دو سال پیش بود که پژوهشگران ایتالیایی ادعا کردند دریاچه‌های یخبندان را در نزدیکی قطب جنوب مریخ کشف کرده‌اند. اکنون همان تیم شواهد دیگری را برای ادعای خود فراهم کرده است. از جمله آب‌های مایع بیشتری را در زیر سطح یخی مریخ تشخیص داده است. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این تحقیقات بخوانید.
محققان خاطرنشان کردند که این یافته‌ها می‌تواند برای جست‌وجوی حیات بیگانه در این سیاره کلیدی باشد؛ زیرا حیاتی که می‌شناسیم برای وجود داشتن، به آب مایع نیاز دارد. این پژوهش همچنین کلیدی در مسیر حفاظت سیاره‌ای خواهد بود که بشر اطمینان حاصل کند در طول مأموریت‌های فضایی برای کشف سایر سیاره‌ها، آن‌ها را با حیات زمینی آلوده نمی‌کند.
ابزار استفاده شده
این کشف با استفاده از «رادار پیشرفته‌ی مریخ برای صوت‌نگاری زیرسطح و یونوسفر» که با نام «مارسیس» (MARSIS) شناخته می‌شود و بر روی فضاپیمای «مارس اکسپرس» (Mars Express) نصب شده، انجام شده است. این فضاپیمای آژانس فضایی اروپا از سال ۲۰۰۳ (۱۳۸۲ خورشیدی) در مدار مریخ مشغول فعالیت است.
این ابزار، پالس‌های راداری می‌فرستد که می‌توانند به سطح و کلاهک یخی قطب جنوب مریخ نفوذ کنند و سپس آن‌ها را هنگام بازگشت به فضاپیما اندازه می‌گیرد و به پژوهشگران اجازه می‌دهد بدون فرود بر سطح مریخ، عمق آن را بررسی نمایند.
در سال ۲۰۱۸ (۱۳۹۷ خورشیدی) پژوهشگران با استفاده از این ابزار اعلام کردند که دریاچه‌ی وسیعی را در زیر سطح مریخ یافته‌اند و از آن به عنوان یک موفقیت بزرگ در جست‌وجوی حیات بیگانه در این سیاره یاد می‌کنند.
در آن زمان MARSIS نشانه‌هایی را زیر منطقه‌ای با نام Ultimi Scopuli یافته بود که به یک محدوده‌ی مایع ۲۰ کیلومتری در حدود یک مایل (۱٫۶ کیلومتر) زیر سطح مریخ اشاره داشت. محدوده‌ای که پژوهشگران آن را دریاچه‌ی زیر یخچالی یا توده‌ای آب مایع تفسیر کردند.
ماهیت این آب مایع در قطب جنوب مریخ
داده‌ها نشان می‌دهند که این توده‌های مایع نوعی آب نمک حاصل از حل شدن نمک غلیظ در آب است. این موضوع می‌تواند دلیلی باشد که با وجود شرایط سرد قطب جنوب مریخ ، این نواحی همچنان مایع باقی مانده‌اند.
«پتینلی» تأکید کرد که این محلول بسیار شور است و شکلی یخ دربهشت مانند دارد. او گفت: «ما پیشنهاد می‌کنیم که این آب‌ها، آب‌نمک پرکلرات هایپرسالین هستند که در مناطق قطبی شکل می‌گیرند و برای مدت زمان زیادی در دمای بسیار پایین‌تر از نقطه‌ی انجماد آب مایع می‌مانند.»
این نتایج درحالی بیان می‌شود که برای برخی از متخصصان هم پرسش پیش آمده است. آن‌ها تردید دارند که آیا پژوهشگران داده‌های کافی برای تشخیص مایع بودن آن‌چه یافته‌اند جمع کرده‌اند یا خیر!
اثر این نتایج
آب مایع میلیاردها سال پیش در مریخ وجود داشته اما به دلایلی که هنوز کاملا معلوم نیست، امروزه عمدتا از بین رفته است. در هر صورت روشن است که یافتن آب مایع در قطب جنوب مریخ ، مطمئنا توجه جامعه‌ی نجومی را جلب خواهد کرد؛ زیرا بر روی زمین برخی از دریاچه‌های یخبندان، از جمله دریاچه‌ی وستوک (Lake Vostok) در قطب جنوب، حیات میکروبی را در خود جای داده‌اند.
بر همین اساس، هم تیم پژوهشی و هم دانشمندان دیگر خواستار کارهای آینده برای بررسی بهتر قطب جنوب مریخ شیمی آن و دریافتن این موضوع هستند که آیا سرانجام ممکن است اثری از آن‌چه آنان فعالیت‌های اخترزیستی می‌نامند، یا حیات بیگانه یافت شود؟
بیشتر بخوانید: دانشمندان در ابرهای سیاره زهره ردپای گاز فسفین را کشف کردند. این کشف احتمال وجود حیات در سیاره زهره را تقویت می‌کند اما نیاز به شواهد و تحقیقات بیشتر است.
