دژ قهقهه، زندان شاهان ایران

دژ قهقهه اردبیل در بخش ارشق، ما بین روستای گنچویه و قره آغاج کلان از توابع مشکین‌شهر در استان اردبیل قرار دارد. این دژ به دلیل اینکه محل زندانی شدن افراد سیاسی مهمی مانند شاهزادگان صفوی در زمان گذشته بوده‌ است، در تاریخ شهرت بسیاری دارد. با مجله دلتا همراه باشید تا با این زندان مخوف آشنا شوید.

قبل از اسلام

استقرار در این قلعه به دوران قبل از اسلام می‌رسد که در زمان بابک و صفویه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است و سال‌ها به عنوان خزانه‌ سلطنتی و مهم‌ترین زندان مورد استفاده قرار گرفته است و در زمان جنگ‌های ایرانی و عثمانی، خزانه‌ شاهان صفوی در این قلعه نگهداری و حفاظت می‌شده است و اهمیت آن از اواخر دوره‌ صفویه به تدریج کمتر و در دوره قاجاریه به یک‌باره متروکه شده است.

حصارهای دژ قهقهه اردبیل

قلعه‌ قهقهه از ۳ حصار متداخل تشکیل شده است و حصارها بر تعیین حدود قلعه جهت تشکیل دیواره‌های سنگی کوه تاثیر گذاشته‌اند. هر حصار دارای دروازه است و حصار اصلی آن دارای ۴ برج بوده و دروازه‌ آن از دو برج ۵ ضلعی با طاق هلالی تشکیل شده. این حصار، بعد از دروازه‌، راهروی درازی به اتاق هلالی دارد. تنها مسیر صعود به قلعه از مسیر شمال شرقی است که پس از حدود یک ساعت پیمایش مسیر می‌توان به ورودی قلعه رسید.

مهم‌ترین زندانی این قلعه که بود؟

شاه اسماعیل دوم، که یکی از شاهان صفوی بوده است، مهم‌ترین زندانی قلعه فوق است. وی مردی شجاع و جنگجو و شمشیرزنی بی‌دریغ بوده و به علت گردن ندادن به فرامین پدر، دستگیر و در قلعه قهقهه به مدت ۱۹ سال و نیم زندانی شد و تا مرگ پدر در زندان مخوف دوام آورد و سرانجام با گردش دوران پا به قدرت گذاشت و بسیاری از کسان و خویشان را که در این مدت پادرمیانی نکرده بودند، به قتل رساند.

مکان‌های مشابه

قهقهه‌، احتمالا نام برخی از مکان‌های دیگری نیز بوده است‌، چنان که دهی از دهستانی در میان ولایت حومه شهر مشهد نیز به همین نام مشهور است. در کتاب تاریخ گیلان، از این قلعه به‌عنوان قلعه ماران یاد شده است‌. این قلعه را کهن‌دژ (قلعه قدیمی) نیز گفته‌اند. قلعه قهقهه در سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و به عنوان یکی از مقاصد گردشگری ایران مورد استقبال قرار گرفت.

اگر به مطالب گردشگری عجیب علاقه دارید، روستای عجیب انسان‌های بی‌دهان در اردبیل را هم بخوانید.

پیشنهاد مطالعه: برای گردشگری نزدیک تهران تله کابین توچال، تفریحی در دل زمستان را در مجله دلتا بخوانید.