ارگ بم؛ بازسازی یک تمدن

برای دیدن یکی از جاذبه‌های تاریخی و جهانی ایران، راهی استان کرمان می‌شویم و به ارگ بم می‌رویم. تا به حال بارها و بارها تصاویر ارگ بم را دیده‌اید و تا حدودی با این جاذبه آشنایی دارید؛ شهری باستانی که امروزه ویرانه‌هایی از آن باقی مانده است و اثری پراهمیت به شمار می‌رود. با مجله دلتا همراه باشید و به بازدید از ارگ بم بیایید و اطلاعات کاملی در مورد آن به دست آورید.

آشنایی با ارگ بم

ارگ بم شهری باستانی و مجموعه‌ای بزرگ از ساختمان‌های بلند و محصور است که در نزدیکی شهر بم در استان کرمان قرار دارد. دو بخش حکومتی و رعیت‌نشین در این شهر وجود دارد که هر یک دارای بناها و کارکرد خاص خود هستند.

ارگ بم در واقع یک دژ یا قلعه بزرگ است که ارگ، بلندترین قسمت آن محسوب می‌شود و در قلب دژ قرار دارد. ظاهر با ابهت ارگ باعث شده کل بنای دژ، با نام ارگ بم خوانده شود. این ارگ در مسیر جاده ابریشم قرار گرفته و تا سال ۱۸۵۰ پس از میلاد نیز پر رونق بوده است؛ اما به طور قطع مشخص نیست چرا مردم آن را ترک کرده‌اند.

تا تاریخ ۵ دی ۱۳۸۲ عنوان بزرگترین سازه خشتی جهان از آن ارگ بم بود؛ اما در این تاریخ بر اثر زلزله شدیدی که شهر بم و حومه اش را تحت تاثیر قرار داد، فرو ریخت و هنوز بازسازی آن ادامه دارد.

ارگ بم پس از زلزله

در سال ۱۳۸۲ زلزله‌ای شهر بم را لرزاند و خسارت‌های جانی و مالی زیادی به بار آورد. در کنار کشته شدن هموطنان و ویرانی خانه‌ها، بیش از ۸۰ درصد ارگ بم هم تخریب شد. این میراث اهمیت جهانی داشت و به همین دلیل کشورهای دیگر هم در بازسازی آن سهیم شدند.

ژاپن، ایتالیا و فرانسه جزو اولین کشورها بودند؛ ژاپن حدود ۱٫۳ میلیون دلار به ایران اهدا کرد و ارسال تجهیزات و ایجاد طرح سه‌بعدی برای افزایش دقت نوسازی را هم انجام داد. ایتالیا بودجه ای در حدود ۵۰۰۰۰۰ یورو را به پروژه مرمت و استحکام بخشی برج شماره یک در گوشه جنوب غربی دیوار ارگ، اختصاص داد و کارشناسان ایتالیایی و ایرانی در تابستان ۱۳۹۰، آن را به پایان رساندند. فرانسوی‌ها نقشه ارگ بم را تهیه کردند و بانک جهانی هم با کمک مالی قدم‌هایی در این زمینه برداشت.

پس از زلزله، ارگ بم در فهرست آثار در معرض خطر قرار گرفت؛ اما مرمت‌های انجام شده در سال‌های گذشته، باعث شد تا سازمان یونسکو در تیر ماه ۱۳۹۲ ارگ بم را از فهرست آثار در معرض خطر، حذف کند.

پیشنهاد مطالعه: “کشیت ؛ آبشاری در دل کویر“ را در مجله دلتا بخوانید.