وصول چک حقوقی و توقیف اموال بدهکار

بسیاری از مردم گمان می‌کنند برای وصول وجه چک برگشتی از طریق دادگاه، فقط باید شکایت کیفری کنند. در حالی که حتی اگر این شکایت به نتیجه برسد، دادگاه فقط حکم به مجازات حبس خواهد داد و درباره طلب دارنده اظهار نظر نمی‌کند. هم درباره چک‌های کیفری و هم چک‌های حقوقی، دادگاه در صورتی حکم به پرداخت مبلغ چک در وجه دارنده‌چک صادر خواهد کرد که دارنده به عنوان خواهان، فرم مخصوص دادخواست را تکمیل و با پرداخت هزینه دادرسی از طریق ابطال تمبر و سایر تشریفات قانونی، آن را تحویل دفتر دادگاه کند. در مجله دلتا به بررسی وصول چک حقوقی و توقیف اموال بدهکار پرداخته شده است.

اقدام از طریق دادخواست حقوقی

زمانی که دارنده‌چک، شرایط اقدام کیفری برای وصول چک را به هر دلیلی از دست داده باشد باید از طریق حقوقی پرداخت وجه چک را از دادگاه تقاضا کند. در اقدام حقوقی دارنده چک می‎تواند برای وصول چک، وجه آن را از سه نفر درخواست کند؛ صادر کننده چک، ظهرنویس، ضامن.

صادرکننده کسی است که چک را صادر کرده و مدیون اول است. ظهرنویس کسی است که چک در وجه او صادر شده یا به او انتقال یافته و با ظهرنویسی آن را به دیگری منتقل کرده و ضامن نیز فردی است که پرداخت وجه چک را از طرف صادرکننده یا ظهرنویس ضمانت کرده است. در واقع همگی این افراد به یک میزان در برابر دارنده‌چک ، تعهد به پرداخت وجه چک دارند.

یکی از روش‌های پرداخت وجه چک، روش حقوقی است که بر این اساس دارنده‌چک با مراجعه به دادگاه‌های حقوقی و تقدیم دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی، وجه چک و خسارات آن را از افراد مذکور مطالبه می‌کند. با توجه به اینکه، چک مانند سفته و برات از جمله اسناد تجاری مندرج در قانون تجارت محسوب می‌شود، دارنده‌چک می‌تواند علیه همه‌ مسئولان، اعم از صادرکننده و ظهرنویسان، تحت شرایطی، با تقدیم دادخواست مربوط، اقامه‌ دعوای حقوقی کند.

نکته قابل توجه اینکه طبق قانون جدید صدور چک، دارنده می‌تواند بدون گذراندن مراحل بالا، خارج از نوبت و با ارائه گواهی عدم پرداخت چک و اصل چک به اجرای احکام دادگاه عمومی – حقوقی، تقاضای اجرائیه برای توقیف اموال و دارایی صادرکننده را داشته باشد. مگر آنکه پس از اعتراض صادرکننده، در جلسات رسیدگی با دفاعیات او ثابت شود که به طور کلی طلبی وجود ندارد یا به هر دلیل دیگر دارنده چک استحقاقی ندارد.

مزایای وصول چک از طریق حقوقی

• اقامه‌ دعوا علیه همه‌ مسئولان، از جمله ظهرنویسان امکان‌پذیر است.
• صدور قرار تأمین خواسته بدون تودیع (سپردن) خسارات احتمالی صورت می‌گیرد.

شرایط اقامه دعوای حقوقی چک

 اقامه‌ دعوای حقوقی وصول چک از سوی دارنده‌ آن، دارای شرایطی است. از جمله‌ این شرایط می‌توان به دو مورد زیر اشاره کرد.

۱) گواهی عدم پرداخت باید ظرف ۱۵ تا ۴۵ روز یا چهار ماه از تاریخ صدور چک (بر حسب مورد) از بانک دریافت شده باشد.

۲) در ظرف یک تا دو سال (بر حسب مورد) از تاریخ دریافت گواهی عدم پرداخت، اقدام به تقدیم دادخواست به دادگاه حقوقی شود.