ازدواج دختر بدون اجازه پدر

خانواده بی‌تردید ستون اصلی جامعه محسوب می‎شود. دین اسلام تأکید زیادی بر حفظ خانواده دارد؛ زیرا هر چه بنیان خانواده مستحکم‌تر باشد به همان میزان جامعه منسجم‌تری خواهیم داشت و از سوی دیگر از هم‌ گسیختگی و سستی خانواده، آثار ویرانگر زیادی برای جامعه به همراه دارد. یکی از احکام اسلام در خصوص حفظ بنیان خانواده، اذن یا همان اجازه پدر در مورد ازدواج دختر است. در این نوشتار به موضوع شرایط ازدواج دختر بدون اجازه پدر پرداخته شده است. در ادامه با مجله دلتا همراه باشید.

اجازه پدر برای ازدواج دختر

طبق ماده ۱۰۴۳قانون مدنی اصلاحی سال ۱۳۷۰: نکاح دختر باکره اگرچه به سن بلوغ رسیده باشد، موقوف به اجازه پدر یا جد پدری اوست.

بر اساس این ماده، دختری که به سن بلوغ رسیده نمی‎تواند به طور مستقل تصمیم به ازدواج بگیرد. به‌ عبارت‌ دیگر؛ دختر در عین‌ حال که دیگر تحت ولایت و سرپرستی پدرش نیست و نظرش در خصوص ازدواج معتبر است و ازدواج بدون رضایت و اراده او صورت نمی‎گیرد؛ اما باید موافقت پدر یا جد پدری را نیز برای  ازدواج به دست بیاورد. لازم به ذکر است بین ازدواج دائم و موقت تفاوتی نیست و در هر دو مورد اجازه ولی برای ازدواج نیاز است. بنابراین در صورتیکه پدر در قید حیات باشد، اجازه او برای ازدواج لازم است؛ در غیر این صورت باید از پدربزرگ پدری برای ازدواج اذن (اجازه) دریافت کرد.

شرایط جدید ازدواج دختر بدون اجازه پدر

گاهی اوقات و در برخی موارد، اعتبار اجازه پدر ساقط می‌شود و دختر باکره می‌تواند بدون اذن پدر یا جد پدری خویش ازدواج کند و چنین ازدواجی صحیح است. این موارد عبارت‌اند از:

۱. ولی (پدر یا پدربزرگ) در قید حیات نباشند.

اگر پدر یا پدربزرگ پدری دختر فوت کرده باشند، دختر مکلف به گرفتن اجازه شخص دیگری (برای مثال مادر یا برادر) نیست. لازم به ذکر است، پدربزرگ مادری نیز مجاز به این کار نیست ندارد. در این مورد نیازی به اجازه دادگاه هم نیست و با ارائه دلیلی مبنی بر فوت ولی، دختر می‌تواند اقدام به ازدواج و ثبت آن کند.

۲. ولی غایب بوده و در دسترس نباشد.

درصورتیکه پدر یا جد پدری دختر غایب بوده و به آن‌ها دسترسی وجود نداشته باشد، دختر می‌تواند بدون کسب اذن با همسر شایسته و متناسب خود ازدواج کند.

۳. ولی اهلیت نداشته و محجور باشد

اگر پدر یا جد پدری دختر به علتی محجور بوده و خود تحت قیومیت باشد، برای ازدواج دختر اجازه شخص دیگری مانند قیم ولی لازم نخواهد بود.

۴. ولی بی دلیل با ازدواج مخالفت کند

هدف قانون‌گذار از معتبر دانستن اذن پدر در ازدواج دختر باکره، حفظ مصالح دختر، خانواده و جامعه است. در صورتیکه ولی از اختیار خویش سوءاستفاده کند و بدون دلیل موجه از ازدواج دختر باکره با همسر مناسب و شایسته او جلوگیری کند، اجازه ندادن او تاثیری در ازدواج دختر ندارد. عدم موافقت پدر بدون دلیل موجه، اعتبار اذن او را از بین می‎برد و دختر می‌تواند در این مورد باید به جای ولی خود، مردی که قصد ازدواج با او را دارد به دادگاه معرفی و از دادگاه اجازه ازدواج را دریافت کند. برای این کار دختر باید دادخواستی به دادگاه خانواده ارائه دهد و مشخصات فردی که قصد ازدواج با او را دارد به دادگاه اعلام کند. دادگاه نیز با شنیدن اظهارات دختر در جلسه رسیدگی، رای مورد نظر خود را صادر می‌کند.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با موانعی که مانع ازدواج می‌شوند “موانع قانونی ازدواج چیست؟” را مطالعه کنید.