آیا می‌توان حقوق بازنشستگی را وصیت کرد؟

وصیت‌نامه سندی است که به موجب آن، فرد برای امور شرعی، شخصی و مالی خود پس از فوت تعیین تکلیف می‌کند. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع وصیت کردن حقوق بازنشستگی می‌پردازیم.

آیا وصیت بر حقوق بازنشستگی صحیح است؟

حقوق مستمری و بازنشستگی، جزو ترکه (اموال برجا مانده) متوفی محسوب نمی‌شود. طلبکاران متوفی و همسر وی بابت طلب خود حقی بر آن ندارند. بنابراین به آن‌ها تعلق نخواهد گرفت. زیرا این حقوق به‌طور مستقیم به مالکیت مستحقان در می‌آید.
در واقع این حقوق تابع قواعد ارث نیست. با این اوصاف مالیات بر ارث نیز به آن‌ها تعلق نخواهد گرفت. در نتیجه فرد نمی‌تواند در خصوص حقوق مستمری و بازنشستگی وصیتی نماید.

به‌طورکلی، آنچه به عنوان طلب زمان حیات کارمند متوفی به ورثه‌اش تعلق می‌گیرد، جزو ماترک (اموال برجا مانده از متوفی) او محسوب می‌شود. مانند طلب کارمند متوفی بابت پاداش آخر سال (عیدی) که جزو ماترک اوست. این موارد طبق مقررات ارث، باید به ورثه وی پرداخت شود.

طبق مقررات قانون کار، با فوت کارمند، مطالبات وی بابت سنوات پایان خدمت، عیدی پرداخت‌ نشده و معادل ریالی مرخصی‌های استفاده‌ نشده باید به ورثه پرداخت شود.

بنابراین مطالبات کارمند از کارفرما تا زمان فوت، از جمله حقوق مالی محسوب می‌شود که جزئی از اموال بر جا مانده حین فوت است و باید طبق مقررات مربوط به ارث، بین وراث تقسیم شود. پس می‌توان درخصوص آن وصیت نمود. (البته تا یک سوم آن مال)
اما آنچه بعد از فوت کارمند و به دلیل فوت او طبق قانون باید به افراد تحت تکفل وی برسد، از شمول مقررات ارث خارج است.

نکته مهم دیگر اینکه اگر بیمه عمر متوفی، ذی‌نفع معین داشته باشد (خواه ذی‌نفع جزو ورثه باشد یا نباشد) وجه بیمه عمر متعلق به ذی‌نفع ذکر شده است. این مورد هم جزو اموالی که بعد از مرگ به سایر وراث برسد، محسوب نمی‌شود و در نتیجه به آن مالیات بر ارث هم تعلق نخواهد گرفت و بابت بدهی متوفی، قابل توقیف نیست.

امکان توقیف پاداش بازنشستگی نیز مطابق ماده ۹۶ قانون اجرای احکام مدنی وجود خواهد داشت. می‌توان بابت مهریه با بدهی متوفی آن‌ را توقیف نمود.
ولی همان‌طور که گفته شد از مستمری یا پاداش پایان سال (عیدی) یا طلب‌های کارمند نمی‌توان برای مهریه یا بدهی برداشت نمود.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب زنان کارمند چه اموالی را باید در زندگی مشترک خرج کنند؟  را مطالعه کنید.