علت تلخی دهان چیست؟

تا به حال برای شما هم پیش آمده است که دهان‌تان مزه تلخ چون زهر مار بدهد؟ به طوری که در حس کردن مزه غذاها و خوراکی‌ها هم تأثیر بگذارد؟

تلخ شدن دهان یا نارسایی چشایی اغلب به دلیل خشکی دهان ایجاد می‌شود که البته می‌توان با رعایت بهداشت دهان و دندان و سایر موارد آن را درمان کرد؛ با مجله دلتا همراه باشید.

چرا دهان تلخ و خشک؟

گاهی یک مزه تلخ در دهان ایجاد می‌شود که نمی‌توان آن را با خوردن شیرینی برطرف نمود. تلخ شدن دهان به عوامل مختلفی بستگی دارد و با برخی از اقدامات می‌توان این تغییر چشایی را از بین برد.

 طعم تلخ یا بد در دهان می‌تواند یک واکنش طبیعی در برابر غذاهای تند و ترش باشد.

طعم تلخ یک حس پیچیده است که می‌تواند به دلایل بسیاری مانند: بهداشت ضعیف دهان و دندان، خشکی دهان یا بارداری ایجاد شده باشد. درمان یک طعم تلخ مداوم در دهان را می‌توان با برخی از داروهای ساده خانگی کنترل کرد.

علائم و نشانه‌های نارسایی چشایی

طعم و مزه تلخ و دائمی در دهان از نظر پزشکی به نارسایی چشایی معروف است.

این طعم به عنوان یک مزه ناخوشایند توصیف شده است و می‌تواند مدت زمان طولانی ادامه داشته باشد تا وقتی که علت آن مشخص شود. افراد مبتلا به نارسایی چشایی ممکن است یک طعم همیشگی ناخوشایند ثابت را تجربه کنند که اغلب یکی از موارد زیر است:

• تلخ
• فلزی
• شور
• فاسد

طعم و مزه را معمولا می‌توان با خوردن خوراکی‌های دیگر به سختی و برای مدت کوتاهی تغییر داد. یک فرد ممکن است حتی پس از مسواک زدن همچنان طعم تلخ را در دهانش حس کند.

علت‌های تلخ شدن دهان

بسیاری از علت‌های طعم تلخ در دهان جدی نیستند، با این حال، این علائم می‌تواند باعث تحریک یا تداخل با رژیم غذایی فرد یا کاهش لذت از زندگی روزانه وی شود.

شرایط زیر می‌تواند طعم تلخ را در دهان فرد ایجاد کند:

خشکی دهان

زمانی که دهان به اندازه کافی بزاق ترشح نمی‌کند، خشکی دهان اتفاق می‌افتد. از آنجا که بزاق به کاهش باکتری در دهان کمک می‌کند؛ پس داشتن بزاق کمتر به معنی باکتری‌های بیشتر زنده در دهان است.

افراد مبتلا به خشکی دهان، حس چسبناکی در دهان خود را احساس می‌کنند که این می‌تواند ناشی از عواملی مانند مصرف دارو‌ها، مصرف دخانیات یا اختلالات از پیش باقی مانده باشد.

یک فرد همچنین با داشتن گرفتگی بینی، دهان خشک را تجربه می‌کند؛ زیرا تنفس از دهان باعث خشکی آن می‌شود. افراد مبتلا به خشکی دهان همیشه برای تشخیص باید با پزشک خود مشورت کنند.

بهداشت دهان و دندان

بهداشت ضعیف دهان و دندان می‌تواند باعث ایجاد یک طعم تلخ در دهان شود یا ممکن است باعث افزایش حفره‌ها، عفونت‌ها و بیماری‌های لثه یا ورم لثه شود.

بسیاری از مسائل مربوط به دهان و دندان را می‌توان از طریق مسواک زدن یا کشیدن نخ دندان از بین برد یا از بروز آن جلوگیری کرد. استفاده از دهان‌شویه ضد باکتری در میان مسواک زدن نیز باکتری‌های مضر را به حداقل می‌رساند.

بارداری

بسیاری از زنان باردار از طعم تلخ یا فلز دهان خود در ۳ ماهه اول شکایت می‌کنند.

هورمون‌های بدن در دوران بارداری دچار نوسان می‌شوند، این نوسان می‌تواند بر حواس تاثیر بگذارد که می‌تواند طعم برخی غذا‌ها را غیر قابل تحمل کند؛ البته مزه تلخ با پیشرفت بارداری یا بعد از زایمان از بین می‌رود.

سندروم سوزش دهان

این سندروم شرایط بدی است که موجب احساس سوزش در دهان می‌شود.

 این احساس می‌تواند کاملا متفاوت باشد اما بسیاری آن را همانند خوردن فلفل‌های تند توصیف می‌کنند. در کنار آن برخی افراد می‌توانند طعم تلخ را در دهان نیز حس کنند.

علائم سندرم سوزش دهان ممکن است به صورت پراکنده ظاهر شوند اما همچنین می‌توانند مزمن و طولانی‌مدت هم باشند. برخی افراد مبتلا به این سندرم، ممکن است در خوردن یا نوشیدن دچار مشکل شوند؛ در حالی که در دیگری ممکن است این علائم مشاهده نشود.

