فسخ وکالت بلاعزل یکی از موضوعات حقوقی است که افراد باید از آن آگاهی داشته باشند. وکالت، در واقع واگذاری اختیارات به شخص دیگر برای انجام امور حقوقی مشخص بوده و وکیل نماینده دیگری است. در این مطلب از دلتا مگ ضمن توضیح وکالت می‌خواهیم برایتان شرح دهیم که آیا وکالت بلاعزل را نیز مانند وکالت عادی می‌توانیم فسخ کنیم یا خیر؟
وکالت بلاعزل چیست؟
طبق ماده ۶۵۶ قانون مدنی، وکالت یعنی: “وکالت عقدی است که به‌موجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود می‌نماید.”
یعنی شخصی یک فرد دیگر را به‌عنوان نماینده خود برای انجام اموری قرار می‌دهد. به فردی که وکالت می‌دهد موکل و به نماینده او وکیل می‌گویند.
در ادامه طبق ماده ۶۷۸ بیان شده است که عقد وکالت با عزل کردن وکیل توسط موکل پایان می‌یابد و منقضی می‌شود. بااین‌حال در شرایطی دو طرف این عقد تصمیم می‌گیرند که برای استحکام بخشیدن به عقد وکالت، موکل دیگر نمی‌توانند وکیل را برکنار کند.
برای پاسخ‌دادن به این مشکل باید بگوییم طبق ماده ۶۷۹ قانون مدنی راه‌حلی را پیشنهاد می‌دهد: “موکل می‌تواند هر وقت بخواهد وکیل را عزل کند مگر اینکه وکالت وکیل با عدم عزل در ضمن عقد لازمی شرط شده باشد.”
حالا باتوجه‌به این ماده، در شرایطی خاص موکل می‌تواند حق عزل وکیل را از خود بگیرد . که در این شرایط این نوع عقد وکالت، وکالت بلاعزل نامیده می‌شود.
در چه شرایط امکان فسخ وکالت بلاعزل وجود دارد؟
در وکالت‌نامه عادی بر خلاف وکالت بلاعزل موکل می‌تواند هر زمان بااراده خودش به دفاتر اسناد رسمی رفته و عقد را فسخ کند. این در حالی است که همان‌طور که گفته شد در شرایط فسخ وکالت بلاعزل برای موکل وجود ندارد مگر در شرایط خاص.
فوت وکیل یا موکل
یکی از موارد فسخ وکالت بلاعزل فوت یکی از طرفین عقد وکالت است. با فوت وکیل یا موکل عقد وکالت بین آن‌ها منفسخ می‌شود. این عقد مانند عقود دیگر مثل اجاره نیست که حتی اگر یکی از طرفین در اجاره فوت کند، عقد همچنان پابرجاست. برای مثال اگر شخصی خانه‌ای را به دیگری اجاره دهد و او فوت کند، فرزندان وی تا پایان محلت اجاره می‌توانند در آن سکونت داشته باشند؛ بنابراین وکالت بلاعزل بعد از فوت باطل می‌شود.
فسخ وکالت بلاعزل با استعفای وکیل
دومین مرد برای انقضای وکالت بلاعزل، استعفادادن خود وکیل است. این استعفا برای وکیل هیچ مسئولیتی ندارد و فقط وی باید این موضوع را به اطلاع موکل برساند. همچنین باید بدانید این استعفا یک‌طرفه است و موکل در وکالت بلاعزل به دلیل اینکه حق عزل وکیل را از خود گرفته است، نمی‌تواند او را از سمت خود بر کنار کند.
اقاله عقد وکالت بلاعزل
اقاله در حقوق به این معنا است که دو طرف عقد با توافق یکدیگر عقد را باطل می‌کنند. در عقد وکالت بلاعزل نیز مانند عقود دیگر حق اقاله عقد وجود دارد و طرفین می‌توانند با مراجعه‌کردن به دفاتر اسناد رسمی و با رضایت وکیل و موکل باعث بی‌اثر شدن عقد شوند.
پایان مدت قرارداد در صورت زمان‌دار بودن وکالت
اگر عقد وکالت برای مدت معینی تنظیم شده باشد، بعد از گذشت آن مدت‌زمان، عقد منفسخ می‌شود. مثلاً شخصی برای انجام امور مالی خود به مدت دو سال به دیگری وکالت می‌دهد، با پایان دو سال عقد وکالت هم منفسخ می‌شود.
فسخ وکالت بلاعزل با ازبین‌رفتن موضوع قرارداد یا انجام‌شدن آن
در توضیح این مورد از فسخ وکالت بلاعزل باید بگوییم اگر شخصی برای انجام کاری به دیگری وکالت بلاعزل داده باشد، با اتمام آن کار یا ازبین‌رفتن موضوع آن، وکالت نیز فسخ می‌شود. به‌عنوان‌مثال؛ فردی به دیگری برای فروش اتومبیل خود وکالت می‌دهد، زمانی که اتومبیل به فروش برود یا از بین برود به طور مثال دزدیده شود یا به‌گونه‌ای خراب شود که دیگر ارزش نداشته باشد، وکالت بلاعزل نیز منفسخ می‌شود.
