اگر کسی بدهکار باشد، نمیتوان مسکن او را در مقابل بدهیاش توقیف کرد، زیرا طبق قانون از مستثنیات دین محسوب میشود و شرط آن این است که این مسکن در شأن بدهکار و مورد نیاز او باشد. بنابراین اگر مسکنی که بدهکار در آن زندگی میکند، بیشتر از احتیاج وی باشد بازداشت و توقیف آن ممکن است. در این مطلب قصد داریم ضمن بیان انواع مستثنیات دین، به نحوه تشخیص متناسب بودن مسکن با شرایط بدهکار و توقیف منزل بدهکار بپردازیم. در ادامه با مجله دلتا همراه باشید.
توقیف ملک بدهکار
مطابق با آنچه که در دادگاهها معمول است در صورتی دستور توقیف منزل بدهکار داده میشود که با شرایط بدهکار متناسب نباشد. اما سوالی که مطرح است این که میزان تناسب چگونه و بر چه اساسی است؟ به عبارت دیگر، در مواقع بروز اختلاف نسبت به متناسب بودن اموال و اشیا با شرایط و اوضاع بدهکار، چه مرجعی و توسط چه کسی به این موضوع رسیدگی میشود؟ در پاسخ برابر قانون باید گفت: در اینگونه موارد، تشخیص مرجع صادرکننده حکم، ملاک عمل قرار میگیرد.
به عنوان مثال اگر خانه یا آپارتمان بدهکار با دستور مرجع قضایی توقیف شود و بدهکار مدعی شود، خانه جزء مستثنیات دین است و نسبت به توقیف آن اعتراض کند، بنابراین دادگاه صادر کننده حکم، بررسی میکند چنانچه خانه یا آپارتمان بدهکار بیش از حد نیاز وی باشد، آن را میفروشد و از پول حاصل از فروش خانه یا آپارتمان به میزانی که برای تهیه مسکن مطابق با شان عرفی او نیاز است به او داده و باقی بابت دین به طلبکار پرداخت میشود. به این ترتیب بازداشت مسکن مازاد بر نیاز و شأن عرفی بدهکار و پرداخت دین از مبلغ فروش آن مجاز است.
به این نکته توجه کنید که اگر این حکم از دادگاه عمومی صادر شده باشد، مرجع حل اختلاف و تشخیص این که مسکن توقیف شده، متناسب با شأن عرفی بدهکار است یا خیر برعهده دادگاه عمومی است و در صورت اعتراض یکی از دو طرف دعوا، دادگاه تجدید نظر به اعتراض رسیدگی و حکم مقتضی را صادر میکند اما همچنان، اجرای حکم با دادگاه عمومی بدوی است.
مصادیق مستثنیات دین
ماده ۵۲۴ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی در مورد مستثنیات دین چنین مقرر داشته است. مستثنیات دین عبارت است از:
الف. مسکن مورد نیاز محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی با رعایت شئون عرفی
ب. وسیله نقلیه مورد نیاز و متناسب با شأن محکوم علیه
ج. اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوایج ضروری محکومعلیه، خانواده و افراد تحت تکفل وی لازم است.
د. آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که طبق عرف آذوقه ذخیره میشود.
ه. کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شأن آنان
ی. وسایل و ابزار کار کسبه، پیشهوران، کشاورزان و اشخاصی که وسیله امرار معاش محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی محسوب می شوند.
پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با شرایط توقیف منزل برای مهریه “توقیف منزل برای مهریه” را مطالعه کنید.
روزبهانی
۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۹ در ۸:۵۷ ق٫ظ
مطلب عالی
درویش
۶ آذر ۱۳۹۸ در ۷:۴۵ ب٫ظ
بسیار اموزنده بود