باغ گیاه شناسی ؛ کلکسیون زنده گیاهان از گوشه و کنار جهان (+ویدئو)

باغ گیاه شناسی یکی از جاهای دیدنی تهران است که در مسیر تهران به کرج قرار دارد. این باغ می‌تواند یک روز خوب را برای شما رقم بزند. با سفر به این باغ، می‌توانید هم لذت ببرید و هم اطلاعات گیاه شناسی خودتان را بالا ببرید. با مجله پیام دلتا همراه باشید تا با هم با باغ گیاه شناسی سفر کنیم و از زیبایی‌های آن لذت ببریم.

چطور برویم؟

 تهران- اتوبان تهران کرج- خروجی پیکانشهر- آزادشهر- ۲۰ متری سرو آزاد- بلوار باغ گیاه شناسی ملی ایران. این آدرس دقیق باغ گیاه شناسی است. دسترسی به این باغ زیبا در کیلومتر ۱۴ آزادراه تهران کرج با وسیله شخصی، از خروجی سرو آزاد (آزادشهر) به‌سوی بلوار گیاه‌ شناسی ممکن است. اگر از مترو استفاده می‌کنید باید سوار قطارهای تهران کرج شوید و در ایستگاه ایران خودرو از قطار بیرون بیایید. از ایستگاه ایران خودرو تاکسی برای رسیدن به باغ وجود دارد.

همه چیز درباره باغ گیاه شناسی

قبل از هر چیزی باید بدانید درِ این باغ تا همین چهار پنج سال قبل برای بازدید عموم باز نمی‌شد. اگر کسی قصد بازدید داشت، باید از ماه‌ها قبل به جاهای مختلف از وزارتخانه گرفته تا مدیریت باغ نامه نگاری می‌کرد تا بتواند واردش شود. همه اینها یعنی چه؟ یعنی باغ گیاه شناسی مکانی فوق العاده است و ارزش بصری و علمی بالایی دارد. بنابراین حیف است برای رفتن به آنجا و بازدید از آن زمان صرف نکنید.

باغ گیاه شناسی در سال ۱۳۴۷ ساخته شد. در این باغ نمونه‌های گیاهی از چهارگوشه دنیا گردآوری شده است. در باغ گیاه‌ شناسی تهران یک ارباریوم بزرگ یا گنجینه گیاهان، متشکل از نمونه‌های گیاهان خشک‌شده جهت پژوهشگران گیاه‌شناسی طبقه‌بندی و نگهداری می‌شود.

این مجموعه در حقیقت، موزه نباتات خشک است که هم اکنون با داشتن ۲۴۷ هزار نمونه گیاهی یکی از معتبرترین ارباریوم‌های منطقه خاورمیانه و بزرگ‌ترین و مجهزترین آن‌ها در کشور است. علاوه‌ بر این، تعداد زیادی نمونه گیاهی از سایر کشورهای دنیا از طریق مبادله در باغ ارباریوم ملی ایران نگهداری می‌شود. این بخش هم اکنون قابل بازدید برای عموم نیست.

باغ گیاه‌ شناسی نقش مهمی در زمینه تحقیقات علوم گیاهی و باغبانی، آموزش عمومی و آشنا ساختن مردم بااهمیت و تنوع گیاهان و لزوم حفاظت از آن‌ها را بر عهده دارد. همچنین باغ گیاه‌ شناسی ذخیره ژنتیکی از گیاهان در معرض خطر انقراض دارد و با بهره‌گیری از روش‌های مختلف علمی، امکان شناخت گونه‌های گیاهی کشور و محدوده پراکندگی آن‌ها در این محیط را فراهم کرده است. تحقیق درزمینه روش‌های تکثیر و پرورش گونه‌های باارزش ازنظر حفاظتی و اقتصادی از موضوعات دیگری است که در باغ‌های گیاه‌شناسی به آن پرداخته می‌شود.

