نحوه تقسیم ارث

موجبات انتقال ارث

• از متوفی(فرد فوت شده)، مالی به جا مانده باشد.
• باید بین مورث(فرد فوت شده که ارثی از خود به جا گذاشته است) و وارث، رابطه خویشاوندی وجود داشته باشد. این رابطه می‌تواند سببی یا نسبی باشد. در رابطه سببی، زوجیت دائم موجب ارث می‌شود، اما در رابطه نسبی نسبت فامیلی (خون) باعث به ارث رسیدن می‌شود.
• مورث، فوت کرده باشد و وارث در زمان مرگ او زنده باشد. یعنی اگر وارث قبل از فوت مورث از دنیا برود، ورثه وارث هم از مورث ارث نمی­‌برند.
• جنینی که در شکم مادر است، به شرط آن که زنده به دنیا آید، از مورث خود ارث خواهد ­برد.

طبقه‌­بندی وراث

افرادی که به موجب نسب (خون) ارث می‌­برند:

• طبقه اول: پدر، مادر، فرزندان (اولاد)، اولادِ اولاد
• طبقه دوم: اجداد، برادر، خواهر، اولاد آن‌­ها
• طبقه سوم: عموها، عمه­‌ها، خاله‌­ها، فرزندان آن­‌ها

اگر افراد طبقه اول زنده باشند، افراد طبقه دوم ارث نمی­‌برند و اگر اشخاص طبقه دوم زنده باشند، دیگر اشخاص طبقه سوم ارث نمی­‌برند.

افرادی که به موجب سبب ارث می­‌برند:

• هر یک از زوجین که در حین فوت دیگری زنده باشد، جزء وارث سببی محسوب می­‌شوند. براساس ماده ۸۶۱ قانون مدنی، زنی که همسر دائمی مرد باشد و قبل از مرگ شوهرش زنده باشد، از او ارث می­‌برد و طبق قانون اگر دارای فرزند نباشند، یک چهارم و اگر فرزند داشته باشند، یک هشتم اموال شوهر به همسرش ارث می‌­رسد و اگر تعداد همسران دائم متوفی بیش از یک تا چهار باشد، طبق ماده ۹۴۲ قانون مدنی، همان میزان یک هشتم اموال شوهر بین همسران او به نسبت مساوی تقسیم می­‌شود.
• در صورت نبودن وارث برای متوفی، تعیین تکلیف دارایی­‌هایش، برعهده حاکم و دادگاه است.

نحوه تقسیم ارث

میزان سهم‌­الارث هر یک وراث بر اساس قانون، تعیین شده ‌است و هر شخصی به همان میزان ارث می‌­برد. در جداول زیر میزان سهم­‌الارث هر یک از وراث، مطابق قانون مشخص شده است: