خمیازه کشیدن به چه علتی رخ می‌دهد؟

این پدیده در نظر عامه مردم با خستگی و خواب آلودگی ارتباط دارد و به همین دلیل بعضا پیش می‌آید که در جمع‌های دوستانه، افراد برای نشان دادن خستگی خود تعمدا اقدام به خمیازه کشیدن می‌کنند تا سایرین را از زیاده‌گویی منع کنند. اما علت چیست؟ در ادامه این مطلب به علت خمیازه کشیدن می‌پردازیم. با مجله دلتا همراه باشید.

علت خمیازه کشیدن

در سال ۱۹۲۳ میلادی، سر فرانسیس والش یکی از عصب‌شناسان بریتانیایی در زمان بررسی بازخورد بیمارانی که یکی از دو طرف بدنشان فلج شده بود به نکته جالبی پی برد. او دریافت که این افراد در زمان خمیازه کشیدن مجددا کنترل کارکردهای بدن خود در قسمت فلج را به دست می‌آورند.

در واقع برای مدت ۶ ثانیه یا بیشتر (که خمیازه کشیدن به طول می‌انجامید) این بیماران دیگر فلج نبودند. همین مسئله والش را به این نتیجه رساند که خمیازه کشیدن در ناحیه‌ای از مغز رخ می‌دهد که خارج از کنترل آگاهانه فرد قرار دارد.

بنابراین توانایی خمیازه کشیدن یک فرد حتی زمانی که نیمی از بدن وی دچار فلج می‌شود نیز به قوت خود باقی می‌ماند. پس می‌توان اینطور نتیجه گرفت که این پدیده کاملا غیر ارادی است و کنترل آن در دست انسان قرار ندارد.

رابطه علت خمیازه کشیدن و خستگی

براساس جدیدترین تحقیقات صورت گرفته در این رابطه علت خمیازه کشیدن هیچ ارتباطی با خستگی ندارد و در عوض برای آرام کردن ذهن انجام می‌شود تا فرد بتواند شفاف‌تر فکر کند.

مغز انسان همچون هر کامپیوتر دیگری برای کار کردن باید دمای مناسبی داشته باشد و زمانی که بیش از اندازه داغ می‌شود، خمیازه کشیدن به آن کمک می‌کند تا دمایش را پایین بیاورد. زمانی که فرد خمیازه می‌کشد ضربان قلب افزایش یافته و جریان خون بدن سرعت بیشتری پیدا می‌کند.  با وارد شدن حجم بالایی از هوا به داخل سر خون موجود در این ناحیه از بدن خنک می‌گردد.

خمیازه کشیدن نوعی فعالیت تنفسی است؟

پیشتر تصور می شد که خمیازه کشیدن نوعی فعالیت تنفسی است که در زمان احساس خستگی با وارد کردن حجم بالایی اکسیژن به داخل بدن کمک می‌کند که بیدار بمانیم. اما مطالعات اخیر نشان داده است که با خمیازه کشیدن سطح اکسیژن خون افزایش پیدا نمی‌کند.

اگر دقت کرده باشید انسان در زمان ورزش کردن که بدنش به سطح بالاتری از اکسیژن نیاز دارد خمیازه نمی‌کشد یا کمتر این کار را انجام می‌دهد. این مسئله با این یافته که پدیده مورد بحث سطح اکسیژن خون را بالا نمی‌برد کاملا همخوانی دارد.

حال سوال اینجاست که اصلا انسان چرا خمیازه می‌کشد؟

کم‌خوابی و خستگی مفرط هر دو از عواملی هستند که دمای مغز را افزایش می دهند. بنابراین این مسئله که انسان در زمان خواب آلودگی خمیازه می‌کشد از جهاتی می‌تواند درست باشد اما علت مستقیم این پدیده خواب نیست. در واقع خمیازه کشیدن انسان را هوشیارتر نمی‌کند بلکه به مغز کمک می‌کند تا در دمای صحیح همچنان به عملکرد خود ادامه دهد.

عادات خمیازه

پژوهشگران دانشگاه وین در تحقیقی جداگانه به مطالعه عادات خمیازه در میان کودکان آمریکایی و اتریشی پرداختند. در این پژوهش سر داوطلبان در داخل یک پنجره حرارتی قرار داده شد که فضای بیرونی‌اش هم خنک‌تر بود و مشخص گردید که در چنین شرایطی خمیازه مسری با تناوب بیشتری رخ می‌دهد. چراکه افراد تلاش می‌کنند با وارد کردن هوای خنک بیرون دمای سر خود را پایین بیاورند.

این بدان معناست که ساکنان مناطق گرم و سوزان آریزونا در فصل سرما بیشتر خمیازه می‌کشند و شهروندان وین با هوای سردش هم در تابستان بیشتر این کار را انجام می‌دهند.

پیشنهاد مطالعه: برای مطالعه بیشتر مطالب جالب دانستنی، مطلب آیا امکان تغییر رنگ چشم به صورت طبیعی وجود دارد؟  را بخوانید.