چرا بعضی از گیاهان گوشت خوار شدند؟

ژن‌هایی که در گذشته به بهبود عملکرد ریشه و برگ‌ها کمک می‌کردند، جهش یافته‌اند و باعث شدند تا بعضی از گیاهان به گوشت‌خواری روی بیاورند و این فرآیند طی میلیون‌ها سال صورت گرفته است. در واقع این جهش ژنتیکی باعث شد بعضی از گیاهان غیرگوشت‌خوار، طی ده‌ها میلیون سال به گیاهان گوشت خواری تبدیل شوند که هر لحظه در انتظار طعمه خود هستند. در این مطلب از مجله دلتا درباره تکامل این گیاهان می‌خوانید.

برای بررسی چگونگی تکامل گیاهان گوشت خوار تیم بین‌المللی گیاه شناسان و زیست شناسان، ژنوم و آناتومی سه گیاه گوشت‌خوار را مقایسه کرده‌اند. این گیاهان حشره‌خوار از اعضای خانواده ژاله‌پوشان (Droseraceae) هستند (در مجله دانستنی دلتا درباره گیاهان و حیوانات عجیب بیشتر بخوانید).

تیم تحقیقاتی پس از تجزیه و تحلیل این گیاهان، روندی سه مرحله‌ای را به سمت گوشت‌خوار شدن گیاهان کشف کردند. در ابتدا و در حدود ۷۰ میلیون سال پیش یکی از اجداد اولیه غیر گوشت‌خوار این سه گیاه، تحت یک جهش ژنتیکی نسخه دیگری از کل DNA و ژنوم خود تولید کرد. این جهش ژنتیکی، ژنوم ریشه و برگ‌ها را تغییر داد و باعث شد تا بتوانند عملکردهای دیگری را نیز ارائه دهند.

مرحله دوم در حرکت گیاهان گوشت خوار به سمت گوشت‌خوار شدن هنگامی اتفاق افتاد که گیاهان مواد مغذی جدیدی از طعمه‌های خود دریافت کردند. در آن زمان دیگر برگ‌ها و ریشه‌ها به شکل قدیمی خود مورد نیاز نبودند و بسیاری از ژن‌هایی که درگیر مکانیزم گوشت‌خوار شدن گیاه نبودند به مرور زمان از بین رفتند.

در مرحله سوم گیاهان دچار تحولات تکاملی خاصی نسبت به محیط خود شدند. محققان دریافتند که ریشه‌ها و برگ‌ها به صورت تله تکامل یافته‌اند و ژن‌های ریشه که زمانی برای جستجو و جذب مواد مغذی از خاک مورد استفاده قرار می‌گرفتند، اکنون به منظور ایجاد آنزیم‌های مورد نیاز برای هضم و جذب مواد مغذی از طعمه‌ها فعالیت می‌کنند. همچنین ژن‌هایی که در گذشته به تولید شهد برای جذب حشرات گرده افشان می‌پرداختند، امروزه با تولید مواد مختلف، سعی دارند تا طعمه‌ها را به سمت گیاه جذب کنند.

پیشنهاد مطالعه: برای مطالعه بیشتر مطلب «ترسناک‌ترین و عجیب ترین گیاهان دنیا» را بخوانید.