ارش همان دیه است ؟

دیه و ارش از جمله مجازات‌های مالی  است  که قانون معمولا برای جبران خسارات بدنی در نظر گرفته است. اما این دو مجازات تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند و هر کدام کیفری جداگانه محسوب می‌شوند. به عنوان مثال جبران خسارت قطع شدن یک دست نصف یک دیه کامل است اما، دیه پاره شدن یک تار عصبی دست در قانون اعلام نشده است. در خصوص جبران این نوع خسارت قاضی دادگاه، به نظریه کارشناسی پزشکی قانونی رجوع می‎کند. در مجله دلتا به بررسی تفاوت‌هایی که بین دیه و ارش وجود دارد پرداخته شده است.

ماهیت دیه

در قانون مجازات اسلامی، دیه به عنوان مجازات مالی تعیین شده  است .در صورتی که شخص جراحاتی را به دیگری وارد کند خواه  این جراحات منجر به  قتل عمد، غیر عمد و یا موجب نقص و آسیب به اعضای بدن شخص شود، ضارب ، به پرداخت دیه  محکوم  می شود که میزان آن در قانون مشخص شده  است. شایان ذکر است در مواردی که جانی مشخص نیست و فرد به قتل رسیده باشد، دیه از بیت المال پرداخت می‎شود.

ارش چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

قانون، در مواردی که جنایتی صورت گیرد و دیه خاصی برای آن تعیین نشده باشد ، مبلغی با نظر کارشناس تعیین می‌شود که به آن ارش جنایت می گویند. هر جنایتی که  روی دهد  و دیه معینی برای آن تعیین نشده باشد، جانی باید مبلغی را تحت عنوان ارش بپردازد.

تفاوت دیه و ارش

۱. نوع و میزان دیه در قانون مشخص است ولی میزان خسارت ارش در قانون تعیین نشده است.
۲. در عمل، ارش بیشتر از دیه کاربرد دارد. دیه برای اعضای خاصی از بدن مانند دست، پا، دندان، استخوان‎ها، بعضی جراحات وارده به سر و صورت و… تعیین شده است در حالی که صدمات عمد و غیر عمد وارده بر بدن اشخاص متعدد است که ناگزیر باید «ارش» تعیین شود.
۳. دیه هم نسبت به جراحات و نقص اعضای بدن و هم نسبت به قتل تعیین می‌شود. در حالی که ارش فقط نسبت به جراحات است.
۴. مقدار دیه در زن و مرد متفاوت ولی ارش بین زن و مرد یکسان است.

موارد تعیین دیه و ارش

در برخی از موارد ممکن است که جراحات وارده، متعدد باشد و علاوه بر دیه، ارش هم در نظر گرفته شود. در ادامه به مواردی که قانون شخص محکوم به پرداخت هر دو است اشاره می شود.
• هرگاه در اثر پاره کردن پرده گوش، شنوایی فرد نیز از بین برود یا کاهش پیدا کند.
• در مواردی که قطع نخاع موجب نقص عضو دیگر شود.
• هرگاه در اثر وارد کردن شی تیز، بدن مجروح شود و اعضای درونی هم آسیب ببیند.
• جنایتی که موجب تورم در سر و صورت شود و رنگ پوست آن هم تغییر کند.

مطلب پیشنهادی: برای آشنایی بیشتر با قوانین و مقررات دیه “تقسیط دیه امکان پذیر است؟” را مطالعه کنید.