علائم کلسترول بالا و عوارض آن

کلسترول ماده‌ای مومی‌شکل و چربی‌مانند است که در کبد تولید می‌شود. کلسترول برای شکل‌گیری غشای سلولی، ویتامین D و بعضی از هورمون‌ها، حیاتی است؛ اما بالارفتن سطح کلسترول بد خون موجب بروز مشکلاتی جدی مانند حمله‌ قلبی و سکته‌ مغزی می‌شود و حتی تأثیر قابل توجهی روی کیفیت زندگی ما دارد. در این مطلب از مجله دلتا همراه ما باشید تا شما را با علائم کلسترول بالا و عوارض آن آشنا کنیم.

علائم کلسترول بالا

کلسترول بالا معمولا علائم خاصی ندارد و در بیشتر موارد موجب بروز مشکلات اورژانسی می‌شود. برای نمونه، حمله‌ قلبی یا سکته‌ مغزی در نتیجه‌ آسیب ناشی از کلسترول بالا ایجاد می‌شود.

این مشکلات معمولا زمانی رخ می‌دهند که کلسترول بالا منجر به شکل‌گیری پلاک در شریان‌ها شده است. پلاک می‌تواند موجب باریک و تنگ‌شدن شریان‌ها شود و درنتیجه خون کمتری از میان شریان‌ها عبور می‌کند. شکل‌گیری پلاک، ترکیب پوشش داخلی شریان‌ها را تغییر می‌دهد. این مسئله می‌تواند به عوارضی جدی منجر شود.

تنها راه تشخیص کلسترول بالا، انجام آزمایش خون است. زمانی کلسترول خون شما بالاست که مجموع کلسترول شما بالای ۲۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر (mg/dL) باشد. پس از ۲۰ سالگی از پزشک خود بخواهید که برای شما آزمایش کلسترول را انجام دهد. باید این آزمایش را هر ۴ تا ۶ سال یکبار تکرار کنید.

اگر سابقه‌ خانوادگی کلسترول بالا داشته باشید یا عوامل خطر زیر را نشان دهید، پزشک به شما پیشنهاد می‌دهد که آزمایش کلسترول خون خود را در فواصل زمانی کوتاه‌تری تکرار کنید.

• فشار خون بالا
• اضافه وزن
• مصرف دخانیات
• شرایط ژنتیکی: گاهی کلسترول بالا به دلیل عوامل ژنتیکی است و ازطریق ژن‌ها به فرد منتقل می‌شود. این حالت از کلسترول بالا، «هایپرکلسترولمی خانوادگی» (familial hypercholesterolemia) نام دارد. سطح کلسترول خون افرادی که این مشکل را دارند، ۳۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا بالاتر است. ممکن است که این افراد به «زانتانوم» (xanthoma) دچار شوند. «زانتانوم» به‌صورت تکه‌ای زرد رنگ روی پوست یا توده ای زیر پوست ظاهر می‌شود.

خطرات و عوارض کلسترول بالا

۱. بیماری عروق کرونری قلبی

علائم بیماری قلبی در زنان و مردان متفاوت است؛ ولی بیماری قلبی همچنان قاتل شماره‌ یک هر دو جنسیت در بسیاری از کشورهای جهان است. رایج‌ترین علائم بیماری قلبی عبارتست از:

• آنژین، درد قفسه سینه
• حالت تهوع
• خستگی شدید
• تنگی نفس
• درد گردن، فک، بالای شکم یا پشت
• بی‌حسی یا احساس سرما در دست‌ها و پاها

۲. سکته‌ مغزی

گاهی تشکیل پلاک ناشی از کلسترول بالا فرد را درمعرض خطر جدی کاهش یا قطع خون‌رسانی به بخش مهمی از مغز قرار می‌دهد و فرد دچار سکته‌ مغزی می‌شود.

سکته‌ مغزی وضعیت پزشکی اورژانسی است. وقتی شما یا هر کسی که می‌شناسید علائم سکته مغزی را تجربه می‌کند، باید سریع عمل کنید و فورا به مراکز پزشکی مراجعه کنید. این علائم عبارت است از:

• از دست‌دادن ناگهانی تعادل و هماهنگی؛
• سرگیجه ناگهانی؛
• عدم تقارن چهره (آویزان شدن پلک یا دهان در یک طرف صورت)؛
• ناتوانی در حرکت، به‌ویژه اگر فقط یک سمت بدن را تحت‌ تأثیر قرار داده باشد؛
• گیجی؛
• نامفهوم و بریده‌بریده صحبت‌کردن؛
• احساس بی‌حسی در صورت، دست یا پا، به‌ویژه اگر در یک طرف بدن باشد؛
• تاری دید، سیاهی دید یا دوبینی؛
• سردرد شدید و ناگهانی.

۳. حمله قلبی

گاهی شریان‌هایی که خون قلب را تأمین می‌کنند، به‌دلیل ایجاد پلاک به آرامی تنگ می‌شوند. این فرایند که به آن گرفتگی رگ قلب یا آترواسکلروز، سخت‌شدن شاهرگ‌ها یا تصلب شرایین (atherosclerosis) گفته می‌شود، به آرامی و درطول زمان رخ می‌دهد و هیچ نشانه‌ای ندارد. درنهایت ممکن است که یک تکه از پلاک جدا شود و زمانی‌که این اتفاق رخ می‌دهد، اطراف آن پلاک لخته خون شکل می‌گیرد. این مسئله موجب مسدودشدن جریان خون به عضله‌ی قلب و جلوگیری از رسیدن اکسیژن و مواد مغذی به آن می‌شود.