کمپوت بخوریم یا نه؟

با تهیه کنسرو و کمپوت مواد غذایی در کارخانه ها می‌توان آن‌ها را به مدت زیادی بدون نیاز به یخچال نگهداری کرد، اما پرسش اینجااست آیا کمپوت‌های صنعتی فوایدی هم دارند؟ دلیل ماندگاری طولانی‌مدت آن‌ها چیست؟ مصرف این محصولات برای بیماران، کودکان و سالمندان ضرری ندارد؟ برای دانستن پاسخ چنین پرسش‌هایی با  مجله پیام دلتا؛ همراه‌باشید.

میوه‌های تازه و فصلی در مقایسه با کمپوت ها در اولویت مصرف قرار دارند و کمپوت‌های خانگی نسبت به کمپوت‌های کارخانه مناسب‎تر هستند.

به دلیل زیادی بیش از حد میزان شکر کمپوت ها، مصرف مداوم آن توصیه نمی‌شود، اما افرادی که مبتلا به بیماری‌های دستگاه گوارش هستند یا تحمل هضم فیبر خام میوه را نداشته و دچار دل‌درد و اسهال می‌شوند یا سالمندان و کودکانی که قدرت جویدن میوه‌ها را ندارند در صورتی که مبتلا به اضافه‌وزن و دیابت نباشند می‌توانند به صورت محدود از کمپوت‌های صنعتی و در غیر این صورت از انواع کمپوت‌های خانگی، بدون شکر افزوده استفاده کنند.

در میوه‌های کمپوت شده دسترسی به ویتامین‌های محلول در آب همچون ویتامین‌های گروه B و C که به حرارت حساس هستند در اثر پخت کم می‌شود، اما از بین نمی‌رود، ولی بقیه ویتامین‌ها که محلول در چربی هستند چندان تغییر نمی‎کنند  و می‌توان از فواید آن‌ها بهره‌مند شد.

به کمپوت ها مواد نگه‌ دارنده می‌زنند؟

بسیاری از خانواده‌ها و حتی تعدادی از متخصصان در رشته‌های غیرمرتبط بر این باورند که، چون کمپوت‌های صنعتی ماندگاری بالایی داشته و خارج از یخچال نگهداری می‌شوند حاوی درصد بالایی مواد نگه دارنده و آلرژی‌زا هستند.

خوب است بدانید کمپوت ها یک نوع کنسرو محسوب می‌شوند و نحوه تولید و بسته‌بندی آن‌ها نیاز این محصول به مواد نگهدارنده را منتفی می‌کند. نوع بسته بندی و فرآیند حرارتی پاستوریزاسیون یا استریلیزاسیون کمپوت‌ها عامل اصلی حذف عوامل بیماری‌زا و ایجاد‌کننده فساد در محصول است به این صورت که در اثر پخته شدن میوه باکتری‌های موجود در آن از بین رفته و شربت آن می‌تواند قابلیت ماندگاری محصول را افزایش دهد.

به یاد داشته باشید تاریخ مصرف مندرج روی کمپوت‌ها تا زمانی معتبر است که در محصول باز نشده باشد. بر‌اساس نوع و خصوصیات میوه از افزودنی‌های مختلف و متنوعی همچون غلظت‌دهنده، شیرین‌کننده، رنگ‌های طبیعی، صمغ‌ها، مواد نشاسته‌ای و… استفاده می‌شود که این ترکیبات می‌تواند احتمال آلرژی‌زایی را در برخی افراد مستعد افزایش دهد.

یک باور نادرست در مورد کمپوت ها

گفته می‌شود در کارخانه ها برای پوستگیری و صیقلی شدن سطح میوه‌ها از مواد شیمیایی زیان‌آور استفاده می‌شود. واقعیت این‌ است که در صنعت، روش‌های پوستگیری مختلف است. گاهی گرفتن پوست برخی میوه‌های پوست نازک مثل گوجه‌فرنگی و هلو از طریق حرارت و بخار انجام می‌شود و گاهی روش انجماد سریع و سپس آب‌جوش کاربرد دارد.

روش رایج دیگری هم وجود دارد که گرفتن پوست با استفاده از سود (ماده‌ای قلیایی) است که البته پس از پوست گیری با به کار‎گیری اسید سیتریک یا جوهر لیمو باقیمانده و آثار سود را خنثی کرده و هرگز تهدید‌کننده سلامت مصرف‌کننده نخواهد بود.

خوردگی لاک، عامل فساد شیمیایی

توصیه همیشگی متخصصان صنایع غذایی در خصوص غذا‌های کنسروی و کمپوت ها این است که به محض باز کردن در قوطی به خصوص در مواردی که مازاد غذا یا میوه نیاز به نگهداری دارد محتویات آن را در ظروف ایمن منتقل کرد.

در کارخانجات برای کنسرو کردن مواد خوراکی از قوطی‌های فلزی استفاده می‌شود که جهت جلوگیری از فعل و انفعالات شیمیایی آهن با ماده غذایی روی آن قلع اندود شده و برای ایمنی و سلامت بیشتر از لایه‌ای لاک مخصوص که سازگار با آن میوه، غذا یا چاشنی باشد استفاده می‌شود. وقتی در قوطی کنسرو یا کمپوت باز می‌شود لاک پوشاننده جدار داخل قوطی حین باز شدن مخدوش شده و صدمه می‌بیند و دیواره ظرف در مجاورت با هوا مستعد ایجاد واکنش‌های شیمیایی نامطلوب با ماده خوراکی خواهد شد.

نکته قابل توجه:

گاهی دیده می‌شود قوطی برخی کمپوت‌ها و غذا‌های کنسروی در قسمت‌هایی دچار زنگ زدگی یا آثاری از له‌شدگی در بدنه آن‌ها دیده شده و در اغلب موارد چنین محصولاتی در برخی فروشگاه‌ها به حراج گذاشته می‌شود. احتمال این‌ که هنگام بسته بندی و پرس درز‌های جانبی و برخی اتصالات قسمت هایی از بدنه قوطی آسیب ببیند وجود دارد، بهتر است از خرید چنین محصولاتی خودداری کنید.