تغذیه سالم در شب یلدا موضوعی است که خانواده‌های ایرانی در جشن بزرگداشت طولانی‌ترین شب سال دغدغه آن را دارند. پدر و مادرها با وسواس خاصی سعی می‌کنند که اهل منزل علاوه بر شادی و لذت بردن از نعمت دورهمی خانواده در این شب، با تغذیه سالم این لذت را دوچندان کنند.مجله دلتا ضمن تبریک این شب باستانی و آرزوی بهروزی برای همه مردم ایران، قصد دارد تا با ارائه نظر دو تن از متخصصان علم تغذیه از منظر طب مدرن و سنتی، به خانواده‌ها در انتخاب مواد غذایی و تنقلات مناسب این شب کمک کند.
دکتر کوروش جعفریان دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص تغذیه و دکتر علیرضا عباسیان استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص طب سنتی، در مطالب جداگانه توصیه‌های مرتبط با رعایت اصول تغذیه سالم در شب یلدا را در اختیار مخاطبان مجله دلتا قرار دادهاند.
ویتامین‌های شب یلدا در مغزها و میوه‌ها
دکتر کورش جعفریان ؛ متخصص تغذیه
از نظر علم تغذیه شب یلدا یکی از رسوم خوب ایرانی به‌شمار می‌آید؛ چراکه تنقلات و میوه‌های مرسوم یلدا، ارزش غذایی بالایی دارند.
خوردن انواع مغزها و میوه‌ها برای بدن بسیار مفید است. از جمله میوه‌های پرطرفدار شب یلدا انار است. مصرف ۱۰۰ گرم از این میوه ۸۰ تا ۸۵ کالری تولید می‌کند. همین مقدار انار ۱۰ تا ۱۲ درصد ویتامین سی و ۸ درصد ویتامین ب ۵ بدن را تامین می‌کند. انار حاوی آنتی اکسیدان بالایی است و مصرف آن بسیار توصیه می‌شود.
بهتر است هر فرد به اندازه‌ی یک مشت آجیل مصرف کند. مصرف روزانه‌ی این مقدار آجیل به بهبود وضعیت قلبی و عروقی کمک می‌کند و باعث می‌شود طول عمر بین ۲ تا ۵ سال بیشتر شود.
مغزها از املاح بسیار خوبی مانند منیزیم، مس، روی، آهن و سلینیوم تشکیل شده‌اند. همچنین مغز گردو امگا ۳ دارد و علاوه بر اینکه سیستم قلبی و عروق را بهبود می‌بخشد، باعث کاهش التهاب‌های بدن هم می‌شود.
تغذیه سالم شب یلدا از دیدگاه علم تغذیه مدرن
اما با وجود خواص خوب خوراکیهای شب یلدا باید بعضی نکات را رعایت کرد. مثلا کودکان زیر سه سال ممکن است به مغزها به‌ویژه مغز بادام و مغز بادام زمینی آلرژی داشته باشند. خانواده‌ها اگر از آلرژی کودک اطلاع دارند، نباید به‌هیچ‌وجه اجازه‌ی مصرف مغزها را به او بدهند. اگر هم مطلع نیستند، در صورت مشاهده‌ی علائمی مثل قرمز شدن لب‌ها، تورم گلو، دل‌درد، حالت تهوع و استفراغ، کودک را پیش پزشک ببرند.
چند سالی است که در شب یلدا مصرف شیرینی‌جات رواج پیدا کرده است. شیرینی‌ها انرژی بالا و ارزش غذایی پایینی دارند. ضمن اینکه از قندهای ساده، چربی نامناسب، طعم‌دهنده و رنگ‌دهنده‌های مضر تهیه شده‌اند. بنابراین توصیه می‌شود دور شیرینی‌جات را خط بکشید. نکته‌ی دیگر مصرف چیپس و پفک در شب یلدا است که بعضی این عادت نادرست را به شب یلدا افزوده‌اند.
خانواده‌ها باید جداً از مصرف این مواد پرهیز کنند؛ چراکه این خوراکیها فاقد ارزش غذایی هستند و مهم‌تر آن‌که همچون یک رسم شب یلدا در ذهن کودکان باقی می‌ماند و به یک الگوی نادرست تبدیل می‌شود. از ناراحتی‌های گوارشی روز بعد از شب یلدا هم غافل نشوید. برای جلوگیری از این مسئله توصیه می‌شود افراد شام سبک میل کنند یا اصلا شام نخورند تا با مشکل گوارشی مواجه نشوند.
تغذیه سالم شب یلدا از دیدگاه طب سنتی
دکتر علیرضا عباسیان؛ متخصص طب سنتی
بر خلاف ایام نوروز مصرف آجیل و میوه در شب یلدا برای سلامتی خطرناک نیست. افرادی که دچار بیماری نیستند و در تندرستی کامل به‌سر می‌برند، لزومی ندارد در مصرف خوراکیها چندان خود را محدود کنند. چون اصولا طراحی خوراکیهای شب یلدا به نحوی است که مصرف هر یک از آن‌ها ضررهای دیگری را اصلاح می‌کند.
مثلا آجیل‌ها گرم هستند و طبع هندوانه سرد است. پس خوردن این دو با هم می‌تواند ضررهای دیگری را خنثی کند. اما فرد مبتلا به دیابت حتما باید از بخش شیرین آجیل بپرهیزد. یا اگر فردی فشار خون بالا دارد، باید بخش شور آجیل را حذف کند.
افرادی که دچار مشکل یبوست هستند، می‌توانند برای رفع مشکل از موز استفاده کنند. مثلا می‌توانند موز را حلقه‌حلقه کنند و همراه با عسل بخورند. خوردن انجیر و عناب و توت خشک هم می‌تواند مفید باشد.
دیابتی‌ها می‌توانند توت خشک مصرف کنند. البته به شرطی که در مصرف توت افراط نکنند. تا حد امکان سعی کنید آجیل تازه تهیه کنید که خواص بیشتری دارند. بهتر است آجیل‌هایی را تهیه کنید که پوست دارند.
در نهایت افرادی که به دلیل جوش‌های صورت و بدن از خوردن آجیل پرهیز می‌کنند، می‌توانند آجیل بخورند و در کنار آن عناب و برگه آلو میل کنند تا صورتشان کمتر جوش بزند.
برای دیدن مطالب بیشتر درباره‌ی سلامتی از مجله دلتا بازدید کنید.
ناشناس
۲۰ آذر ۱۳۹۹ در ۷:۴۳ ب٫ظ