یائسگی

زنان در معرض یائسگی ممکن است طعم تلخی در دهان خود تجربه کنند که این امر به علت سطوح پایین استروژن موجود در بدن است و از طرفی هم ممکن است به علت خشکی دهان ایجاد شود.

برفک دهان

یک عفونت مخمر در دهان، اغلب باعث ایجاد لکه‌های سفید روی زبان، دهان و گلو می‌شود. همچنین ممکن است طعم تلخ یا ناخوشایند را در دهان ایجاد کند و ممکن است تا زمانی که عفونت درمان نشود، ادامه داشته باشد.

رفلاکس اسید معده

بیماری رفلاکس اسید معده ممکن است منبع تلخ و ناخواسته‌ای در دهان داشته باشد. این شرایط زمانی رخ می‌دهد که ماهیچه یا اسفنکتر در بالای شکم ضعیف شود و باعث می‌شود که از اسید یا صفرا به داخل لوله غذا برسد و در آن رشد کند.

این بیماری تمایل دارد تا لوله غذایی را تحریک کند و باعث سوزش در قفسه سینه یا شکم می‌شود. همچنین می‌تواند یک طعم فاسد یا تلخ را در دهان ایجاد کند و تا زمانی که علائم دیگر وجود داشته باشند، ممکن است ادامه پیدا کند.

استرس

سطح بالای استرس و اضطراب می‌تواند بدن را تحریک کند که اغلب باعث تغییر طعم‌ها و مزه‌ها در فرد می‌شود. همچنین اضطراب می‌تواند باعث خشکی دهان شود که اغلب با طعم تلخ همراه است.

آسیب عصبی

آسیب به اعصاب نیز می‌تواند باعث تغییر در نحوه برخورد فرد با طعم‌ها شود. آسیب عصبی می‌تواند از یک آسیب سر یا شرایط دیگری باشد که عبارتند از:

• بیماری صرع
• مولتیپل اسکلروزیس
• تومورهای مغزی
• فلج بل
• جنون
• داروها و مکمل‌های خوراکی

در برخی از افراد داروهای خاص، مکمل‌ها و درمان‌های پزشکی ممکن است طعم تلخ در دهان ایجاد کنند. فرد بیمار برای اطلاع از داروهایی که مصرف می‌کند، باید با پزشک خود مشورت کند.

سرماخوردگی

بعضی بیماری‌ها از جمله عفونت‌های سینوسی یا سرماخوردگی می‌توانند باعث ایجاد طعم تلخ در دهان شوند.

در طول این بیماری، بدن پروتئین التهابی‌ای را برای جذب سلول‌های مضر می‌فرستد که این پروتئین‌ها همچنین ممکن است بر زبان و جوانه‌های چشایی تأثیر بگذارند و باعث می‌شوند فرد یک طعم تلخ‌تر از حد طبیعی را در دهان خود تجربه کند.

سرطان

فردی که تحت درمان برای بیماری سرطان قرار می‌گیرد، ممکن است در هنگام غذا خوردن یا نوشیدن یک طعم خاص و تلخ مانندی را در دهان خود تجربه کند.

شیمی‌درمانی و پرتو‌درمانی باعث تحریک بدن برخی از افراد می‌شود و ممکن است فرد بیمار حتی با خوردن چیزهای ساده‌ای مانند نان یا آب معدنی نیز طعم تلخ یا ناخوشایندی حس کند.

داروهای تلخ‌کننده دهان

• برخی از آنتی‌بیوتیک‌های خاص
• برخی داروهای قلبی
• ویتامین‌هایی که حاوی مواد معدنی یا فلزاتی مانند: مس، آهن یا روی هستند.
• دارو‌های لیتیوم

طب سنتی و درمان تلخی و خشکی دهان

رعایت این نکات می‌تواند طعم تلخ دهان شما را مثل عسل شیرین کند:

• جویدن آدامس‌های بدون قند که باعث مرطوب نگه داشتن فضای دهان و تولید بزاق بیشتر می‌شوند.
• نوشیدن مقدار زیادی مایعات در طول روز.
• اجتناب از عواملی که باعث ایجاد رفلاکس اسید معده می‌شوند، مانند خوردن غذاهای چرب یا تند
• کاهش مصرف دخانیات و الکل
• شست و شوی دهان با یک قاشق چای‌خوری جوش شیرین مخلوط در یک لیوان آب
• مصرف مرکبات، میوه‌ها در از بین بردن طعم تلخ در دهان بسیار موثر هستند؛ زیرا مرکبات می‌توانند تولید بزاق را تحریک کنند و به نوبه خود در از بین بردن طعم تلخ بسیار موثر هستند.
• خوردن حداقل یک قاشق چای‌خوری دارچین پس از هر وعده غذایی.

بنابراین، اگر شما هم به دلایل مختلف مزه دهان‌تان تلخ است؛ این راهکارهای خانگی را حتما امتحان کنید یا اگر بیماری شما با بیماری‌های دیگر مرتبط است، حتما به پزشک مراجعه کنید.