بخش‌های قابل بازدید باغ

اقلیم خزری، اقلیم البرز و اقلیم‌های جهانی باغ گیاه شناسی برای عموم قابل بازدید است. این باغ قسمت‌های غیر قابل بازدیدی هم دارد. مثلا اقلیم تورانی، اقلیم قفقاز و اقلیم هیمالیا برای همگان قابل بازدید نیستند.

اقلیم خزر یکی از قدیمی‌ترین مجموعه‌های باغ  گیاه‌شناسی است. آب‌وهوای این منطقه باورنکردنی است. بوی جنگل‌های شمال در آن به مشام می‌رسد و گونه‌های گیاهی متنوع و پوشش انبوه گیاهان واقعا فرد را به حال و هوای شمال می‌برد.

این منطقه وسیع، ۶۴ گونه درختی و درختچه‌هایی از ۲۹ تیره گیاهی را در خود جای‌داده که تعداد درختان این منطقه به بیش از ۵ هزار اصله  می‌رساند همچنین در کنار حوزه خزر، دریاچه‌ای یک هکتاری با عمق سه متر ایجادشده است که به رطوبت این منطقه کمک می‌کند.

در اقلیم البرز هم ۲۴۰ گونه گیاهی کاشته شده است که شامل گیاهانی چون پونه، آویشن، ثعلب، توتیا، نعناع چمنی، گزنه، شیپوری، گلپر، سنبل صحرایی، زنبق، خیارک و غیره می‌شود.

اقلیم‌های جهانی باغ گیاه شناسی شامل اقلیم چین و ژاپن، اقلیم آمریکا و باغ‌های اروپایی هستند؛. در اقلیم چین و ژاپن، باغ‌های چینی و ژاپنی به زیبایی بازسازی شده‌اند. در اقلیم آمریکا هم حدود ۳۵ گونه وجود دارد که با توجه به جنبه تزئینی انواع گیاهان کاشته شده و تناوب گل‌دهی آن‌ها از بهار تا اواسط پاییز چشم‌اندازی منحصربه‌فرد به این کلکسیون بخشیده است. در کلکسیون گیاهی اروپا هم باغ اروپایی از ترکیب نرده‌ها و ستون‌های آجری ساخته و با رزهای رونده و کلماتیس تزئین شده است.

نکات مهم در بازدید از باغ گیاه شناسی

 از مسیرهای مشخص‌شده خارج نشوید. از چیدن گل‌ها و گیاهان خودداری کنید. از نزدیک شدن به آبشارها و دریاچه‌ها خودداری کنید. همچنین نریختن ذباله و نشکستن شاخه درختان و احترام به حقوق گیاهان و سازندگان این باغ از جمله وظایفی است که رعایتش در این باغ به عهده شمااست. از آتش روشن کردن در باغ بپرهیزید. باغ گیاه‌ شناسی هرساله در دو فصل بهار و پائیز جشنواره‌های فصلی برگزار می‌کند که ازجمله زیباترین این جشنواره‌ها، جشنواره گل‌های داوودی است که در ماه آبان برگزار می‌شود. موزه حشرات نیز از فروردین ۱۳۹۷ در محوطه این باغ گشوده است. در محوطه این باغ یک رستوران ایرانی و یک کافه وجود دارد که بازدیدکنندگان می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. برای همین این باغ به یکی از دوست داشتنی‌ترین جاهای دیدنی تهران تبدیل شده است که می‌توانید یک روز کامل در آن وقت بگذرانید.

نکات مهم برای بازدید افراد با نیازمندی‌های خاص

افراد با نیازهای ویژه امکان بازدید از باغ را دارند. باغ گیاه شناسی که یکی از جاهای دیدنی تهران به شمار می‌رود، برای عبور ویلچر مناسب است. همچنین خانواده‌های دارای فرزند اوتیسم با حفظ نکات ایمنی عمومی می‌توانند به راحتی به همراه فرزندشان از این باغ دیدن کنند.