یابد و گاهی بافت ریه از میان می‌رود. آمبولی ریه در همه سن‌ها ممکن است رخ دهد ولی در بزرگسالان رایج‌تر است.

علایم شایع آمبولی ریوی

علایم شایع و میزان شیوع آن‌ها در ترمبوآمبولی ریوی عبارتند از:

• تندنفسی و کوتاه شدن نفس‌ها و تنگی نفس؛
• شنیدن صدای دوم قلب؛
• تندی ضربان قلب (بیشتر ۱۰۰ تپش در دقیقه)؛
• شنیدن صدای سوفل قلبی؛
• درد قفسه سینه؛
• سرفه گاهی همراه با خلط خونی؛

علت آمبولی ریه چیست؟

ورود لخته خون به ریه می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و برخی عوامل باعث شوند که آمبولی ریه ایجاد شود، مانند:

از عوامل تشدید کننده آمبولی ریه

• سن بالای ۶۰ سال؛
• هرگونه آسیب یا بیماری نیازمند استراحت طولانی در بستر؛
• نشستن در یک حالت ثابت به مدت طولانی برای نمونه در مسافرت با هواپیما؛
• جراحی گذشته؛
• اختلالات ریتم قلب؛
• پرخونی پلی سیتمی؛
• شکستگی استخوان؛
• چاقی؛
• مصرف دخانیات؛
• بارداری؛
• فشار خون بالا؛
• سرطان که شایعترین آن سرطان پانکراس است؛
• وجود کاتترهای ورید مرکزی.

آیا ویروس کرونا باعث آمبولی ریه می‌شود؟

امروزه به دلیل شیوع ویروس کرونا، افرادی زیادی دچار آمبولی ریه می‌شوند و جان خود را از دست می‌دهند. قلب و ریه دو عضو حساس بدن هستند که کار اکسیژن‌رسانی به بدن را با کمک هم انجام می دهند و در صورت درگیری ریه با یک بیماری تنفسی نظیر کروناویروس، احتمال تاثیرگذاری بیماری کووید ۱۹ بر قلب نیز وجود دارد، چرا که با درگیری ریه، قلب باید به سختی کار کند تا بتواند خون مورد نیاز را پمپاژ کند و این رویه برای فرد مبتلا به عارضه قلبی و ریوی به مراتب دشوارتر خواهد بود.

آریتمی‌های قلبی یا اختلال در نظم طبیعی ضربان قلبی با مکانیسم حمله ویروس به سیستم هدایتی قلب است که فرد دچار افزایش یا کاهش ضربان قلبی می‌شود. از دیگر عارضه‌های این ویروس، ایجاد ترومبوز یا لخته‌های خونی در اندام یا آمبولی ریه یا همچنین سکته‌های مغزی است.

بیماران قلبی بهبود یافته از کرونا همواره در معرض تهدید لخته‌های خونی و عروقی هستند که اگر در اندام فرد باشد منجر به سیاه شدن آن عضو از بدن می‌شود یا در ریه به صورت آمبولی ریه، در عروق قلبی به صورت سکته قلبی و در عروق مغزی به صورت سکته مغزی تاخیری بروز می‌کند. 

پیشنهاد مطالعه: مطلب درمان ضربان نامنظم قلب را بخوانید.