قلعه هزار درب ایلام، از شگفت‌آورترین پادگان‌های دوره ساسانی

دهه‌های بسیاری است که باستان شناسان در تلاش هستند تا دژها و قلعه‌ها را از دل خاک بیرون کشیده و مرمت کنند. در زمان‌های گذشته قلعه‌ها کاربردی متفاوتی داشتند، برخی از آن‌ها محل سکونت حاکمان بودند و برخی کاربرد نظامی داشته و سربازان را اسکان می‌دادند. قلعه‌ها به خاطر کاربری‌شان در محل‌های مختلفی بنا می‌شدند، قلعه و دژهای نظامی در خارج از شهر و در دل کوه، دشت و جنگل ساخته می‌شدند. امروز می‌خواهیم قلعه هزار درب واقع در استان ایلام را معرفی کنیم، با مجله دلتا همراه باشید.
ایلام یکی از مقاصد گردشگری محبوب مناطق کوهستانی و نیمه گرم ایران است که در غرب کشور قرار گرفته ‌است. استان ایلام از جمله استان‌های کما بیش جنگلی ایران است و دارای طبیعت بکر و بسیار زیبا است؛ و هم چنین آثار طبیعی و تاریخی زیادی را در دل خود محفوظ داشته است. قلعه هزار درب در شهرستان آبدانان قرار دارد.

این قلعه از شمال شرق نیز با شهرستان دره شهر همسایه است. در سال ۱۳۷۹، قلعه هزار درب به عنوان یکی از آثار تاریخی ایران به ثبت ملی رسید. طبق داده‌ها و متون تاریخی، قدمت قلعه هزار درب ایلام به دوره ساسانیان برمی‌گردد، این قلعه باشکوه در آن زمان قلعه­‌ای با کارکرد نظامی بوده است. زمانی که وارد قلعه شوید با هزارتویی از طاق‌های هلالی مواجه خواهید شد، می‌توان گفت ریشه نام هزار درب از وجود طاق‌های فراوان نشات گرفته است.
این قلعه بی‌­شک یکی از جذاب‌ترین و شگفت‌انگیزترین بناهای تاریخی در ایران است، این قلعه دیدنی دارای معماری خاص و طاق‌های هلالی زیبا است که در اکثر سازه‌های تاریخی ایران زمین دیده می‌شود. ساختار کلی این سازه مستطیل شکل است، مصالح اصلی تشکیل دهنده قلعه شامل قلوه سنگ و سنگ‌های تراشیده است که در بین آن‌ها از گچ به عنوان ملات استفاده شده است. راهروهای طویلی در ۴ جهت قلعه هزار درب وجود دارد که با درگاه‌هایی به اتاقک‌های قلعه متصل می‌شوند. این قلعه دو طبقه بوده و دارای یک زیرزمین نیز است، دریچه‌هایی به قطر یک متر در سقف، دالان و اتاق‌ها تعبیه شده است تا نور و تهویه فضاهای داخلی قلعه را تامین کنند.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با دیگر جاذبه های گردشگری ایلام،  “دریاچه دوقلو سیاه گاو، آکواریوم طبیعی ایران”را در مجله گردشگری دلتا بخوانید.