مالیات بر ارث چگونه محاسبه می‌شود؟

یکی از مراحلی که در روند قانونی دریافت ارث وجود دارد پرداخت مالیات آن است. در این نوشتار از مجله دلتا به بررسی مالیات بر ارث در قانون می‌پردازیم.

مالیات بر ارث چیست؟

هر گاه فردی فوت کند و ورثه داشته باشد، وراث یا نماینده قانونی آنها می‌بایست ابتدا نسبت به اخذ انحصار وراثت اقدام کنند تا رسما وراث متوفی مشخص شوند. همچنین مکلفند ظرف حداکثر یک سال از تاریخ فوت، به سازمان امور مالیاتی محل سکونت متوفی مراجعه و در اظهارنامه‌ای که فرم‌های مخصوص آن توسط سازمان امور مالیاتی تهیه شده است اطلاعات هویتی و مکانی متوفی و وراث حین فوت و اموال و دارایی‌ها و بدهی‌ها، هزینه‌های کفن و دفن و واجبات مالی و عبادی و دیون متوفی را نظیر مهریه همسر درج کنند.

سپس اظهارنامه‌ها مورد رسیدگی قرار می‌گیرند و پس از ارزیابی اموال و دارایی‌ها، نتیجه رسیدگی به وراث ابلاغ شده و هر یک از وراث به نسبت سهم الارث خود ملزم به پرداخت مالیات متعلقه خواهند شد.

کدام اموال مشمول مالیات بر ارث می‌شوند؟

اموال مشمول مالیات بر ارث در قانون مشخص شده‌اند، این اموال به شرح زیر هستند:

• سپرده‌های بانکی، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار به‌استثناء موارد مندرج در بند ۲ ماده قانون مالیات‌های مستقیم و سودهای متعلق به آن‌ها
• سود سهام و سهم‌ الشرکه تا تاریخ ثبت انتقال به نام وراث و یا پرداخت و تحویل به آن‌ها به نرخ سه درصد
• سهام و سهم‌ الشرکه و حق تقدم آن‌ها یک و نیم (۱٫۵) برابر نرخ‌های مذکور در تبصره ۱ ماده ۱۴۳ و ماده ۱۴۳ مکرر  قانون مالیات‌های مستقیم طبق مقررات مزبور در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث
• حق الامتیاز و سایر اموال و حقوق مالی که در بندهای مذکور به آن‌ها تصریح نشده‌است
• انواع وسایل نقلیه موتوری، زمینی، دریایی و هوایی
• املاک و حق واگذاری محل (۱٫۵) برابر نرخ‌ های مذکور در ماده ۵۹ قانون مالیات‌ها
• اموال و دارایی‌های متعلق به متوفای ایرانی که در خارج از کشور واقع‌ شده‌ است

چه اموالی از پرداخت مالیات معاف هستند؟

برخی از اموال به جا مانده از فرد متوفی، مشمول مالیات بر ارث نبوده و از پرداخت مالیات معاف هستند.

این اموال عبارت‌اند از:

• وجوه بازنشستگی و وظیفه و پس‌انداز خدمت و مزایای پایان خدمت، مطالبات مربوط به خسارت اخراج، بازخرید خدمت و مرخصی استحقاقی استفاده ‌نشده
• بیمه‌های اجتماعی و نیز وجوه پرداختی توسط موسسات بیمه یا بیمه‌گزار و یا کارفرما از قبیل انواع بیمه‌های عمر و زندگی، خسارت فوت و همچنین دیه و مانند آن‌ها حسب مورد که یک جا و یا به‌ طور مستمر به ورثه متوفی پرداخت می‌شود
• اموالی که برای سازمان‌ها، موسسات و نهادهای مذکور در ماده ۲ قانون مالیات‌ها مورد وقف یا نذر یا حبس واقع شود
• اثاثیه منزل محل سکونت متوفی
• اموالی که جزء ماترک متوفی بوده و طبق قوانین یا احکام خاص، مالکیت آنها سلب و یا به صورت بلاعوض در اختیار اشخاص موضوع ماده ۲ قانون مالیات‌ ها قرار گیرد

برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مزایا تنظیم وصیت نامه را مطالعه کنید.