علائم پوکی استخوان را بشناسید

پیش از ابتلا به پوکی‌ استخوان با علائم و نشانه‌های آن آشنا شوید. افرادی که ریسک بالایی برای ابتلا به بیماری پوکی ‌استخوان دارند مانند خانم‌های یائسه، کسانی که بیشتر از ٣ ماه گلوکوکورتیکوئید(glucocorticoids) را مصرف کرده‌اند یا کمبود ویتامین D یا کلسیم دارند، باید قبل از ظهور علائم پوکی ‌استخوان به فکر انجام تست غربالگری استخوان باشند. اگر بتوانید علائم ضعیف شدن استخوان‌ها را زودتر تشخیص دهید، ریسک کمتری برای ابتلا به این بیماری خواهید داشت. در ادامه این بخش از مجله دلتا درباره علائم پوکی استخوان صحبت خواهیم کرد.

چه کسانی باید تست غربا‌لگری استخوان انجام دهند؟

افرادی که بالای ۵۰ سال سن دارند باید درباره‌ی پوکی ‌استخوان با پزشک خود مشورت کنند تا در صورت لزوم تست غربالگری استخوان برای آن‌ها انجام شود. به‌طور کلی، با توجه به استانداردهای ذکر شده در سال ۲۰۱۴ درباره‌ی جهانی شدن پوکی ‌استخوان، افرادی که شرایط زیر را دارند باید مورد تست غربالگری قرار گیرند:

• زنان بالای ۶۵ سال
• مردان بالای ۷۰ سال
• افرادی که بعد از ۵۰ سالگی دچار شکستگی استخوان می‌شوند.
• خانم‌هایی که بیش از یک عامل خطرآفرین دارند مانند خانم‌هایی که یائسه شده‌اند (برای مثال داشتن زمینه‌ خانوادگی پوکی ‌استخوان یا کمبود وزن).
• افراد بزرگ‌سال مبتلا به بیماری‌هایی که ریسک ابتلا به پوکی ‌استخوان را افزایش می‌دهند.
• افراد بزرگ‌سالی که داروهایی مانند استروئید‌ها (steroids)، داروهای ضدبارداری تزریقی یا داروهای درمان سرطان مصرف می‌کنند.

از آنجا که روند ضعیف شدن استخوان‌ها بدون علامت است، غربالگری باید قبل از اینکه عاملی برای نگرانی باشد، انجام شود.

شکستگی: شایع‌ترین علامت زودرس پوکی ‌استخوان

ممکن است پیش از تشخیص پوکی ‌استخوان دچار شکستگی ناشی از شکنندگی استخوان‌ها شوید. به این معنا که مُچ دست، کمر، ران یا سایر اعضا در اثر یک ضربه‌آهسته یا متوسط مانند افتادن روی زمین، دچار شکستگی شوند. ضربات ملایمی مانند سکندری خوردن، افتادن، برخورد با اشیا یا سابقه‌ شکستگی در گذشته در افرادی که پوکی ‌استخوان دارند می‌تواند به شکستگی استخوان منجر شود. اگر چنین اتفاقی برای شما رخ داده است و بالای ۵۰ سال  دارید، مؤسسه ملی سلامت (NIH) به شما توصیه می‌کند که پیش از ابتلا به پوکی ‌استخوان با پزشک خود در مورد تست غربال‌گری استخوان مشورت کنید. با توجه به نتیجه غربال‌گری شما باید تحت درمان قرار بگیرید تا پوکی استخوان کاهش یابد.

چطور می‌توان فهمید علت شکستگی استخوان چیست؟ را نمی‌کردید به شما آسیبی برساند، دچار درد و تورم می‌شوید. آکادمی جراحی ارتوپد در آمریکا به این مطلب اشاره کرد که ممکن است ناحیه آسیب‌دیده در اثر شکستگی کج شود. در سایر موارد ممکن است افراد در پشت خود احساس درد داشته باشند اما حتی متوجه نشوند که در اثر چه چیز دچار درد شده‌اند. درد در ناحیه‌ پشت می‌تواند به دلیل شکستگی یا تَرَک در مهره‌ها باشد و درمان آن ممکن است ۶ هفته طول بکشد. اگر چنین مواردی برای‌تان اتفاق افتاد به پزشک مراجعه کنید.

سایر علائم اولیه پوکی ‌استخوان

تغییرات جسمانی خاص می‌تواند نشانه‌ پوکی ‌استخوان باشد. طبق گزارش مؤسسه ملی سلامت، خم شدن قامت یا تغییر در حالات مانند دولا شدن بیش از حد می‌تواند نشانه‌ ابتلا به پوکی ‌استخوان باشد. پزشکان باید به طور منظم قد بیماران را اندازه بگیرند تا بر تغییرات حاصل از کهولت سن نظارت داشته باشند. پس از هر دوره آزمایش چکاپ کامل در مورد قدتان از دکتر سؤال کنید.

دکتر گوپال کریشنان می‌گوید: «اگر بیشتر از ۵ سانتی‌متر کاهش قد داشتید یا دچار انحنای ستون فقرات شدید،‌ باید به این علائم توجه کنید. این تغییرات نشان می‌دهد که پوکی ‌استخوان بر مهره‌های شما اثر گذاشته است».

سایر نشانه‌ها یا شرایطی که به معنای ریسک بالای ابتلا به پوکی ‌استخوان  شامل موارد زیر است:

• بالا بودن میزان سرم کلسیم یا آلکالین فسفات در آزمایش خون
• نتیجه‌ی تراکم مواد معدنی استخوان با نشانه‌ی تی ۲.۵- یا کمتر (نشان‌گر تی به معنای این است که تراکم استخوان بالاتر یا پایین‌تر از حد متوسط است و امتیاز کمتر از منفی ۲.۵ نشانه‌ پوکی ‌استخوان است.)
• کمبود ویتامین ‌‌D؛
• بدون کمک بازوها به سختی از روی صندلی بلند شدن
• درد مفاصل و عضلات.
• این علائم می‌تواند نشان‌دهنده‌ سایر بیماری‌ها نیز باشد، بنابراین باید با پزشک‌تان صحبت کنید تا بتواند مشکل شما را دقیقا تشخیص دهد. به یاد داشته باشید با بالا رفتن سن، درد مفاصل امری طبیعی است و تمام دردها نشانه‌ ابتلا به پوکی ‌استخوان نیست؛ اما تا وقتی مطمئن نشده‌اید هر درد قابل ملاحظه‌ای را جدی بگیرید.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با غذاهای مفید برای سلامت استخوان مطلب “غذاهای مفید، برای سالم ماندن استخوان‎ها” را مطالعه کنید.