املاک و همچنین اسناد و مدارک مربوط به آنها، معمولا از جمله اموال با ارزش به شمار می‌روند. بنابراین نسبت به سوءاستفاده از این اموال حساسیت وجود دارد و به همین دلیل است که قانونگذار در برابر این گونه موارد، واکنش کیفری نشان می‌دهد. در بسیاری از مواقع میشنویم که شخصی ملکی خریداری کرده و بعد از سال‌ها زندگی کردن در آن، مثلا زمانی که قصد فروش آن را داشته متوجه شده که این ملک قبلا به شخص یا اشخاص دیگری نیز فروخته شده است. این ابتدای راه برای ثابت کردن مالکیت وی بر ملک است. در این مطلب به بررسی حقوقی معامله معارض یا فروش یک ملک به چند نفر یعنی معاملات متعددی که روی یک ملک صورت میگیرد میپردازیم. در ادامه با مجله دلتا همراه باشید.
تعریف ملک معارض
از نظر قانون زمانی که مال یا ملکی توسط مالک آن، بیشتر از یک بار و به چندین نفر فروخته شود، معامله معارض صورت گرفته است و خریدار نیز مال غیر خریداری کرده است. بنابراین معامله معارض زمانی صورت میگیرد که یک نفر بعد از اینکه ملک خود را به دیگری انتقال داد، دوباره در یکی دیگر از بنگاه‌های معاملات املاک، خود را مالک معرفی کرده و همان ملک را به شخص دیگری نیز میفروشد.
معامله معارض از نظر قانونی چه حکمی دارد؟
مطابق با ماده ۱۱۷ قانون ثبت اسناد و املاک؛ هر کس به موجب سند رسمی یا عادی نسبت به عین (اصل مال) یا منفعت مالی اعم از منقول یا غیر منقول، حقی به شخص یا اشخاصی داده و بعد نسبت به همان عین یا منفعت به موجب سند رسمی معامله یا تعهدی معارض با حق مزبور کند، به مجازات حبس محکوم خواهد شد. بنابراین برای احراز و تشخیص جرم فروش یک ملک به چند نفر یکی از دو حالت زیر باید صورت گرفته باشد.
۱. هر دو معامله با سند رسمی انجام شده باشد.
۲. معامله اول با سند عادی و معامله دوم با سند رسمی ثبت شده باشد.
در معامله معارض همیشه اولین معامله، قانونی و معتبر خواهد بود. به این دلیل که در اولین معامله ملک یا مال از تصاحب مالک خارج می‌شود، معاملات بعد از آن که بر روی همان ملک یا مال انجام شود، غیرقانونی است. بنابراین بی‌اعتباری معامله‌های بعدی به این دلیل است که فروشنده در معاملات دوم به بعد، دیگر صاحب ملک نبوده و معامله‌ای که انجام داده است، نیز اعتبار قانونی ندارد.
از نظر حقوقی اگر در مال یا ملکی بیش از چند بار معامله انجام شده باشد، خریدار اول مالک قانونی محسوب خواهد شد و می‌تواند با طرح دعوا در مراجع قضایی، باطل شدن معاملات بعدی را خواستار شود و اگر فرقی ندارد که سند وی عادی یا رسمی باشد.
پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با انواع اسناد ملکی “انواع سند مالکیت و نکاتی درباره سند ملکی مشاع” را مطالعه کنید.
