غده تیروئید هورمون‌هایی به نام‌های تترا یدوتیرونین و تری یدوتیرونین ترشح می‌کند، این دو، هورمون‌های اولیه‌ای است که وظیفه‌ی کنترل انرژی سلول‌های بدن را برعهده دارند. غده‌ی تیروئید با ترشح این هورمون‌ها، متابولیسم (سوخت‌وساز بدن) را تنظیم می‌کند. پرکاری تیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که غده‌ی تیروئید، بیش‌ازحد تترا یدوتیرونین یا تری یدوتیرونین یا هردوی این هورمون‌ها را ترشح کند. در ادامه این بخش از مجله دلتا درباره علائم پرکاری تیروئید و درمان آن صحبت می‌کنیم.
علت پرکاری تیروئید چیست؟
- زیاده‌روی در مصرف یُد، یُد یک عنصر مهم در هورمون‌های تترا یدوتیرونین و تری یدوتیرونین است.
- تیروئیدیت یا التهاب تیروئید، منجر به افزایش ترشح تترا یدوتیرونین و تری یدوتیرونین می‌شود.
- تومورهای بیضه‌ها و تخمدان.
- تومورهای غده هیپوفیز یا تومورهای خوش‌خیم تیروئید.
- مصرف زیاد تری یدوتیرونین از طریق مکمل های غذایی یا داروها.
علائم پرکاری تیروئید
افزایش ضربان قلب، فشار خون بالا و لرزش دست جز علائم این بیماری است. همچنین ممکن است فرد زیاد عرق و نتواند گرمای زیاد را تحمل کند. پرکاری تیروئید، تغییرات حرکات روده، کاهش وزن و نامنظم شدن چرخه عادت ماهانه در زنان را درپی دارد.
سایر علائم پرکاری تیروئید
- افزایش اشتها؛
- عصبی شدن؛
- بی‌قراری؛
- نداشتن تمرکز؛
- ضعف عضلانی؛
- ضربان نامنظم قلب؛
- بی خوابی؛
- شکنندگی و نازکی مو؛
- خارش پوست؛
- ریزش مو؛
- تهوع و استفراغ؛
- بزرگ شدن سینه در مردان.
درمان پرکاری تیروئید چگونه است؟
درمان‌های دارویی
داروهای ضد تیروئیدی مانند متی مازول (methimazole)، موجب جلوگیری از ترشح زیاد هورمون‌های غده تیروئید می‌شوند. این دارو از درمان‌های شایع پرکاری تیروئید محسوب می‌شود.
درمان با یُد رادیواکتیو
براساس گزارش انجمن تیروئید آمریکا، ید رادیواکتیو برای درمان بیش از ۷۰ درصد بزرگسالان مبتلا به پرکاری تیروئید استفاده می‌شود. این درمان، سلول‌هایی را که هورمون تولید می‌کنند از بین می‌برد. عوارض جانبی شایع درمان با ید رادیواکتیو عبارتند از: خشکی دهان، خشکی چشم، گلودرد و اختلال حس چشایی. ممکن است مدت کوتاهی پس از درمان با ید رادیواکتیو، رعایت برخی موارد احتیاطی ضروری باشد. چرا که ممکن است اشعه به نواحی دیگر بدن نفوذ کند.
عمل جراحی
ممکن است بخشی یا تمام غده تیروئید فرد با عمل جراحی برداشته شود. همچنین پس از جراحی، به بیمار مکمل‌های تیروئیدی داده می‌شود تا از کم‌کاری تیروئید جلوگیری شود. کم‌کاری تیروئید در حالتی اتفاق می‌افتد که غیرفعال بودن تیروئید موجب می‌شود هورمون‌های کمی ترشح شوند. همچنین بعضی از داروها مانند پروپرانولول می‌توانند ضربان سریع قلب، تعرق، اضطراب و فشارخون بالا را کنترل کنند. در اکثر موارد، این درمان به‌خوبی عمل می‌کند.
