جعل اسناد ؛ و شرایط کلی آن

جعل به زبان عامیانه یعنی اینکه فردی نوشته و یا امضایی را به وجود آورد و یا تغییر دهد، به صورتی که نوشته و امضای جدید بر خلاف واقع باشد. یعنی فرد جاعل می‌خواهد دروغ را به جای حقیقت استفاده کند و فرد را فریب دهد. در مجله دلتا جرم جعل از منظر قانون مورد بررسی قرار گرفته است.

آنچه که پایه و اساس جرم جعل را تشکیل می‌دهد امکان به اشتباه انداختن دیگری است، به نحوی که بتوان او را فریب داد تا سند غیرواقعی را به عنوان سند اصلی باور کند. بنابراین امکان به اشتباه انداختن ملاک کار است نه شبیه بودن.

برای مثال؛ اگر شخصی زیر گذرنامه را امضا کند بدون آن که کمترین اشتباهی با امضای مسئول اداره گذرنامه داشته باشد، چون احتمال به اشتباه انداختن دیگری وجود دارد، جرم جعل واقع شده است اما اگر همین شخص به جای امضا از اثر انگشت در زیر گذرنامه استفاده کند امکان به اشتباه انداختن دیگری وجود ندارد، زیرا هر شخص عاقلی می‌‌داند که رئیس گذرنامه با سواد بوده و از امضا استفاده می‌کند.

۱. ساختن نوشته یا سند

۲. ساختن مهر یا امضای افراد

۳. خراشیدن یا تراشیدن (خراشیدن، از بین بردن یک جزء کلمه است، مانند اینکه واژه حسین را به حسن تبدیل کند اما تراشیدن، از بین بردن تمام کلمه است.)

۴. قلم بردن (تغییر دادن و تبدیل حرف‌ها و کلمه‌ها، مثلا حرف ۱ را به ۲ تغییر دهد.)

۵. الحاق (اضافه کردن یک نوشته و یا حرف در سند)

۶. از بین بردن یا سیاه کردن قسمتی از نوشته

۷. تغییر دادن تاریخ سند (مثلا تاریخ چک را تغییر داده و آن را یک هفته جلو بیندازد.)

۸. الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر (چسباندن دو نوشته متفاوت)

۹. به کار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن

مجازات جرم جعل

در تقسیم‌بندی جرم جعل ملاک‌های متفاوتی وجود دارد و با توجه به نوع سند یعنی رسمی یا عادی بودن و جعل توسط افراد عادی یا کارمند دولت بودن و … مجازات‌ها و احکام آن متفاوت خواهد بود. جعل اگر در اسناد عادی انجام گیرد مجازات جاعل حبس از ۶ ماه تا دو سال خواهد بود و برای وی جزای نقدی از ۳ تا ۱۲ ملیون ریال در نظر گرفته خواهد شد.

قانون مجازات جعل کننده اسناد رسمی را علاوه بر جبران خسارتی که از جعل وی ناشی گردیده، او را به حبس از ۶ ماه تا ۳ سال و ۳ تا ۱۸ ملیون ریال جزای نقدی و یا هر دو قرار داده است. در صورتی که عمل جعل اسناد از طرف کارمندان دولت یا مامورین دولتی صورت گیرد مجازات سنگین‌تری نسبت به افراد عادی برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود و برای همیشه از خدمات دولتی انفصال می‌گردند.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با جرم جعل امضا پشت چک “جعل امضاء پشت چک چه مجازاتی دارد؟” را مطالعه کنید.