آیا منع اشتغال زن توسط شوهر قانونی است؟

نباید هیچ تبعیضی میان زنان و مردان در عرصه‌ اشتغال وجود داشته باشد. قاعدتا نمی‌توان کسی را از اشتغال به کار دلخواه خود، البته به شرطی که خلاف شرع و مصالح عمومی نباشد، منع کرد. ماده‌ ۶ قانون کار نیز، مجددا این موضوع را خاطرنشان کرده است. قطعا این موضوع در خصوص زنان نیز صادق است، اما درمورد زنان متأهل به‌دلیل اهمیتی که مفهوم خانواده در کشور ما دارد، قواعد خاصی وجود دارد. در این نوشتار از مجله دلتا قصد داریم به موضوع منع اشتغال زنان توسط همسران‌شان بپردازیم.

موارد منع اشتغال زن توسط شوهر

ماده ۱۱۱۷ قانون مدنی، پیش‌بینی کرده است که در بعضی موارد خاص، مرد می‌تواند همسر خود را از اشتغال منع کند. در این ماده آمده: «شوهر می‌تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات او یا زن باشد، منع کند.»

به‌موجب این ماده، مرد تنها در سه فرض می‌تواند از اشتغال همسر خود جلوگیری کند. اگر شغل زن منافی مصالح خانوادگی باشد، اگر شغل زن منافی حیثیت مرد باشد، اگر شغل زن منافی حیثیت خود زن باشد.

تشخیص این موضوع که شغلی منافی مصلحت خانواده، مرد یا زن است کاملا به عرف بستگی دارد.

ممکن است از خانواده‌ای به خانواده دیگر هم متفاوت باشد. به‌همین‌دلیل ممکن است شغلی که برای یک خانواده یا یک همسر، مخالف شئونات تلقی می‌شود، برای خانواده یا همسری دیگر، این‌گونه نباشد. بنابراین تشخیص این موضوع، مورد به مورد بر عهده‌ قاضی است.

درج شرط اشتغال

عده‌ای بر این عقیده‌اند که، اگر زن هنگام ازدواج شاغل باشد و مرد با علم به این موضوع به ازدواج رضایت دهد، دیگر پس از آن نمی‌تواند به استناد قانون، همسر خود را از اشتغال منع کند. چراکه از شاغل بودن او مطلع بوده و ازدواج با او در این حالت به‌معنای رضایت مرد نسبت‌به شاغل بودن زن است.

ولی عده‌ای این نظر را نپذیرفته‌ و بر این باورند که آگاهی مرد نسبت به شاغل بودن زن هنگام ازدواج، منافاتی با حق مرد، مبنی بر منع کردن زن خود از اشتغال به مشاغل مخالف حیثیت خانواده ندارد.

با این وجود، به‌نظر می‌رسد شاغل بودن زن هنگام ازدواج، یا شرط اشتغال زن در عقدنامه، ازجمله مواردی است که درصورت طرح دعوا در دادگاه، موردتوجه قاضی قرار می‌گیرد و نشانه‌ای بر رضایت مرد به این موضوع است. به‌همین‌دلیل دست‌کم از امکان سوء‌ِ استفاده بعضی از مردان از این حق، جلوگیری می‌کند.

پیشنهاد مطالعه : برای آشنایی بیشتر با نکات حقوقی در این زمینه، “نفقه زنان شاغل” را مطالعه کنید.