در روز‌های گذشته گزارش‌هایی مبنی بر دوباره قرمز شدن دریاچه ارومیه داده شده است که این خبر درست کمی بعد‌تر از انتشار خبرهایی درباره شدت گرفتن روند نابودی دریاچه بود. با مجله دلتا همراه باشید تا علت این پدیده عجیب را بدانید.
پساب‌هاى حاوى مواد مغذى
در حالى که به‌گفته برخى از کارشناسان علت قرمز شدن دریاچه ارومیه پدیده‌اى به نام شکوفایى جلبکى یا کشند قرمز است، مسئول تالاب‌هاى ایران در سازمان حفاظت از محیط زیست با رد این فرضیه گفته است، شورى آب دریاچه آن قدر زیاد است که جلبک‌هاى عامل کشند قرمز نمى‌توانند در این محیط، زیست کنند.
با این حال برخى کارشناسان بر این باورند که ورود پساب‌هاى حاوى مواد مغذى به‌ویژه پساب‌هاى حاوى ازت و فسفر به محیط‌هاى کم‌عمق دریاچه که اغلب از طریق زهاب‌هاى کشاورزى و فاضلاب‌هاى شهرى و صنعتى به این دریاچه ریخته مى‌شود، باعث بروز پدیده کشند قرمز در دریاچه ارومیه شده است.
تغییر در ترکیبات نمکی
اما محققان دیگر ایرانی، دخیل بودن پسماندها در تغییر رنگ دریاچه را نیز رد کردند و گفته‌اند، پسماند نمى‌تواند در تغییر رنگ آب موثر باشد. زیرا اگر این فرضیه صحت داشت، از سال‌ها قبل قرمز شدن دریاچه ارومیه را شاهد بودیم.
این کارشناسان سازمان حفاظت از محیط زیست ایران در توجیه علت تغییر رنگ ارومیه می‌گویند، وقتى شورى آب از حد استاندارد فراتر رفته و به حد فوق اشباع برسد، ترکیبات نمک عوض مى‌شود و برخى از انواع نمک‌ها به‌ویژه نمک‌هاى داراى ترکیبات سدیم که رنگ بلورهاى آن سفید است رسوب مى‌کنند.
اما برخى دیگر از نمک‌ها به‌ویژه نمک‌هاى منیزیم‌دار که نارنجى رنگ یا نارنجى مایل به قرمز هستند، به علت مقاومت بالا همچنان به صورت محلول در آب دریاچه باقى مى‌مانند.
علل اصلی کاهش حجم آب دریاچه
محققان، بالا بودن میزان تبخیر آب دریاچه به دلیل افزایش گرماى هوا را علت اصلى کاهش آب این دریاچه دانسته اند و در حال حاضر میزان شورى و غلظت نمک در دریاچه ارومیه ۳۵۰ گرم بر لیتر است که این امر ادامه حیات تنها موجود زنده دریاچه ارومیه به نام آرتمیا را با مشکل اساسى مواجه کرده است.
علت مهم دیگر، تبدیل شدن ۲۵ هزار هکتار از زمین‌هاى اطراف دریاچه به شوره‌زار است. در شرایط کنونى ارتفاع آب دریاچه ارومیه چهار متر از تراز اکولوژیکى آن پایین‌تر بوده و تبدیل شدن بیش از ۲۵ هزار هکتار از حاشیه دریاچه به شوراه زار، به پایین آمدن این تراز سرعت می‌دهد.
پیشنهاد مطالعه: مطلب آتش‌فشانی شگفت‌انگیز با گدازه‌های آبی! را بخوانید.
