درمان چاقی ژنتیکی
اکثر ما فردی را می‌شناسیم که چند برابر ما غذا مصرف می‌کند ولی وزن کمتری از ما دارد. درست است که عوامل متعددی در چاق شدن افراد موثر هستند. به طور مثال، ممکن است آن فرد فعالیت بدنی بیشتری از ما داشته باشد، اما یکی دیگر از این عوامل ژنتیک و ژن‌های چاقی هستند. در ادامه این مقاله از مجله دلتا بیشتر با چاقی ژنتیکی و درمان آن آشنا می‌شوید.
نقش ژنتیک بر چاقی
مطالعات نشان داده تفاوت‌های ژنتیکی نقش بسیار مهمی در واکنش افراد به محیط دارد، یعنی دو فرد با ژنتیک متفاوت که غذای یکسانی مصرف می‌کنند و فعالیت بدن کاملا برابری دارند ممکن است از نظر شرایط فیزیکی کاملا متفاوت باشند.
ژن‌های چاقی علت چاقی‌های شدید
بعضی از نقص‌های ژنتیکی نادر باعث چاقی بسیار شدید می‌شوند. این نوع چاقی‌ها در بدو تولد شروع می‌شوند و فرد در طول زندگی به شدت احساس گرسنگی می‌کند. یکی از شایع‌ترین این حالات، نقص ژن تولید کننده لپتین است که منجر به کمبود لپتین در بدن می‌شود.
بعضی از ژن‌ها سبب افزایش ریسک چاقی می‌شوند
نقص‌های ژنتیکی که سبب چاقی‌های شدید می‌شوند نادر هستند. اما تعداد زیادی ژن وجود دارد که می‌تواند فرد را مستعد چاقی و اضافه وزن کند.
یکی از این ژن‌ها، ژن FTO است. انواع مشخصی از این ژن که در بعضی جمعیت‌ها، در ۴۳% افراد یافت می‌شود از طرق مختلف سبب چاقی می‌شود. به طور کلی این ژن و دیگر ژن‌های مرتبط با چاقی باعث موارد زیر می‌شوند:
- افزایش گرسنگی
- افزایش دریافت کالری
- کاهش اشتها
- عدم کنترل در غذا خوردن
- افزایش تمایل به بی تحرکی
- افزایش تمایل بدن به ذخیره چربی
آیا تست‌های آزمایشگاهی جهت شناسایی ژن‌های چاقی لازم است؟
انجام تست برای کودکان در هنگام تولد ممکن است مفید باشد اما برای بزرگسالان خیلی مفید به نظر نمی‌رسد. زیرا در درمان تفاوتی وجود ندارد!
تاثیر سبک زندگی بر درمان چاقی ژنتیکی
به طور کلی اثر ژن بر چاقی اندک و اثر سبک زندگی بسیار زیاد است. بنابراین ژن‌ها تنها می‌توانند احتمال ابتلا به چاقی را کمی افزایش دهند و سبک زندگی ما در نهایت تعیین می‌کند که دچار اضافه وزن شویم یا خیر؛ حتی اگر ژن چاقی داشته باشیم!
با سه کار ساده زیر ریسک چاقی را کاهش دهید:
فعالیت بدنی
شما صرف نظر از اینکه دارای ژن‌های چاقی هستید یا خیر می توانید با انجام فعالیت بدنی ساده به مقدار بسیار زیادی وزنتان را کنترل کنید.
رژیم غذایی سالم
برای اینکه اثبات کنیم اثر رژیم غذایی بر چاقی خیلی بیشتر از ژن هاست، نتیجه یک مطالعه را برایتان شرح می دهیم.
در یک مطالعه رژیم غذایی افراد امتیاز گذاری شد. برای مثال هر چه غذاهای سالم تری در رژیم وجود داشت امتیاز رژیم فرد بیشتر در نظر گرفته میشد. از طرف دیگر ۷۷ ژن شناخته شد که در چاقی اثر گذار هستند و افراد نیز بر حسب داشتن یا نداشتن ژن‌های چاقی از ۰ تا ۱۵۴ امتیاز گرفتند.
بعد از ۲۰ سال مشخص شد که هر ۱۰ امتیاز ژن چاقی تنها باعث ۵۰ گرم افزایش وزن در فرد در هر ۴ سال می‌شود! از طرف دیگر داشتن رژیم غذایی سالم می‌تواند ۳۵۰ تا ۵۰۰ گرم از اضافه وزن جلوگیری کند. نتیجه‌ی جالب دیگر این مطالعه این بود که افرادی که دارای ژن‌های چاقی بیشتری هستند، مقدار بیشتری می‌توانند وزن کم کنند.
کنترل استرس و اضطراب
از دیگر عواملی که اثر بسیار زیادی بر وزن دارد می‌توان به استرس روزانه و کیفیت خواب اشاره کرد که معمولا دست کم گرفته می‌شوند. در مطالعات مشخص شده افرادی که همیشه در معرض استرس و اضطراب هستند نسبت به دیگر افراد وزن بیشتری دارند.
