آثار باستانی لرستان ، گنج پنهان در موزه های جهان (+ویدئو)

استان لرستان با آن قدمت و آثار باستانی‎اش با جاذبه‎های بی‎نظیر طبیعی، می‎تواند بهانه‎ای برای سفر به‎یاد‎ماندنی شما باشد. اما جاذبه‎های گردشگری به کنار؛ اصلاً قلعه فلک الافلاک، پل گاو میشان، دره خزینه، دریاچه گهر، آبشار آب سفید، آبشار بیشه، تونل برفی و… همه و همه یک طرف، آثار باستانی لرستان هم یک طرف که در پاریس جایی برای خودنمایی پیدا کرده و همه را کنار زده است. اما! غار میرملاس چیزی برای عرضه کردن دارد که یک سر و گردن، استان لرستان که هیچ، ایران را، بالاتر از کل کشورها که نه بلکه کل جهان نشان می‎دهد. او نخست‎زاده‎ی دست بشر را در آغوش خود جای داده. نخستین زایش هنر جهان. نخستین نقاشیِ تاریخ بشر را در دل خود جای داده است.

اگر به لرستان سفر کنید و مقصدتان ۱۸ کیلومتری شمال شرقی کوهدشت. باشد، غار میرملاس را در شکاف دره‌ای (بین کوه‌های سرسرخین و همیان) خواهید یافت؛ برای رسیدن به نخستین نقاشی‌های تاریخ بشر باید کمی از کوه بالا بروید. جایی نزدیک به حضور خدا، آن‎جا که باستان‎شناسان نقاشی‌های میرملاس را کشف کرده‌اند. آن‎ها در افغانستان و عراق و چند منطقه دیگر از خاورمیانه هم کنکاش کرده‌، ولی هنوز نمونه این نقاشی‌ها، بخشی از آثار باستانی لرستان را، در هیچ‎جای دنیا کشف نکرده‌اند. از ۱۲ هزار سال پیش!

دیگر آثار باستانی لرستان که در جای‎جای جهان پخش است، از غار “کلماکره” یکی از غارهای کهن لرستان، با داستان شگفت‎انگیز و سرنوشتی پر راز و رمز به‎دست آمده است. به گمانی، ظروف نقره‎ای که به اشکال مختلف از غار کلماکره به‎دست آمده است، باید غنایمی باشد که “کاسیان”، یعنی ساکنان اصلی لرستان از یغماگران و سپاهیان آتنی گون بازپس گرفته‎اند. “آتنی گون” از سرداران اسکندر مقدونی بود، که جهت دستیابی به همدان از کوه‎های لرستان عبور کرد.

مجسمه‌های این غار عمدتاً نقره‎ای و شامل اشکال حیوانات وحشی، تنگ‌های نقره‎ای با برجستگی‌های زیبا، سکه‌های طلا و نقره هستند که تعداد کمی از آن‎ها در موزه فلک‎الافلاک شهر خرم‎آباد نگهداری می‌شوند.

بسیاری از اشیای ارزشمند این غار، یکی از ۶ گنجینه بزرگ کشف شده در جهان، امروز در موزه‌های لوور پاریس، سن‎پترزبورگ روسیه، متروپولیتن نیویورک، بریتیش میوزیوم لندن و موزه میهو ژاپن وجود دارد. بسیاری از اشیای مکشوفه کلماکره که به خارج از کشور راه یافت، در قالب یک نمایش ویژه از آثار باستانی لرستان در نیویورک، لس‌آنجلس، لندن و وین در معرض دید عموم گذاشته می‎شوند.

یکی از آثار منحصربه‎فرد مربوط به این غار، شیردال باستانی است؛ جام شیردال مربوط به دوره هخامنشی و احتمالاً ۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح است.

کجاست و چطور؟

غار کلماکره در بخش مرکزی پلدختر در جنوب کوه مله، در روستای دره باغ واقع شده. دهانه‌های تقریباً دوقلوی غار، در پناه صخره‌ای شیب‌دار با دیدی کاملاً کور قرار گرفته، به همین دلیل، از هر نظر مأمن مطمئنی برای اختفا و شرایط اضطراری به حساب می‌آمده است. داستان این گونه بود: یکی از اهالی پلدختر که به شکار علاقه‎مند بوده، در سال ۱۳۶۷ بر حسب تصادف به دره‌ای می‌رسد که غار کلماکره در دل صخره‌های آن قرار داشته. شکارچی در پی ورود به غار مذکور، خیلی اتفاقی با اشیای عتیقه و گران‎بها مواجه می‌شود و پس از استخراج گنجینه، قضیه لو رفته و جریان به اداره میراث فرهنگی لرستان منعکس می‌شود.

علاوه بر اشیای کشف شده، شواهدی همچون دیوارچینی‌های دست‎ساز با سنگ و گچ و کاه‎گل و قطعات پراکنده سفال و خمره‌های جا گذاشته شده و قطعات سفال شکسته، نشانه وجود زندگی در این غار سحرآمیز است.

کتیبه‌های یافت‎شده نشان می‌دهد این اشیا متعلق به سرزمین سمتی(ساماتوره) بوده و بنیان‎گذار آن پادشاه “آمیریش” فرزند “دابالا”. این گنجینه به خوبی ثروت فوق‌العاده این سلسله‌ محلی را آشکار می‌سازد. نام شاهانی که از کتیبه‌های موجود بر روی اشیا غار کلماکره شناخته شده‌اند، نشان می‎دهند که شاید این گنج، یکی از ۷ گنج پنهان در جهان باشد.

از شما دعوت می‎شود به ویدئویی از تمدن لرستان که در بیشترشان در موزه پاریس به نمایش گذاشته شدن، توجه بفرمایید: