۳ تفاوت مهم ارث بردن زن و شوهر از یکدیگر

در خصوص احکام ارث زن و شوهر، سه تفاوت عمده در قانون مدنی ایران به چشم می‌خورد. در این نوشتار از مجله دلتا به موضوع تفاوت ارث بردن زن و شوهر می‌پردازیم.

زن و شوهر در چه شرایطی از یکدیگر ارث می‌برند؟

یکی از آثار حقوقی عقد ازدواج دائم، ارث بردن مرد و زن از یکدیگر بعد از فوت یکی از آن‌ها است که مبنای این توارث در قرآن مجید آمده و قانون مدنی نیز به جزئیات و نحوه ارث‌بری و تفاوت‌های مقدار ارث مرد و زن پرداخته است.

تفاوت‌های ارث‌بری زن و شوهر

• میزان ارث شوهر دو برابر زن است. یعنی شوهر در صورت نبود فرزند نصف دارایی زن را به ارث می‌برد و در صورتی‌که اولاد داشته باشد یک چهارم از ترکه زن ارث می‌برد در حالی‌که زن یک چهارم از ترکه زن ارث می‌برد اما زن یک چهارم از اموال مرد را درصورت نداشتن فرزند و با وجود اولاد یک هشتم را به ارث می‌برد.
• در صورتی‌که شوهر تنها وارث زن باشد، تمام ترکه زن میراث اوست ولی زنی که تنها وارث شوهرش است همان یک چهارم را ارث می‌برد و بقیه جزء اموال دولت خواهد بود.
•  شوهر از تمام اموال زن ارث می‌برد اما همان‌طور که در مطلب زن از شوهرش چه اموالی را به ارث می‌برد؟ به‌طور کامل بیان کردیم، زن در صورت داشتن فرزند یک هشتم از عین اموال منقول مانند خودرو، موتور و … را به ارث خواهد برد اما او یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول مانند خانه، باغ، مغازه و غیره اعم از عرصه یا تمام زمین و اعیان یا ساختمان را ارث می‌برد، البته در صورتی‌که شوهر هیچ فرزندی نداشته باشد، سهم زن یک چهارم از تمامی اموال خواهد بود.

ذکر چند نکته

تفاوت ارث بردن زن و شوهر برگرفته از آیه ۱۱ سوره نساء است. بنابراین امکان تغییر آن در نظام حقوقی اسلامی با توجه به قانون اساسی وجود ندارد اما با تمهیدات فرعی می‌توان سهم‌الارث زوجه را بالاتر برد یا برابر نمود.

شوهر می‌تواند یک سوم ماترک خود یا کمتر از آن را به سود همسرش وصیت کند یا در زمانی که زنده است. مثلا آپارتمان متعلق به خود را به نام همسرش نماید.

اما به جهت جلوگیری از هرگونه سوء‌استفاده حق منافع آن را تا زمانی‌که خود زنده است برای خودش نگه دارد یا حق انتفاع از ملکی را تا زمانی‌که همسرش زنده است به او ببخشد و به این ترتیب در برقراری عدالت در خانواده کوشش نماید.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی بیشتر مطلب چرا دیه مردان ۲ برابر زنان است؟ مطالعه کنید.